Page 29 - 22-0320 ebook
P. 29
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
รองศาสตราจารย์์ ดร.สำาเนีีย์ง เลื่่�อมใส 21
ได้้ร์ับัคัวัามเป็็นอมตุะซึ่่�งหมายถื่งคัวัามหลุด้พ้น ไม่มีการ์เวัียนวั่ายตุายเกิด้อีกตุ่อไป็ กล่าวัได้้วั่าพร์ะองคั์
ทร์งนำาพร์ะธร์ร์มคัำาสอนที�ทร์งร์้้แจั้งนั�นมาช่วัยเหล่อชาวัโลกและทำาให้ชาวัโลกหลุด้พ้นจัากคัวัามทุกข์
ได้้อย่างน่าอัศจัร์ร์ย์
บทสรุป
คััมภีีร์์พร์ะพุทธศาสนาในแตุ่ละยุคัสมัยล้วันมีวััตุถืุป็ร์ะสงคั์เพ่�อบัันท่กหลักธร์ร์มคัำาสอนของ
พร์ะศาสด้าเป็็นสำาคััญ ถื่งแม้พร์ะพุทธศาสนาจัะมีหลายนิกายแตุ่ผ้้ป็ร์ะพันธ์คััมภีีร์์ก็ไม่ได้้ละทิ�งป็ร์ะเด้็น
หลัก คั่อการ์แสด้งธร์ร์มและการ์ยกย่องเชิด้ช้พร์ะพุทธเจั้า เน่�องจัากนิกายโลโกตุตุร์วัาทตุ้องการ์จัะ
ป็ร์ับัเป็ลี�ยนแนวัคัิด้ในการ์เผยแผ่คัำาสอนจัากอุด้มคัตุิแห่งพร์ะอร์หันตุ์ไป็ส้่อุด้มคัตุิแห่งพุทธะ ด้ังนั�น
จั่งได้้แตุ่งคััมภีีร์์มหาวััสตุุอวัทานข่�นเพ่�อยกย่องเชิด้ช้พุทธภีาวัะซึ่่�งถื่อวั่าพร์ะพุทธเจั้ามีสภีาวัะพิเศษ
เหน่อมนุษย์ สามาร์ถืแสด้งอิทธิป็าฏิิหาร์ิย์ได้้เหน่อคันทั�วัไป็กายของพร์ะองคั์ที�ป็ร์ากฏิในโลกมนุษย์
เป็็นเพียงกายที�ทร์งเนร์มิตุข่�นเพ่�อให้โลกิยชนสามาร์ถืร์ับัร์้้ได้้ กายนี�จั่งเร์ียกวั่า นิร์มาณกาย (กายเนร์มิตุ)
ส่วันกายจัร์ิงของพร์ะองคั์นั�นอย้่เหน่อการ์ร์ับัร์้้หร์่อป็ร์ะสบัการ์ณ์ของมนุษย์ แนวัคัิด้ของนิกาย
โลโกตุตุร์วัาทที�พยายามยกฐานะของพร์ะพุทธองคั์วั่าเป็็นโลกุตุตุร์ะนี�เองที�ทำาให้มีการ์ขยายคัวัามและ
ตุีคัวัามกันตุ่อมาของอาจัาร์ย์ในสายมหาสังฆ์ิกะจันเป็็นทางนำาไป็ส้่คัวัามคัิด้ที�สำาคััญป็ร์ะการ์หน่�งคั่อ
การ์ยกฐานะของพร์ะพุทธเจั้าข่�นเป็็นโลกุตุตุร์ะตุลอด้กาล ทำาให้เกิด้คัวัามคัิด้เร์่�องตุร์ีกาย อันได้้แก่
ธร์ร์มกาย สัมโภีคักาย และนิร์มาณกายของพร์ะพุทธองคั์ ซึ่่�งเป็็นลักษณะเฉพาะของพร์ะพุทธศาสนา
ฝ่ายมหายานในภีายหลัง
คััมภีีร์์มหาวััสตุุอวัทานแม้จัะมีเร์่�องเด้่นคั่อการ์บัร์ร์ยายพุทธป็ร์ะวััตุิป็ร์ะกอบักับัเหตุุอัศจัร์ร์ย์
มากมาย แตุ่สาร์ะสำาคััญทางธร์ร์มก็มีอย้่ไม่น้อย เช่น หลักการ์บัำาเพ็ญบัาร์มีของพร์ะโพธิสัตุวั์
หลักคัำาสอนเร์่�องนร์กสวัร์ร์คั์ หลักคัำาสอนเร์่�องการ์เวัียนวั่ายตุายเกิด้ หลักป็ฏิิบััตุิเพ่�อคัวัามหลุด้พ้น
ด้้านภีาษาแม้คััมภีีร์์จัะแตุ่งด้้วัยภีาษาสันสกฤตุผสมป็ร์ากฤตุ แตุ่ก็พบัศิลป็ะการ์ใช้ภีาษาที�งด้งาม
ทั�งอลังการ์ทางเสียง (ศัพทาลังการ์) และอลังการ์ทางคัวัามหมาย (อร์ร์ถืาลังการ์) กร์ะจัายอย้่ทั�วัไป็
โด้ยเฉพาะอย่างยิ�งคัำาป็ร์ะพันธ์ที�เป็็นบัทร์้อยกร์องนั�นผ้้แตุ่งได้้เล่อกใช้ฉันท์ชนิด้ตุ่าง ๆ หลายป็ร์ะเภีท
และมีการ์ใช้ถื้อยคัำาสำานวันที�ไพเร์าะเหมาะสม ด้ังนั�นคััมภีีร์์มหาวััสตุุอวัทานจั่งมีคัุณคั่าน่าศ่กษา
ไม่แพ้คััมภีีร์์ทางพร์ะพุทธศาสนาเล่มอ่�น ทั�งนี�ผ้้สนใจัอาจันำามาศ่กษาเป็ร์ียบัเทียบักับัคััมภีีร์์ฝ่ายบัาลี
ได้้อีกในหลายมิตุิด้้วัยกัน
