Page 160 - 46-2
P. 160
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
152 ปกิิณกิะ
แลี่ะเริ�มีเห็นว่าเครื�องจักร (machine) ไมี่ว่าจะอยู่ในรูป เครื�องคอมีพิวเตัอร์ ปัญญาประดิษฐ์ (artificial
intelligence) หุ่นยนตั์ (robot) มี่คุณค่ามีากกว่าช่่วิตัมีนุษย์
ในยุคที่่�ทีุ่กอย่างตั้องแปลี่งเป็นระบบดิจิที่ัลี่ไปหมีด แมี้กระที่ั�งความีเขึ้้มีแขึ้็ง ความีแน่นแฟ้น
ในครอบครัวได้ถูกอิที่ธิพลี่ขึ้องโซีเช่่ยลี่มี่เด่ย (social media) ผูกมีัดด้วยสมีาร์ตัโฟนรุ่นใหมี่ ๆ ที่่�ออกมีา
ตัอบสนองความีตั้องการ (wants) ขึ้องมีนุษย์อย่างรวดเร็ว ในขึ้ณะที่่�ความีจำาเป็น (needs) ในการ
ใช่้โที่รศัพที่์ขึ้องมีนุษย์ที่่�แที่้จริงกลี่ับจางหายไป กลี่ายเป็นความีสัมีพันธ์แบบดิจิที่ัลี่ที่่�เป็นความีที่ันสมีัย
สุดลี่ำ�าบนความีคลี่างแคลี่งใจว่า ความีสัมีพันธ์ที่่�แที่้จริงระหว่างมีนุษย์นั�นควรเป็นเช่่นไร จ้งน่ากลี่ับไป
คิดถ้งคำาคมีขึ้องนักฟิสิกส์ผู้มี่ช่ื�อเส่ยงมีากคนหน้�งขึ้องโลี่ก คือ อัลี่เบิร์ตั ไอน์สไตัน์ (Albert Eistein)
ที่่�กลี่ัวอย่างมีากว่าโลี่กจะมีาถ้งวันที่่�เที่คโนโลี่ย่ที่ำาให้มีนุษย์ขึ้้ามีผ่านการมี่ปฏิสัมีพันธ์ระหว่างมีนุษย์
ด้วยกัน ซี้�งจะนำามีามีนุษย์ที่ั�งปวงก้าวเขึ้้าสู่เจเนอเรช่ันขึ้องความีโง่เขึ้ลี่าได้
ดังนั�น ในเวลี่าที่่�เป็นช่่วงหัวเลี่่�ยวหัวตั่อขึ้องการพัฒนาเช่่นน่� การพ้�งพาอาศัยระบบการศ้กษา
แบบเดิมีคงจะตั้องมี่การที่บที่วน เพราะระบบการศ้กษาน่าจะเป็นหน้�งในสาเหตัุที่่�ที่ำาให้โลี่กเกิดการ
เบ่�ยงเบนได้ถ้งขึ้นาดน่� จากวัตัถุประสงค์ขึ้องการศ้กษาที่่�ควรจะนำามีาซี้�งความีรุ่งเรืองขึ้องมีนุษย์ช่าตัิ
โดยรวมี แตั่ดูเหมีือนว่าระบบการศ้กษากลี่ับนำาพามีนุษยช่าตัิไปสู่ความีเห็นแก่ตััวมีากขึ้้�น นำามีาซี้�ง
ผลี่กระที่บในเช่ิงลี่บที่่�แที่้จริงแลี่้วไมี่มี่ใครตัั�งใจให้เกิดขึ้้�นแตั่เป็นไปโดยระบบด้วยความีที่่�ทีุ่กคนรู้เที่่า
ไมี่ถ้งการณ์ประกอบกับความีโลี่ภที่่�ที่ำาให้ผลี่กระที่บเช่ิงลี่บอาจเพิ�มีมีากขึ้้�นได้
การสร้างความีฉัลี่าดที่างปัญญาให้แก่สังคมี (social intelligence) จ้งควรเป็นภารกิจ
ที่่�มีนุษยช่าตัิทีุ่กคนตั้องร่วมีรับผิดช่อบสร้างให้เกิดขึ้้�น ก่อนที่่�ทีุ่กอย่างจะสายเกินแก้ มีนุษยช่าตัิคงจะตั้อง
กลี่ับมีาที่บที่วนบที่เร่ยนที่่�มีนุษย์ได้กระที่ำาตั่อธรรมีช่าตัิแลี่ะสิ�งแวดลี่้อมีที่่�เปร่ยบเสมีือนหน้�งแผ่นดินแมี่
ขึ้องพวกเราทีุ่กคน เพ่ยงเพื�อตั้องการสร้างการเตัิบโตัที่างเศรษฐกิจ (economic growth) ที่ั�งที่่�
ผลี่แที่้จริงกลี่ับเป็นการสร้างความีมีั�งคั�งให้แก่กลีุ่่มีคนเพ่ยงกลีุ่่มีเลี่็ก ๆ ที่่�เป็นเจ้าขึ้องเงินทีุ่นที่่�ใช่้ที่รัพยากร
ที่่�เป็นขึ้องมีนุษยช่าตัิทีุ่กคนบนโลี่กใบน่� ที่่�น่านำามีาศ้กษาแลี่ะที่บที่วนคือ ในทีุ่ก ๆ การเตัิบโตัที่างเศรษฐกิจ
ที่่�ทีุ่กคนปรารถนานั�น ในอ่กนัยหมีายถ้ง การตั้องเพิ�มีจำานวนการใช่้ที่รัพยากรธรรมีช่าตัิที่่�มีากขึ้้�น แลี่ะ
การเพิ�มีขึ้้�นขึ้องจำานวนมีลี่พิษจากกระบวนการที่างธุรกิจอย่างหลี่่กเลี่่�ยงได้ยาก
ในขึ้ณะที่่�มีนุษย์กำาลี่ังถูกพาเดินไปใน “ที่่อ” ที่่�ดูจะเป็นกระแสหลี่ักขึ้องการดำาเนินช่่วิตั
ที่่�ตัอบสนองระบบทีุ่นนิยมี (capitalism) ที่่�ดูจะครอบงำาพวกเราทีุ่กคนอยู่จ้งเป็น “กับดัก” ที่่�กักขึ้ังมีนุษย์
ให้ผูกตัิดอยู่กับ “การเตัิบโตั (growth)” แตั่กลี่ับลี่ะเลี่ย “ความีสุขึ้ (happiness)” ที่่�มีนุษย์ทีุ่กคน
ควรจะได้รับในฐานะที่่�ได้เกิดมีาเป็นมีนุษย์ เพ่ยงแค่เลี่ือกการดำาเนินช่่วิตัแบบเร่ยบง่ายบนความีพอเพ่ยง
2/12/2565 BE 14:50
_22-0789(151-154)9.indd 152 2/12/2565 BE 14:50
_22-0789(151-154)9.indd 152
