Page 15 - 47-3
P. 15
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน–ธัันวาคม ๒๕๖๕
นายสิิทธิิพงษ์์ วงศ์์วิลาศ์ และศ์าสิตราจารย์กิิตติคุุณ ดร.สิิริวัฒน์ วงษ์์ศ์ิริ 7
วงจรูช่วิต
ในหลายูป็ระเที่ศ พืืชสกัุลกััญชาไดี้ถููกันำาไป็ป็รับป็รุงพืันธิุ์เพืื�อใช้ป็ระโยูชน์ที่างกัารแพืที่ยู์ไดี้
หลากัหลายูสายูพืันธิุ์ตั้ามีแหล่งกัารผู้ลิตั้ กััญชามี่ลักัษณ์ะโดียูที่ั�ว้ไป็เป็็นพืืชล้มีลุกัที่่�มี่ขนาดีตั้้นสูง ๑-๕ เมีตั้ร
ขึ�นอยูู่กัับคว้ามีอุดีมีสมีบูรณ์์ของดีินและสายูพืันธิุ์ที่่�นำามีาป็ลูกั กัารออกัดีอกัตั้้นตั้ัว้ผูู้้และตั้ัว้เมี่ยูแยูกัตั้้นกััน
(dioecious) ตั้้นตั้ัว้ผูู้้ถููกัคว้บคุมีโดียูโครโมีโซีมี XY ส่ว้นตั้้นตั้ัว้เมี่ยูถููกัคว้บคุมีโดียูโครโมีโซีมี XX
โดียูที่ั�ว้ไป็กััญชาเป็็นพืืชที่่�ไว้ตั้่อช่ว้งแสง ลำาตั้้นจ็ะเจ็ริญเตั้ิบโตั้ไดี้ดี่เมีื�อไดี้รับแสง ๑๒-๒๐ ชั�ว้โมีงตั้่อว้ัน
และจ็ะเริ�มีออกัดีอกัในช่ว้งว้ันสั�นที่่�มี่ช่ว้งแสงน้อยูกัว้่า ๑๒ ชั�ว้โมีงตั้่อว้ันในช่ว้งฤดีูหนาว้ แตั้่ป็ัจ็จ็ุบัน
มี่นักัป็รับป็รุงพืันธิุ์สามีารถูที่ำาให้กััญชาไมี่ไว้แสง ที่ำาให้ออกัดีอกัไดี้ภัายูในระยูะเว้ลา ๓-๔ เดีือน โดียูที่่�
ไมี่ตั้้องรอให้ออกัดีอกัในช่ว้งฤดีูหนาว้
เมีล็ดีพืืชสกัุลกััญชามี่คว้ามีแข็ง ตั้้องใช้เว้ลาในกัารให้นำ�าซีึมีผู้่าน เมีล็ดีจ็ะดีูดีนำ�าเข้าไป็และ
เริ�มีพืองตั้ัว้ดีันเป็ลือกัจ็นป็ริออกั ตั้่อมีารากัแกั้ว้จ็ะเริ�มีงอกัและชูลำาตั้้นขึ�น พืร้อมีกัับกัางใบเล่�ยูง ๑ คู่
ออกัมีาจ็ากัเมีล็ดี จ็ากันั�นในช่ว้ง ๗-๑๔ ว้ัน ใบจ็ริงคู่แรกัจ็ะออกัมีา ช่ว้งระยูะเว้ลา ๒-๔ เดีือนแรกัเป็็น
ช่ว้งที่่�พืืชสกัุลกััญชาอ่อนแอตั้่อเชื�อรา และมีักัมี่แมีลงและหอยูมีากััดีกัินยูอดีอ่อน จ็ึงเป็็นช่ว้งที่่�คว้ร
เอาใจ็ใส่ดีูแลเป็็นอยู่างดี่ ว้ัสดีุที่่�ใช้ในกัารป็ลูกัพืืชคว้รระบายูนำ�าไดี้ดี่ไมี่แฉีะหรือชื�นเกัินไป็
ภาพืที่่� ๒ ดีอกักััญชาตั้ัว้ผูู้้จ็ากัตั้้นกััญชาตั้ัว้ผูู้้ ภาพืที่่� ๓ ดีอกักััญชาตั้ัว้เมี่ยูจ็ากัตั้้นกััญชาตั้ัว้เมี่ยู