Page 80 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 80
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๙ ฉบิับิที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๗
70 โลกในเอกภพและดาวระเบิิด
กลุ่มีกระจัุกดัาราจัักรที่ี�อยู่้่ไกลมีาก ๆ จัะเช้่�อมีโยู่งกันเป็นเส้นใยู่ (cosmic web) ค์ล้ายู่ใยู่แมีงมีุมี ระห้วั่าง
เส้นใยู่มีีช้่องวั่าง (cosmic void) ขนาดัให้ญ่กระจัายู่อยู่้่ที่ั�วัไป
ข้อสังเกตเกี�ยู่วักับดัาราจัักรระดัับต่าง ๆ มีีดัังนี�
๑. ระดัับดัาราจัักรที่ี�อยู่้่ไกล ภาพื่จัากกล้องโที่รที่รรศึน์แสดังดัาราจัักรเป็นขีดัยู่าวั รวัมีถุึงภาพื่จัากกล้อง
โที่รที่รรศึน์อวักาศึฮับเบิลที่ี�แสดังจัำนวันดัาราจัักรจัำนวันมีากในห้้วังอวักาศึลึก
๒. ระดัับดัาราจัักรที่ี�อยู่้่ไกลมีาก ๆ ปรากฏิ์เป็นเส้นใยู่ (cosmic web)
๓. ระดัับขอบฟ้้าแสดังดัาราจัักรรวัมีกันอยู่้่เป็นเส้นและที่ี�วั่าง (cosmic void)
ภาพื่สามีมีิติที่ี�ช้่�อวั่า “โลกในเอกภพื่” บนจัอร้ปโดัมีห้ร่อร้ปที่้องฟ้้าในที่้องฟ้้าจัำลองเป็นภาพื่ให้ญ่ที่ี�สุดั
เพื่ราะไมี่มีีสิ�งใดัที่ี�ให้ญ่กวั่า “ที่้องฟ้้า” ไดั้แล้วั เป็นภาพื่ที่ี�แสดังองค์์ประกอบสำค์ัญของเอกภพื่ไดั้เป็นอยู่่างดัี
ดั้แล้วัเห้็นเป็นภาพื่ที่ี�สวัยู่งามี น่าต่�นเต้น ไดั้ค์วัามีร้้พื่อที่ี�จัะสรุปไดั้วั่า โลกเป็นดัาวัเค์ราะห้์ดัวังห้นึ�งในระบบสุริยู่ะ
โดัยู่เป็นดัาวัเค์ราะห้์ที่ี�โค์จัรรอบดัวังอาที่ิตยู่์เป็นลำดัับที่ี� ๓ เค์ล่�อนที่ี�รอบดัวังอาที่ิตยู่์ รอบละ ๑ ปี เพื่ราะแรงโน้มี
ถุ่วังระห้วั่างดัวังอาที่ิตยู่์กับโลก ดัวังอาที่ิตยู่์เป็นดัาวัฤกษ์ดัวังห้นึ�งในดัาราจัักรช้้างเผู้่อกที่ี�ประกอบดั้วัยู่ดัาวัฤกษ์
ประเภที่ต่าง ๆ จัำนวันไมี่น้อยู่กวั่าห้นึ�งแสนล้านดัวัง ยู่ึดัเห้นี�ยู่วักันดั้วัยู่แรงโน้มีถุ่วังของห้ลุมีดัำมีวัลยู่วัดัยู่ิ�งที่ี�
ศึ้นยู่์กลาง ที่ำให้้ดัาราจัักรที่างช้้างเผู้่อกมีีร้ปร่างเป็นก้นห้อยู่มีีค์าน (SBb) และมีีเส้นผู้่านศึ้นยู่์กลาง ๑ แสนปีแสง
