Page 17 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 17
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีท่� ๔๘ ฉบัับัท่� ๒ พฤษภาคม-สุิงหาคม ๒๕๖๖
ดร.ไพโรจน์์ ทองคำสุุก 5
บทขับร้องรำถวายพระพรกล่าวถึงพระบาทสมเด้็จพระเจ้าอยู่หัว โด้ยถวายพระพรและขอให้ชาติไทย
เจริญรุ่งเรือง นับเป็นจุด้เริ่มต้นของบทขับร้องรำถวายพระพรในเวลาต่อมาจนถึงปัจจุบัน
วัติ์ถุปีระสงค์์ในการสร้างสรรค์์รำถวายพระพร
กระบวนการสร้างสรรค์รำถวายพระพรในแต่ละครั�งสิ่งที่สำคัญคือ วัตถุประสงค์ซึ่ึ่งต้องชัด้เจน
มีจุด้มุ่งหมายหลักคือการรำถวายพระพรสมเด้็จพระนางเจ้าสิริกิติ� พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
สามารถสร้างสรรค์ได้้หลากหลายรูปแบบ มีขั�นตอนอันจะส่งผลต่อการแสด้งตามจารีตนาฏิศิลป์ไทย
และสอด้คล้องกับองค์ประกอบ ตัวอย่างเช่น รำถวายพระพรโด้ยผู้แสด้งแต่งกายยืนเครื่องพระนาง สมมติเป็น
เทวด้านางฟ้้า ออกมาร่ายรำ เครื่องแต่งกายต้องแต่งยืนเครื่องพระนาง เพลงที่ออกต้องใช้เพลงเหาะหรือ
โคมเวียน เพราะเป็นเพลงที่มีความหมายถึงการเด้ินทางของเทวด้านางฟ้้า ท่ารำแบ่งเป็นท่าละครพระ และ
ท่าละครนางตามจารีตนาฏิศิลป์ไทย
เน้�อหา
จากการศึกษัาค้นคว้ารำถวายพระพรสมเด้็จพระนางเจ้าสิริกิติ� พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี
พันปีหลวง ปรากฏิรูปแบบการรำหลากหลายรูปแบบ ทั�งแนวความคิด้ กระบวนท่ารำ บทร้อง ด้นตรีและเพลง
ที่ใช้ประกอบ เครื่องแต่งกาย อุปกรณ์ที่ใช้ถือ และฉาก ซึ่ึ่งเป็นสิ่งที่ต้องคิด้สร้างสรรค์ในรูปแบบใหม่ทั�งหมด้
ซึ่ึ่งในแต่ละองค์ประกอบก็มีความสำคัญ ด้ังนี�
องค์์ปีระกอบของการสร้างสรรค์์รำถวายพระพร
การรำถวายพระพรนับเป็นงานสร้างสรรค์ด้้านนาฏิศิลป์ไทยที่มีการคิด้ประด้ิษัฐ์์ขึ�นใหม่ในทุก ๆ ปี
ตามวาระโอกาสของงานในแต่ละปี เช่น เฉลิมพระชนมพรรษัา ๕ รอบ ๖ รอบ ๗ รอบ และ ๘ รอบ ตามลำด้ับ
ในการประด้ิษัฐ์์การแสด้งจะสร้างสรรค์ใหม่เต็มรูปแบบในทุกองค์ประกอบ เพื่อน้อมถวายแด้่สมเด้็จพระนางเจ้า
สิริกิติ� พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้้วยความจงรักภักด้ี พระองค์ทรงเป็นศูนย์รวมด้วงใจ
ของคนไทยทั�งชาติ องค์ประกอบในด้้านต่าง ๆ มีด้ังนี�
๑. บทขับร้องรำถวายพระพร มีหน้าที่สำคัญคือ ใช้สำหรับผู้กำกับการแสด้ง ผู้กำกับเวที ผู้ออกแบบ
ท่ารำ ผู้แสด้ง นักด้นตรี นักร้อง และเจ้าหน้าที่ฉาก ความสำคัญของตัวบทด้้านบนจะบอกชื่องาน โอกาสที่
แสด้ง วัน เด้ือน ปี สถานที่จัด้การแสด้ง ผู้ประพันธ์บท ผู้บรรจุเพลง และยังบอกถึงจำนวนผู้แสด้ง เครื่อง
แต่งกาย ตลอด้จนอุปกรณ์ประกอบการแสด้ง หากมีฉากก็จะบอกกำกับไว้ด้้วยเช่นกัน
บทขับร้องรำถวายพระพรมุ่งเน้นการใช้ภาษัาที่สละสลวย คล้องจอง คำราชาศัพท์เกี่ยวกับสมเด้็จ
พระนางเจ้าสิริกิติ� พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ตัวอย่างเช่น ใช้คำว่า พระชนมพรรษัา
แปลว่า อายุ เช่น ทรงเจริญพระชนมพรรษัา และคำว่า ข้าพระพุทธเจ้า ทรงพระเมตตา
ฉันทลักษัณ์ในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่ึ่งส่วนใหญ่ก็จะเป็นกลอนสุภาพ บางครั�งก็จะมีกาพย์ยานี ๑๑
