Page 156 - 22-0722 EBOOK

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๔
146 สุุขภาพช่่องปากและคุุณภาพช่ีวิิตในผู้้�สุ้งอายุุ

ม่ก�รศ้กษ�ในแง่ก�รประเม่นสูุขภ�พิ่ต่นเอง [Self-assessed health (SAH)] ดู้วยุคำ�ถึ�ม

เพิ่่ยุงข้อเดู่ยุว ซึ่้�งจำะไดู้ข้อสูรุปว่� บุคคลแต่่ละคนรับรู้ถึ้งภ�วะสูุขภ�พิ่โดูยุรวมของต่นอยุ่�งไร (Haseen
et al., 2010: 1) จำ�กก�รสูำ�รวจำประช�กรของประเทศไทยุใน พิ่.ศ. ๒๕๖๐ โดูยุให้้ผูู้้สููงอ�ยุุประเม่น

ภ�วะสูุขภ�พิ่ร่�งก�ยุโดูยุรวมของต่นเองในระห้ว่�ง ๗ วันก่อนสูัมภ�ษณ์พิ่บว่� ร้อยุละ ๔๓.๒ ประเม่นว่�
ต่นเองม่สูุขภ�พิ่ป�นกล�ง ร้อยุละ ๓๙.๓ ม่สูุขภ�พิ่ดู่ และร้อยุละ ๒.๔ ม่สูุขภ�พิ่ดู่ม�ก สู่วนผูู้้สููงอ�ยุุท่�
สูุขภ�พิ่ไม่ดู่และไม่ดู่ม�ก ๆ ม่เพิ่่ยุงร้อยุละ ๑๓.๕ และร้อยุละ ๑.๖ ต่�มลำ�ดูับ (ร�ยุง�นก�รสูำ�รวจำ

ประช�กรสููงอ�ยุุในประเทศไทยุ พิ่.ศ. ๒๕๖๐ สูำ�นักง�นสูถึ่ต่่แห้่งช�ต่่, ix)
สูุขภ�พิ่ช่องป�กเป็นสู่วนท่�สูำ�คัญสู่วนห้น้�งของสูุขภ�พิ่ร่�งก�ยุ สูุขภ�พิ่ช่องป�กมักจำะถึูกละเลยุ

ในช่วงก่อนวัยุสููงอ�ยุุ ทำ�ให้้ผูู้้สููงอ�ยุุมักไดู้รับผู้ลกระทบอยุ่�งม�กจำ�กปัญห้�สูุขภ�พิ่ช่องป�ก อันเป็นผู้ล
ระยุะยุ�วของโรคในช่องป�ก ดู้วยุคว�มต่ระห้นักถึ้งคว�มสูำ�คัญของสูุขภ�พิ่ช่องป�ก ซึ่้�งม่ผู้ลต่่อคุณภ�พิ่
ช่ว่ต่ในวัยุสููงอ�ยุุ จำ้งนำ�ไปสูู่ก�รประเม่นคุณภ�พิ่ช่ว่ต่ม่ต่่สูุขภ�พิ่ช่องป�ก [Oral health-related quality

of life (OHRQoL)] ในประช�กรผูู้้สููงอ�ยุุ คุณภ�พิ่ช่ว่ต่ม่ต่่สูุขภ�พิ่ช่องป�กเป็นคว�มเช่�อมโยุงห้ล�ยุม่ต่่
ท่�บ่งบอกถึ้งคว�มสูบ�ยุในก�รรับประท�นอ�ห้�ร ก�รนอนห้ลับ และก�รม่ปฏิ่สูัมพิ่ันธ์์ท�งสูังคม ม่คว�ม

ภ�คภูม่ใจำในต่นเองและคว�มพิ่้งพิ่อใจำในสูุขภ�พิ่ช่องป�กของต่นเอง (DHHS, 2000: 7) กล่�วโดูยุรวมค่อ
คุณภ�พิ่ช่ว่ต่ม่ต่่สูุขภ�พิ่ช่องป�กแสูดูงถึ้งคว�มต่ระห้นักของบุคคลแต่่ละคนเก่�ยุวกับสูุขภ�พิ่ช่องป�ก
และผู้ลกระทบของภ�วะช่องป�กต่่อช่ว่ต่ในดู้�นต่่�ง ๆ ทั�งสูุขภ�พิ่ทั�วไปและก�รม่ปฏิ่สูัมพิ่ันธ์์ท�งสูังคม

(Naorungroj, 2015: 249) ทั�งน่�ขอบข่�ยุโดูยุรวมของคุณภ�พิ่ช่ว่ต่ม่ต่่สูุขภ�พิ่ช่องป�กประกอบดู้วยุ
(Sischo, 2011: 1265)

- อ�ก�รต่่�ง ๆ ท่�เก่ดูข้�นจำ�กโรคในช่องป�ก เช่น อ�ก�รเจำ็บปวดู เห้ง่อกอักเสูบม่เล่อดูออก
ฟัันโยุก ฟัันห้่�ง
- สูวัสูดู่ภ�พิ่ท�งสูังคมและอ�รมณ์ (social and emotional well-being) ซึ่้�งทำ�ให้้ม่

คว�มสูุขและคว�มมั�นใจำ
- ปัจำจำัยุดู้�นสูภ�วะแวดูล้อม เช่น ง�น โรงเร่ยุน

- ดู้�นก�รทำ�ห้น้�ท่� ค่อ ก�รเค่�ยุวอ�ห้�ร ก�รพิู่ดู
- คว�มค�ดูห้วังจำ�กก�รบำ�บัดูรักษ�ท�งทันต่กรรม (ยุกเว้นในกรณ่ท่�ไม่ใช่ผูู้้ป่วยุ)
คุณภ�พิ่ช่ว่ต่ม่ต่่สูุขภ�พิ่ช่องป�กม่คว�มสูำ�คัญในดู้�นต่่�ง ๆ ๓ ดู้�น ไดู้แก่ ก�รบำ�บัดูรักษ�

ท�งทันต่กรรม ก�รว่จำัยุท�งทันต่กรรม และทันต่แพิ่ทยุศ�สูต่รศ้กษ� จำ้งต่้องวัดูคุณภ�พิ่ช่ว่ต่ม่ต่่สูุขภ�พิ่
ช่องป�ก ซึ่้�งทำ�ไดู้ห้ล�ยุว่ธ์่ ว่ธ์่ท่�น่ยุมกันม�กค่อก�รใช้แบบสูอบถึ�มห้ล�ยุข้อ (Shamrany, 2006: 894)

เช่น