โดัยู่ดัวังอาที่ิตยู่์อยู่้่ที่ี�แขนและห้่างจัากจัุดัศึ้นยู่์กลาง ๓๐,๐๐๐ ปีแสง ดัวังอาที่ิตยู่์จัะพื่าบริวัารเค์ล่�อนที่ี�ไปในอวักาศึ
รอบศึ้นยู่์กลางของดัาราจัักรที่างช้้างเผู้่อกรอบละประมีาณ์ ๒๐๐ ล้านปี
เอกภพื่ประกอบดั้วัยู่ดัาราจัักรนับแสนล้าน ไมี่กระจัายู่ตัวัอยู่้่อยู่่างสมี�ำเสมีอ แต่รวัมีกันอยู่้่เป็นกระจัุก
ดัาราจัักรต่าง ๆ ที่ี�อยู่้่ใกล้ดัาราจัักรที่างช้้างเผู้่อกประกอบกันเป็นกระจัุกดัาราจัักรที่้องถุิ�น ดัาราจัักรห้ลายู่ ๆ กระจัุก
ที่ี�อยู่้่ใกล้กันจัะประกอบกันเป็นกลุ่มีกระจัุกดัาราจัักร และเมี่�อมีองออกไปไกลมีากขึ�นจัะปรากฏิ์วั่ากลุ่มีกระจัุก
ดัาราจัักรเช้่�อมีโยู่งกันเป็นเส้นใยู่ (cosmic web) และยู่ิ�งไกลมีากกวั่านั�นจัะปรากฏิ์วั่ามีีช้่องวั่างมีห้าศึาลระห้วั่าง
เส้นใยู่เห้ล่านั�น (cosmic void)
ที่้องฟ้้าจัำลองสามีารถุจัำลองภาพื่ของโลกในเอกภพื่จัากภาพื่ถุ่ายู่จัริงของสรรพื่สิ�ง แล้วัสร้างเป็นภาพื่
เต็มีโดัมีดั้วัยู่เค์ร่�องฉายู่ระบบดัิจัิที่ัล แต่ดัาวัระเบิดัที่ี�จัะกล่าวัถุึงต่อไปนี�เป็นปรากฏิ์การณ์์จัริงที่ี�จัะเกิดัขึ�นวัันใดั
เวัลาใดัก็ไดั้ในอนาค์ต โดัยู่ดัาวัที่ี�จัะระเบิดัจันเห้็นไดั้ดั้วัยู่ตาเปล่านั�นเป็นดัาวัฤกษ์ที่ี�ปรกติสวั่างมีากอยู่้่แล้วั เป็น
ดัาวัที่ี�ร้้จัักกันดัีของผู้้้รักที่้องฟ้้าและดัวังดัาวัที่ั�งปวัง นั�นก็ค์่อดาวบ่เทลี่จุุสู ดัังไดั้กล่าวัถุึงบ้างแล้วัในตอนต้น
บิีเทลจุุสจุะระเบิิดเป็็นซููเป็อร์โนวา
บ่เทลี่จุุสู (Betelgeuse) เป็นช้่�อเฉพื่าะของดัาวัฤกษ์สีแดังดัวังห้นึ�งในกลุ่มีดัาวันายู่พื่ราน ตรงตำแห้น่ง
แขนดั้านตะวัันออกห้ร่อแขนขวัา บัีเทลจุุส เป็นภาษาอาห้รับแปลวั่า แขน เค์ยู่เป็นดัาวัที่ี�ปรากฏิ์สวั่างมีากที่ี�สุดั
ในกลุ่มีนี�จัึงมีีช้่�อเรียู่กตามีสารบบของเบเยู่อร์วั่า แอลฟ้านายู่พื่ราน (Alpha-Orionis) เมี่�อเปรียู่บเที่ียู่บค์วัามี
สวั่างกับดัาวัดัวังอ่�น ๆ แล้วั บีเที่ลจัุสอยู่้่ประมีาณ์ลำดัับที่ี� ๑๐ ในบรรดัาดัาวัสวั่างมีาก ๒๑ ดัวังซึ่ึ�งดัาวัซึ่ีรีอัสเป็น
