Page 77 - 47-3
P. 77
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน–ธัันวาคม ๒๕๖๕
ศาสตราจารย์์กิิตติคุุณ ดร.วรศักิดิ� กินกินุกิุลชััย์ และคุณะ 69
แบบจัำาลองคณ์ิต่ศาสต่ร์มู้ควิามูสอด้คล้องกับข้อมููลจัริงที่้�เกิด้ข่�น หลังจัากนั�นแบบจัำาลองที่างคณ์ิต่ศาสต่ร์
พร้อมูด้้วิยสัมูประสิที่ธิิ�ที่้�ได้้จัากการเปร้ยบเที่้ยบมูาต่รฐานก็สามูารถถูกนำามูาใชิ้้เป็นเคร้�องมู้อในการ
พยากรณ์์แนวิโน้มูของโรคระบาด้ในอนาคต่
ภาพัที� ๕ กราฟเปร้ยบเที่้ยบจัำานวินผู้ต่ิด้เชิ้้�อโควิิด้-๑๙ ระหวิ่างประเที่ศไที่ยกับอินเด้้ย
ต่่อจัำานวินประชิ้ากร ๑ ล้านคน จัะเห็นวิ่า ยอด้สูงสุด้ของผู้ต่ิด้เชิ้้�อไที่ย (๓๑๑.๔๓)
เกิด้สูงกวิ่ายอด้ของอินเด้้ย (๒๘๐.๖๑) โด้ยต่ามูหลังอินเด้้ยอยู่ ๓ เด้้อนกับ ๙ วิัน
Kermack และ McKendick (1927) ได้้เสนอแบบจัำาลองที่างคณ์ิต่ศาสต่ร์แบบแยกส่วิน
(compartmental model) เพ้�อใชิ้้ในการที่ำานายการระบาด้ของโรค ซึ่่�งเข้ยนอยู่ในรูปของชิุ้ด้สมูการ
เชิ้ิงอนุพันธิ์สามูัญิ (ordinary differential equation) โด้ยมู้การแบ่งกลุ่มูประชิ้ากรออกเป็น ๓ กลุ่มู
ค้อ กลุ่มูผู้อ่อนไหวิต่่อการต่ิด้เชิ้้�อ (susceptible) กลุ่มูผู้ต่ิด้เชิ้้�อแล้วิ (infectious) และกลุ่มูผู้รักษา
หายแล้วิ (recovered) ซึ่่�งต่่อมูาเป็นที่้�รู้จัักในชิ้้�อ แบบจัำาลองเอสไออาร์ (SIR model) ซึ่่�งได้้กลายเป็น
รากฐานในการพัฒนาแบบจัำาลองแบบแยกส่วินอ้�น ๆ ที่้�ปรับให้เหมูาะกับสถานการณ์์ต่่าง ๆ เชิ้่น SIS
SIRD SEIR SEIS MSEIR MSEIRS (Wikipedia, 2020)
ปัจัจัุบันแบบจัำาลองแบบแยกส่วินถูกใชิ้้กันอย่างแพร่หลายในการวิิเคราะห์การระบาด้ของ
โรคต่ิด้ต่่อ เน้�องจัากเป็นรูปแบบของสมูการที่้�ไมู่ซึ่ับซึ่้อน เข้าใจัง่าย และสามูารถอธิิบายกลไกการระบาด้
ของโรคได้้อย่างชิ้ัด้เจัน นอกจัากน้� ยังมู้ควิามูย้ด้หยุ่นโด้ยสามูารถเพิ�มูเต่ิมูกลุ่มูประชิ้ากรที่้�สนใจั รวิมูถ่ง
เง้�อนไขต่่าง ๆ เพ้�อให้ได้้แบบจัำาลองที่างคณ์ิต่ศาสต่ร์ที่้�มู้พฤต่ิกรรมูใกล้เค้ยงกับโรคระบาด้ที่้�กำาลังศ่กษาอยู่
