Page 18 - รายงานประจำปี 2566 สำนักงานราชบัณฑิตยสภา
P. 18
ร า ย ง า น ป ร ะ จํ า ปี ๒ ๕ ๖ ๖ สํ า นั ก ง า น ร า ช บั ณ ฑิ ต ย ส ภ า
ิ
็
ประวััตควัามเปนมา
ิ
ี
ิ
เมอวนท ๑๙ เมษ�ยน พ.ศ. ๒๔๖๙ พระบ�ทสมเด็จพระปรมนทรมห�ประช�ธปก พระปกเกล�เจ�อยหว
�
ั
�
ื
้
ู
ั
่
้
้
ึ
้
ั
์
้
ี
รัชก�ลท� ๗ แห่งร�ชวงศจักรีได้ทรงพระกรุณ�โปรดเกล�ฯ ประก�ศใหจัดต�ง “ร�ชบัณฑิตยสภ�” ข�น ทรงเห็นสมควรฟ�นฟ ู
ำ
ั
ำ
่
ิ
์
กจก�รของกรมร�ชบณฑตย ซึ่งมม�แตโบร�ณและเปนต�แหนงส�หรบทรงตงผู้มคว�มรศ�สตร�คมไวรบร�ชก�ร ตอม�เมอ
ั
ื
�
่
็
�
ึ
ี
้
ี
ั
้
ู
ิ
้
ู
�
ั
่
ึ
ิ
พ.ศ. ๒๔๗๖ สภ�ผู้แทนร�ษฎรไดถูว�ยคำ�ปรกษ�แดพระบ�ทสมเดจพระปกเกล�เจ�อยู่หว สมควรจดตงร�ชบณฑตยสถู�น
้
ั
�
ั
ู้
ั
่
็
ั
้
้
้
็
ิ
้
ั
้
ุ
�
ื
้
ื
ั
ำ
้
ิ
�
้
ู
ี
้
ใหมสม�ชกผู้ประกอบดวยคณวช� สมควรจะไดเลอกตงเปนร�ชบณฑตในภ�ยหน�เพอกระท�ก�รคนคว�ห�คว�มร ู ้
ิ
้
้
ึ
ำ
่
่
ั
้
ำ
ั
ำ
ุ
่
้
่
น�ม�เผู้ยแพรแกประช�ชนและสร�งต�รบต�ร�ใหแพรหล�ยตอไป จงทรงพระกรณ�โปรดเกล�ฯ ใหตร�พระร�ชบญญต ิ
ั
ิ
ึ
้
ั
�
�
ื
้
ว�ดวยร�ชบณฑตยสถู�นขนเมอ พ.ศ. ๒๔๗๖ และใหยกเลกประก�ศตงร�ชบณฑตยสภ� ฉับบลงวนท ๑๙ เมษ�ยน
ั
ิ
ั
�
่
ิ
ั
ี
ั
�
พ.ศ. ๒๔๖๙
่
ิ
ึ
�
เรมแรกทตงร�ชบณฑตยสถู�นนน ยงไมมร�ชบณฑต มแตภ�คสม�ชก ซึ่งมก�รจดก�รประชมครงแรกขน
ั
ิ
่
ี
ุ
ั
ั
ั
ี
�
ี
�
�
�
ิ
ี
�
ั
ิ
ึ
�
ั
ั
ี
ิ
ุ
ี
ั
�
ื
ั
ั
ิ
�
้
ั
ในพระบรมมห�ร�ชวง เมอวนท ๑๖ มถูน�ยน พ.ศ. ๒๔๗๗ ภ�ยหลงมก�รออกพระร�ชบญญตว�ดวยร�ชบณฑตยสถู�น
ี
ั
ั
ิ
่
�
ั
ิ
ั
ี
พ.ศ. ๒๔๘๕ และมพระบรมร�ชโองก�รแตงตังร�ชบณฑตเปนครังแรกจ�นวน ๕๑ คน เมือวนที ๓๐ กนย�ยน พ.ศ. ๒๔๘๕
ั
็
่
ำ
�
�
�
ิ
็
ำ
ู
้
ั
่
ิ
ื
ื
ำ
่
้
ั
ง�นส�คญในชวงแรกเกดจ�กพระร�ชด�รในพระบ�ทสมเดจพระปกเกล�เจ�อยหว คอก�รประกวดแตงหนงสอ
ั
่
ุ
ึ
ำ
ิ
ื
ี
่
ำ
ี
�
ั
ั
ั
่
ุ
ุ
็
ื
