Page 100 - 47-2
P. 100
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
90 การสื่่�อสื่ารกับวิิถีีชีีวิิต ควิามเป็็นไทยภายใต้แรงกดดันของกระแสื่โลกาภิวิัตน์
ความห้มายอันี้ศักดิ�สิทธิ�ถี่กส่งทอดในี้รื่่ปข้องตำานี้านี้และการื่ดำาเนี้ินี้ชี้วิตซึ่ึ�งในี้เวลาต่อมา
ต้องเผัชีิญ่กับความแข้็งแกรื่่งข้องค่านี้ิยมตะวันี้ตก ในี้สมัยต้นี้รื่ัตนี้โกสินี้ทรื่์ ม้การื่รื่ับวิทยาการื่ส่�อสารื่
มวลชีนี้จากมิชีชีันี้นี้ารื่้อเมรื่ิกันี้ท้�ส่งผัลกรื่ะทบให้้ม้การื่นี้ำาเข้้าและเผัยแพรื่่เนี้่�อห้าศิลปวิทยาการื่ชีนี้ิด
ต่าง ๆ รื่วมทั�งแนี้วคิดเสรื่้ภาพและเสมอภาค สิทธิสตรื่้ ปรื่ะชีาธิปไตย การื่ให้้ความห้มายการื่เม่อง
การื่ปกครื่องแบบตะวันี้ตกท้�ข้ัดแย้งกับวิถี้ชี้วิตดั�งเดิมข้องไทยค่อย ๆ ไห้ลลงส่่ภาคปรื่ะชีาชีนี้และ
ทว้ความรืุ่นี้แรื่งมากข้ึ�นี้จนี้เกิดการื่ปฏิิวัติ ๒๔๗๕ อัตลักษณ์์ไทยในี้อด้ตโดดเด่นี้ด้วยความอ่อนี้นี้้อม
อ่อนี้โยนี้ รื่ักสันี้ติ ม้บรื่รื่ทัดฐานี้ในี้วิถี้ปฏิิบัติ เม่�อเผัชีิญ่กับการื่คุกคามจากภายนี้อกและภายในี้ต้องปรื่ับตัว
แต่เรื่่�องเล่าในี้บรื่ิบทข้องวัฒนี้ธรื่รื่มปรื่ะเพณ์้ ความเชี่�อ ความศรื่ัทธา ก็ยังส่บทอดกันี้มาอย่างไม่ข้าดสาย
วิถี้ชี้วิตไทย ความเป็นี้ไทย ภายใต้การื่พลิกผัันี้ข้องโลกาภิวัตนี้์กับปฏิิทรื่รื่ศนี้์ (paradox)
(ในี้ท้�นี้้�จะข้อใชี้คำาว่า ความย้อนี้แย้ง ซึ่ึ�งอธิบายได้ชีัดเจนี้กว่า) ห้มายถีึง การื่ปรื่ับตัวท้�ยังสับสนี้ห้รื่่อ
ข้ัดแย้งกันี้เองในี้ตัวอันี้เนี้่�องจากการื่ลังเลท้�จะออกจากกรื่อบเดิมอย่างไม่เต็มรื่่ปแบบ แนี้วทางการื่ดำาเนี้ินี้
ชี้วิตแบบเดิมจะม้รื่่ปแบบปฏิิบัติท้�ชีัดเจนี้ และสามารื่ถีอ้างอิงได้ทางวรื่รื่ณ์กรื่รื่มและทางกฎห้มาย
ม้บทลงโทษทางสังคมท้�ชีัดเจนี้ (social sanction) และถีึงแม้ว่าจะม้ความนีุ้่มนี้วล (softness) เป็นี้
สัญ่ลักษณ์์ แต่กลับค่อนี้ข้้างตายตัวและเปล้�ยนี้แปลงได้ยาก ม้พ่�นี้ท้�ทางชีนี้ชีั�นี้ท้�ยากจะละเมิด ม้ความ
เป็นี้เอกภาพ สะท้อนี้ผั่านี้มิติครื่อบครื่ัว ค่านี้ิยม บรื่รื่ทัดฐานี้ ความสัมพันี้ธ์รื่ะห้ว่างบุคคล ในี้สังคม
การื่ศึกษา การื่ทำางานี้ การื่พักผั่อนี้นี้ันี้ทนี้าการื่ การื่เม่องการื่ปกครื่อง ฯลฯ ในี้ปรื่ะเด็นี้ข้องความเป็นี้ไทย
ความห้มายข้อง “ไทย” ท้�แปลว่า “อิสรื่ะ” ถี่กถี่ายทอดจากรืุ่่นี้ส่่รืุ่่นี้ ความห้มายนี้้�ย้อนี้แย้งกับการื่เชี่�อ
และปฏิิบัติตามผั่้อาวุโส วิถี้ชี้วิตไทยซึ่ึ�งแต่เดิมมาไม่ค่อยตั�งคำาถีามเม่�อต้องเผัชีิญ่กับกรื่ะบวนี้ทัศนี้์ให้ม่
ท้�ผัิดไปจากเดิมมาก ก็เกิดความสับสนี้ ข้องเดิมก็ยังยึดไว้ ข้องให้ม่ก็ยังลังเล
๒. องค์ป็ระกอบที�ก่อให้้เกิดป็รากฏการณ์ให้ม่ ๆ : เทคโนโลยี
เทคโนี้โลย้ก้าวส่่ความลำ�ายุค ปรื่ะเทศไทยม้เทคโนี้โลย้ต่าง ๆ ท้�ลำ�าสมัยไม่แตกต่างจาก
ปรื่ะเทศพัฒนี้าแล้วมากนี้ักจนี้เป็นี้ห้นี้ึ�งในี้ศ่นี้ย์กลางการื่ส่�อสารื่และการื่เดินี้ทางในี้ภ่มิภาค ปัจจัย
ข้ับเคล่�อนี้ด้านี้เทคโนี้โลย้ ได้แก่ การื่นี้ำารื่ะบบอัตโนี้มัติมาใชี้ในี้การื่ทำางานี้โดยอาจอย่่ในี้รื่่ปหุ้่นี้ยนี้ต์ การื่นี้ำา
เทคโนี้โลย้อินี้เทอรื่์เนี้็ตข้องสรื่รื่พสิ�ง (Internet of Things: IoT) ท้�ม้เทคโนี้โลย้การื่ส่�อสารื่ ๕ จ้ (5G)
ห้รื่่อมากกว่ามาใชี้รื่่วมกันี้ ในี้เรื่่�องปัญ่ญ่าปรื่ะดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) การื่ส่�อสารื่เปล้�ยนี้จาก
สองทางเป็นี้การื่ส่�อสารื่แบบเครื่่อข้่าย พฤติกรื่รื่มการื่เล่อกรื่ับเนี้่�อห้าจากส่�อและการื่สรื่้างกลุ่มยังเป็นี้
ผัลมาจากการื่คำานี้วณ์ทางคณ์ิตศาสตรื่์ข้องเครื่่�องคอมพิวเตอรื่์ การื่เปิดรื่ับส่�อม้ความเฉพาะเจาะจง
