Page 125 - วารสาร 48-1
P. 125
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
รองศาสตราจารย์์ ดร.อนุุกููล โรจนุสุขสมบููรณ์์ 115
ลิิเกออนไลิน์ : การแสดงเพื่่�อความอยู่่�รอด ๑
รองศาสตราจารยู่์ ดร.อนุก่ลิ โรจนสุขสมบู่รณ์์
ภาคีีสมาชิิก สำานัักศิิลปกรรม
ราชิบััณฑิิตยสภา
บทคััดย่่อ
ลิิเกเป็็นศิิลิป็ะการแสดงพื้้�นบ้้านที่่�ผู้้้แสดงต้้องร้องแลิะรำาป็ระกอบ้ป็่�พื้าที่ย์์ เจรจา เลิ่าเร้�อง
ส้�อสารให้้ผู้้้ชมเข้้าใจ เป็็นศิาสต้ร์แลิะศิิลิป็์ที่่�กำาห้นดจากร่่นต้ามระบ้บ้ครอบ้ครัวเคร้อญาต้ิ ผู้้้แสดง
ต้้องอาศิัย์ความสามารถจากการสังเกต้การณ์์ การที่่องจำา การแก้ไข้สถานการณ์์เฉพื้าะห้น้าบ้นเวที่่
แลิะความร้้กลิวิธี่ในการแสดงให้้ม่เสน่ห้์ที่ำาให้้ผู้้้ชมช้�นชอบ้ ซึ่่�งห้มาย์ถ่งราย์ได้เพื้้�อความอย์้่รอดข้อง
คณ์ะแลิะต้ัวศิิลิป็ินลิิเก ป็ัจจ่บ้ันการเกิดโรคระบ้าดโควิด–19 ส่งผู้ลิกระที่บ้เป็็นอย์่างมากต้่อ
การป็ระกอบ้อาช่พื้แสดงลิิเก ผู้้้เข้่ย์นจ่งสนใจศิ่กษาเชิงสำารวจการแสดงลิิเกในช่วงสถานการณ์์
โควิด–19 ต้ั�งแต้่เด้อนธีันวาคม ๒๕๖๓–ก่มภาพื้ันธี์ พื้.ศิ. ๒๕๖๔ การศิ่กษาพื้บ้ว่าการแสดงลิิเก
ป็รับ้เป็ลิ่�ย์นร้ป็แบ้บ้การแสดงจากเดิมที่่�แสดงห้น้าเวที่่เป็็นการแสดงสดแบ้บ้ออนไลิน์ที่าง
เฟซึ่บ้่�กไลิฟ์ (Facebook Live) คณ์ะลิิเกที่่�ม่จำานวนผู้้้ชมต้ั�งแต้่ ๑,๐๐๐ คนข้่�นไป็ในแต้่ลิะครั�ง
ม่ ๔ คณ์ะ ได้แก่ ๑. คณ์ะศิรราม นำ�าเพื้ชร ๒. คณ์ะพื้ระเที่พื้ พื้รที่ว่ ๓. คณ์ะอดิเที่พื้ ฟ้าร่่ง แลิะ
๔. คณ์ะลิิเกบ้ินได้ น้องนาย์ เค่ย์งฟ้า คณ์ะลิิเกที่ำาการแสดงในสถานที่่�ป็ิด ไม่เป็ิดเผู้ย์ข้้อม้ลิ ไม่ให้้
ผู้้้ชมเข้้าชมการแสดงจริง ม่มาต้รการด้แลิความป็ลิอดภัย์ห้่างไกลิจากโรคระบ้าดโควิด–19
โดย์จำากัดผู้้้แสดงแลิะผู้้้ต้ิดต้ามในการแสดงแต้่ลิะครั�ง แลิะต้้องข้ออน่ญาต้เจ้าห้น้าที่่�ที่้องถิ�น
จัดการแสดง ผู้ลิที่่�น่าสนใจจากการศิ่กษาค้อพื้บ้ว่า ศิิลิป็ินลิิเกต้้�นต้ัวที่่�จะเร่ย์นร้้เที่คโนโลิย์่การ
ส้�อสารข้ั�นพื้้�นฐานเพื้้�อความอย์้่รอดในการเสนอศิิลิป็ะการแสดง ที่ั�งย์ังม่การเสนอข้าย์สินค้า
ออนไลิน์เพื้้�อสร้างราย์ได้ให้้แก่ต้นเองแลิะครอบ้ครัวอ่กด้วย์ ลิิเกออนไลิน์ม่จำานวนผู้้้ชมมากกว่า
สมัย์แสดงสดเม้�อก่อนช่วงโรคระบ้าด แลิะการที่่�ผู้้้ชมสามารถเข้้าถ่งนักแสดงอย์่างเป็็นส่วนต้ัว
ใกลิ้ชิดด้วย์ระบ้บ้ส้�อสารออนไลิน์ที่ำาให้้เกิดกลิ่่มผู้้้ต้ิดต้ามผู้ลิงานอย์่างต้่อเน้�อง ดังนั�น การที่่�ศิิลิป็ิน
ลิิเกป็รับ้ต้ัวเร่ย์นร้้แลิะนำาเที่คโนโลิย์่การส้�อสารออนไลิน์มาใช้ป็ระโย์ชน์นับ้เป็็นโอกาสอันด่ในการ
ส้บ้ที่อดศิิลิป็ะการแสดงลิิเกให้้คงอย์้่ส้บ้ไป็
คัำ�สำำ�คััญ : ลิิเกออนไลิน์ ป็ฏิิภาณ์ไห้วพื้ริบ้ ความอย์้่รอด สถานการณ์์โควิด–19
๑ บ้รรย์าย์ในที่่�ป็ระช่มสำานักศิิลิป็กรรม ราชบ้ัณ์ฑิิต้ย์สภา วันที่่� ๑๘ ก่มภาพื้ันธี์ พื้.ศิ. ๒๕๖๔
