Page 159 - 46-2
P. 159
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
151
ปกิิณกิะ
ศาสตราจารย์์ ดร.ผลิิน ภู่่�จร่ญ
ประธานสำำานักธรรมศาสำตร์และการเมือง
การเปลี่่�ยนแปลี่งที่่�เกิดขึ้้�นรอบตััวเรานั�นมี่มีาโดยตัลี่อด แตั่ปัจจุบันการเปลี่่�ยนแปลี่งกลี่ับ
เกิดขึ้้�นอย่างฉัับพลี่ัน (disruption) แลี่ะมี่ความีรุนแรงมีากขึ้้�น ที่ั�งน่�เกิดขึ้้�นจากปัจจัยภายนอก เช่่น
สงครามีระหว่างรัสเซี่ยกับยูเครน การแพร่ระบาดขึ้องโรคโควิด ๑๙ การเกิดไฟไหมี้ครั�งรุนแรง
ในประเที่ศออสเตัรเลี่่ยแลี่ะมีลี่รัฐแคลี่ิฟอร์เน่ย ฯลี่ฯ แลี่ะเกิดจากปัจจัยภายในตััวขึ้องมีนุษย์เอง
ที่่�ดูจะไมี่สามีารถก้าวขึ้้ามีความีโลี่ภ ความีโกรธ แลี่ะความีหลี่งได้แลี่้วยังมี่เพิ�มีมีากขึ้้�นอ่ก จะพบว่า
ที่ั�ง ๒ ปัจจัย มี่ส่วนที่ำาให้โลี่กขึ้องเราประสบปัญหาในหลี่ายมีิตัิ ที่่�น่าเป็นห่วงมีากคือ การเพิ�มีขึ้้�น
ขึ้องปัญหาสังคมีที่่�เกิดจากความีเหลี่ื�อมีลี่ำ�าที่่�แพร่ขึ้ยายออกไปในเกือบทีุ่กประเที่ศที่ั�วโลี่ก จ้งเป็นเรื�องที่่�
น่าสงสัยว่า เหตัุใดในขึ้ณะที่่�ที่รัพยากรธรรมีช่าตัิถูกนำาออกมีาใช่้ทีุ่กวันอย่างมีหาศาลี่จากเที่คโนโลี่ย่
ที่่�มี่ความีที่ันสมีัยอย่างมีาก แตั่ปรากฏว่าประโยช่น์ที่่�ได้ในเช่ิงเศรษฐกิจที่่�ทีุ่กรัฐบาลี่ตั่างปรารถนานั�น
กลี่ับสร้างมีลี่พิษในทีุ่กมีิตัิให้แก่สังคมีมีนุษย์แลี่ะสิ�งแวดลี่้อมีขึ้องโลี่กอย่างคาดไมี่ถ้ง แตั่มีนุษย์ส่วนใหญ่
ตั่างลี่ะเลี่ยเพิกเฉัย
ผลี่จากการพัฒนาที่างวิช่าการ ความีรู้ แลี่ะเที่คโนโลี่ย่ที่่�เกิดขึ้้�นในช่่วง ๓๐ ปีที่่�ผ่านมีานั�น
นอกจากจะที่ำาให้เกิดโลี่กไร้พรมีแดนแลี่้วยังได้นำาพามีนุษย์เขึ้้าสู่โลี่กเสมีือนจริงอ่กด้วย การที่่�ทีุ่กคน
สามีารถเขึ้้าถ้งสื�อแลี่ะสามีารถเป็นสื�อได้ด้วยตันเอง ได้ที่ำาให้โลี่กที่่�เป็นอยู่มี่ขึ้้อมีูลี่จำานวนมีหาศาลี่
เกินกว่าที่่�มีนุษย์ธรรมีดาจะดูดซีับได้หมีด การพัฒนาความีฉัลี่าดรู้ที่างสื�อ (media literacy) จ้งดู
จะเป็นเรื�องที่่�มีนุษย์จำาเป็นตั้องมี่การพัฒนาเพิ�มีขึ้้�นจากเดิมี ที่ั�งน่� เพราะการรับรู้ขึ้้อมีูลี่จำานวนมีาก
โดยขึ้าดดุลี่ยพินิจอาจที่ำาให้กระบวนการตััดสินใจขึ้องมีนุษย์ผิดเพ่�ยนในการดำาเนินช่่วิตัประจำาวันไปได้
จากการใช่้ช่่วิตัแบบธรรมีดาสามีัญ ซี้�งเป็นแก่นแที่้ขึ้องการมี่ช่่วิตัที่่�ประเสริฐ ไปสู่การใช่้ช่่วิตั
อยู่ภายใตั้ความีปรารถนาแลี่ะความีตั้องการที่่�มีากเกินไป นำามีาซี้�งความีไมี่สมีดุลี่ในการใช่้ช่่วิตัที่่�พา
ไปสู่ความีทีุ่กขึ้์อย่างหลี่่กเลี่่�ยงไมี่ได้ จ้งเป็นเรื�องแปลี่กมีากในยุคที่่�เที่คโนโลี่ย่ที่ันสมีัยมีากแตั่มีนุษย์
กลี่ับตั้องที่ำางานหนักแลี่ะมี่จำานวนช่ั�วโมีงที่ำางานมีากที่่�สุดในประวัตัิศาสตัร์ขึ้องมีนุษยช่าตัิที่่�ส่งผลี่
ที่ำาให้ความีเป็นมีนุษย์ลี่ดน้อยลี่ง เห็นได้จากการที่่�มีนุษย์เริ�มีกลี่ายเป็นเครื�องจักรที่ำางานที่่�ที่ำางานได้มีากขึ้้�น
2/12/2565 BE 14:50
_22-0789(151-154)9.indd 151 2/12/2565 BE 14:50
_22-0789(151-154)9.indd 151
