Page 159 - 46-1
P. 159
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
ศาสตราจารย์์ ดร.ธนารักษ์์ ธีระมั่ั�นคง และนางสาวเบญจพรรณ สมั่ณะ 151
รี้ปแบบห้ลัักการีรี้�จัำาด้�วิยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้� (knowledge-based feature extraction)
แลัะลัักษณะเด้่นแบบคอนเนกช้ันนิสต์์ (connectionist-based feature extraction) การีรี้�จัำาด้�วิย
ลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้�ปรีะกอบด้�วิยขั�นต์อนห้ลััก ๓ ขั�นต์อน ได้�แก่ การีเต์รี้ยมข�อม้ลัภาพ การี
สกัด้ค่าคุณลัักษณะที้�สำาคัญ แลัะการีรีะบุช้นิด้พ่ช้จัากค่าคุณลัักษณะด้ังกลั่าวิ ซิึ�งปรีะกอบด้�วิยพ่�นที้�
ของใบไม� ควิามยาวิรีอบรี้ป แลัะควิามเวิ�าโค�งของภาพใบไม� ส่วินการีพัฒนาแบบคอนเนกช้ันนิสต์์นั�น
ปรีะกอบด้�วิยขั�นต์อน ๒ ขั�นต์อน ได้�แก่ การีเต์รี้ยมข�อม้ลัรี้ปภาพ แลัะโครีงข่ายปรีะสาทีแบบ
คอนโวิลั้ช้ัน (convolutional neural network) ซิึ�งปรีะกอบด้�วิยช้ั�นคอนโวิลั้ช้ัน (convolution layer)
ช้ั�นบ่อรีวิม (pooling layer) แลัะช้ั�นเช้่�อมโยงสมบ้รีณ์ (fully connected layer) การีพัฒนาแบบ
คอนเนกช้ันนิสต์์สามารีถทีำาให้�รีะบบม้ควิามแม่นยำามากกวิ่าการีรี้�จัำาด้�วิยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้�
จัึงเป็นที้�นิยมสำาห้รีับทีำาให้�รีะบบการีแยกปรีะเภที แต์่เน่�องจัากควิามเป็นนามธีรีรีมของโครีงข่าย
ปรีะสาทีเที้ยม จัึงทีำาให้�การีพัฒนาแบบคอนเนกช้ันนิสต์์ไม่สามารีถให้�เห้ต์ุผลัในการีต์ัด้สินใจัได้�
ต์่างกับการีพัฒนาโด้ยรี้�จัำาด้�วิยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้� ด้ังนั�น ผ้�พัฒนาจัึงได้�นำาคุณลัักษณะเด้่น
ของการีรี้�จัำาด้�วิยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้�แลัะแบบคอนเนกช้ันนิสต์์มาพัฒนารีะบบรี้�จัำาภาพใบไม�
ที้�ม้ควิามแม่นยำายิ�งขึ�นกวิ่าเด้ิม
การีวิิจััยน้�ม้เป้าห้มาย ค่อ การีพัฒนาควิามแม่นยำาของการีรี้�จัำาภาพใบไม�โด้ยให้�ควิามสำาคัญ
กับการีผสานรี้ปแบบการีพัฒนาแบบการีรี้�จัำาด้�วิยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้�แลัะแบบคอนเนกช้ันนิสต์์
เพ่�อพัฒนารีะบบรี้�จัำาภาพใบไม�ที้�ม้ควิามน่าเช้่�อถ่อแลัะสามารีถใช้�งานได้�จัรีิงในสภาพแวิด้ลั�อมแบบเปิด้
นอกเห้น่อจัากน้� ผ้�พัฒนาได้�เก็บข�อม้ลัพ่ช้พ่�นบ�านเพ่�อพัฒนารีะบบที้�สามารีถแยกปรีะเภทีของพ่ช้
พันธีุ์พ่�นบ�านได้� รีะบบรี้�จัำาภาพใบไม�สามารีถพัฒนาให้�อย้่ในรี้ปโมบายแอปพลัิเคช้ันเพ่�อใช้�เป็นสารีานุกรีม
พ่ช้แบบอิเลั็กทีรีอนิกส์ได้� แลัะเป็นปรีะโยช้น์ในด้�านต์่าง ๆ เช้่น เกษต์รีกรีรีม ปศึุสัต์วิ์ การีเรี้ยน
การีสอนด้�านพฤกษศึาสต์รี์ รีวิมไปถึงการีแพทีย์แผนไทียที้�ม้การีนำาสมุนไพรีไทียมาใช้�ในการีรีักษาโรีค
การร้�จำำาภาพใบไม�ด้�วยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ความร้�แลัะแบบคอนเนกช้ันนิสต์์
๑. ลัักษณะเด้่นแบบใช้�ความร้�
รีะบบรี้�จัำาภาพใบไม�ด้�วิยลัักษณะเด้่นแบบใช้�ควิามรี้�ได้�นั�นม้ผ้�ศึึกษามาเป็นเวิลัาห้ลัายปี
โด้ยเรีิ�มต์ั�งแต์่ ค.ศึ. ๒๐๐๗ ซิึ�งในงานวิิจััยของกัง อ้� แลัะคณะ (Gang Wu et al., 2007) อาศึัยลัักษณะ
ทีางสัณฐานวิิทียาทีางเรีขาคณิต์ ๕ ค่า ได้�แก่ ควิามยาวิของเส�นผ่านศึ้นย์กลัาง ควิามยาวิ ควิามกวิ�าง
พ่�นที้� แลัะควิามยาวิรีอบรี้ปของใบไม� ในการีคำานวิณค่าลัักษณะเด้่นสำาคัญ ๑๒ จัำานวิน ม้ปัจัจััยควิาม
รีาบรี่�น (smoothing factor) อัต์รีาส่วินของภาพใบไม� (aspect ratio) ปัจัจััยรี้ปทีรีง (form factor)