สอนพระพทธศ�สน�แกเดกประจ�ปทร�ชบณฑตยสถู�นด�เนนก�รสบเนองม�ตงแตพทธศกร�ช ๒๔๗๗ จนถูงปจจบน
ิ
�
�
ั
ั
�
ุ
ี
ำ
ิ
ุ
ื
ึ
ั
�
�
่
้
ำ
ั
นอกจ�กนยงมง�นหลกอก ๕ ง�น ไดแก ง�นช�ระพจน�นกรม ซึ่งเดมคอง�นช�ระปท�นกรมทรบโอนจ�ก
ี
ี
ั
ี
ู
ิ
ั
่
ั
ุ
�
ั
ั
์
ุ
ั
ิ
ุ
กระทรวงธรรมก�รม�ตงแตพทธศกร�ช ๒๔๗๗ ง�นส�ร�นกรม ง�นบญญตศพทภ�ษ�ไทย ง�นอกขร�นกรมภมศ�สตร ์
ั
และง�นจดท�หลกเกณฑก�รถูอดอกษรไทยเปนอกษรโรมน
ั
ั
็
ั
ั
์
ั
ำ
�
�
ั
ทีท�ก�รของร�ชบณฑตยสถู�นแรกเริมไดใชต�หนกสมเดจชันบน ณ วงบ�งขนพรหม ตอม�ย�ยไปอยทีตกถู�วรวตถู ุ
็
้
�
ุ
�
ำ
ู
่
ึ
้
ั
้
่
ิ
ำ
ั
ั
ั
�
ุ
ื
ึ
้
ื
ุ
ิ
ั
ุ
้
ั
ิ
้
้
หรออ�ค�รหอสมดวชร�วธด�นทศเหนอ ถูนนหน�พระธ�ต จนถูงพทธศกร�ช ๒๕๓๑ จ�กนนย�ยไปใชอ�ค�รร�ชวลลภ
ุ
ู
ุ
้
ั
ึ
ั
่
ื
ุ
้
�
่
ั
ิ
ุ
ุ
ั
ึ
ในพระบรมมห�ร�ชวง จนถูงพทธศกร�ช ๒๕๔๙ ไดย�ยม�อยทีสน�มเสอป� เขตดสต กรงเทพมห�นคร จนถูงปจจบน
่
ื
ิ
ิ
่
ิ
ั
ก�รด�เนนง�นของร�ชบณฑตยสถู�นแบงเปน ๒ สวน คอ สวนสภ�ร�ชบณฑตและสวนข�ร�ชก�รประจ�
้
ำ
ำ
ั
่
็
่
�
ึ
้
ิ
ำ
้
ั
ิ
้
ั
ิ
ำ
ี
�
ิ
็
สภ�ร�ชบณฑตท�หน�ทว�งนโยบ�ยในก�รด�เนนง�นด�นวช�ก�ร ประกอบดวยกรรมก�รสภ� ซึ่งเปนร�ชบณฑตจ�ก
ั
ิ
๓ ส�นก ไดแก ส�นกธรรมศ�สตรและก�รเมอง ส�นกวทย�ศ�สตร และส�นกศลปกรรม มน�ยกร�ชบณฑตยสถู�น
ิ
ำ
ื
ั
ิ
์
้
ั
ั
ำ
ำ
ั
่
ำ
์
ี
ิ
ิ
ั
ุ
็
ี
ุ
ุ
้
ี
็
ั
ิ
ำ
เปนน�ยกสภ� อปน�ยกร�ชบณฑตยสถู�นเปนอปน�ยกสภ� มเลข�ธก�รร�ชบณฑตยสถู�นท�หน�ทเลข�นก�รสภ�
�
ำ
ำ
และรองเลข�ธิก�รร�ชบัณฑิตยสถู�นท�หน�ท�ผู้้ช่วยเลข�นุก�รสภ� ส่วนข�ร�ชก�รประจ�มีเลข�ธิก�รร�ชบัณฑิตยสถู�น
้
ู
ี
้
ู
ิ
ั
ั
ิ
ั
ี
เปนหวหน�สวนร�ชก�ร และมรองเลข�ธก�รร�ชบณฑตยสถู�นชวยปฏบตร�ชก�ร ก�กบดแลก�รปฏบตง�นด�นวช�ก�ร
ิ
ิ
ิ
้
ั
ำ
้
่
็
ั
่
ิ
ิ
และง�นธรก�รของส�นกง�นเลข�นก�รกรม กองธรรมศ�สตรและก�รเมอง กองวทย�ศ�สตร และกองศลปกรรมรวมทง ั
ิ
ิ
ำ
ั
์
ุ
ื
์
ุ
�
ั
ประส�นก�รด�เนนง�นกบทกส�นก
ั
ำ
ำ
ิ
ุ
16 16
