Page 13 - FlipBook วารสารราชบณฑตยสภา ปี-48
P. 13
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิิงหาคม ๒๕๖๖
1
กระบวนการสร้างสรรค์์รำถวายพระพร
สมเด็็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ิ� พระบรมราชิินีนาถ
พระบรมราชิชินนีพันปีีหลวง ๑
ด็ร.ไพโรจน์ ทองค์ำสุก
ราชบััณฑิิต สำนัักศิิลปกรรม
ราชบััณฑิิตยสภา
บทคััดย่่อ
การถวายพระพรพระมหากษััตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์มีมาตั�งแต่สมัย
กรุงสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา จนถึงกรุงรัตนโกสินทร์ ด้้วยน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
ที่ทรงปกครองบ้านเมืองให้ร่มเย็นผาสุก ประชาชนมีความเคารพศรัทธาพระมหากษััตริย์
ประดุ้จเทพเจ้า แรกเริ่มเป็นการสรรเสริญพระเกียรติยศด้้วยการประพันธ์เพียงอย่างเด้ียว
ตั�งแต่หลักศิลาจารึก โคลงด้ั�นเฉลิมพระเกียรติ และในรูปแบบวรรณกรรมต่าง ๆ เป็นตัวแทน
คำพูด้ แต่ต่อมาก็ได้้มีการนำบทประพันธ์นั�นมาบรรจุเพลงขับร้อง และในเวลาต่อมาก็มี
การประด้ิษัฐ์์กระบวนท่ารำ นับเป็นวิวัฒนาการของการถวายพระพร การสร้างสรรค์
รำถวายพระพรสมเด้็จพระนางเจ้าสิริกิติ� พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ถือเป็นการเผยแพร่พระเกียรติคุณและน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงปฏิิบัติ
พระราชกรณียกิจเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของบ้านเมือง ทำให้ประชาชนมีความเป็นอยู่
ที่ด้ีขึ�น มีความสุขกายสุขใจ และปฏิิบัติตนเป็นพลเมืองที่ด้ี กระบวนการสร้างสรรค์
รำถวายพระพรนับว่าเป็นส่วนหนึ่งที่จะทำให้เห็นประจักษั์ได้้โด้ยใช้นาฏิศิลป์เป็นสื่อกลาง
แสด้งออกซึ่ึ่งความจงรักภักด้ี กลวิธีในการสร้างสรรค์ มีองค์ประกอบที่สำคัญด้ังนี�
การประพันธ์บทถวายพระพร ด้นตรีและเพลงที่ใช้ในการแสด้ง การคัด้เลือกผู้แสด้ง
กระบวนท่ารำ การแปรแถว แปรขบวน การตั�งซึุ่้ม เครื่องแต่งกาย ฉาก อุปกรณ์ประกอบ
การรำ และสิ่งที่สำคัญคือการวางวัตถุประสงค์ในการสร้างสรรค์รำถวายพระพรให้ชัด้เจน
ว่าจะนำเสนอไปในรูปแบบใด้ ซึ่ึ่งองค์ประกอบทั�งหมด้จะต้องสอด้คล้องเป็นอันหนึ่ง
อันเด้ียวกัน
คัำสำคััญ : รำถวายพระพร องค์ประกอบในการสร้างสรรค์ สมเด้็จพระนางเจ้าสิริกิติ�
พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
๑ บรรยายในที่ประชุมสำานักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสภา เมื่อวันที่ ๑๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๖
