ชื่อ นายอนันต์ เหล่าเลิศวรกุล

วัน เดือน ปี เกิด วันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๑

ภาคีสมาชิก แต่งตั้งเมื่อวันที่ ๓ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๒ สาขาวิชาภาษาไทย ประเภทวิชาวรรณศิลป์ สำนักศิลปกรรม

ประวัติการศึกษา

- อ.บ. เกียรตินิยมอันดับ ๑ (ภาษาตะวันออก), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๓๕

- อ.ม. (ภาษาตะวันออก), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๓๙

- อ.ด. (วรรณคดีพุทธศาสนา), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๕

ตำแหน่งสำคัญในราชบัณฑิตยสถาน/ราชบัณฑิตยสภา

- คณะกรรมการชำระพจนานุกรม (ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะคราวประชุม) (พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๔๙)

- คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมภาษาไทยปัจจุบัน (ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะคราวประชุม) (พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๕๙)

- คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมโบราณศัพท์ (พ.ศ. ๒๕๔๙-ปัจจุบัน)

- คณะกรรมการจัดทำคำอธิบายถ้อยคำภาษาไทย (ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะคราวประชุม) (พ.ศ. ๒๕๕๒-ปัจจุบัน)

- คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์ปัจจุบันภาษาไทย-ภาษาจีน (พ.ศ. ๒๕๕๓-ปัจจุบัน)

- คณะกรรมการเฉพาะกิจจัดทำเนื้อหาวิชาการด้านภาษาไทยเพื่อเผยแพร่ทางสื่อโทรทัศน์ (พ.ศ. ๒๕๕๔- ๒๕๕๔)

- คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย (พ.ศ. ๒๕๕๔-ปัจจุบัน)

ประวัติการทำงานวิชาการ

- อาจารย์ประจำคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น (พ.ศ. ๒๕๓๕-๒๕๓๖)

- อาจารย์ประจำภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (พ.ศ. ๒๕๓๖-๒๕๕๘) - Guest Professor in Griffith University, Queensland, Australia, 1996

ผลงานวิชาการ

ก. งานวิจัย

- Laulertvorakul, A. 2003. “Paṭhamasambodhi in Nine Languages: Their Relation and Evolution.” Manusaya. 6 no. 1 (Mar): 11-34.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๖๑. รายงานการวิจัยเรื่อง สำนวนจีนในนิยายอิงพงศาวดาร จีนแปล: มณีจรัสแสงจากสาครนิยายจีนซึ่งไหลสู่กุนนทีวรรณคดีไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๙. ชินกาลมาลินีและจามเทวีวงส์: ตำนานบ้านเมือง ล้านนา ตำนานพระศาสนาห้าพัน. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๓. รายงานการวิจัยเรื่อง การวิเคราะห์คัมภีร์ใบลานของวัด ต้นตาล อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

- อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์, ปราณี กุลละวณิชย์, วัลยา ช้างขวัญยืน, อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล และจรัลวิไล จรูญโรจน์. ๒๕๔๘. รายงานการวิจัยเรื่อง การเปลี่ยนแปลงอัตลักษณ์ของ ไทยที่สะท้อนจากคำในภาษา. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๗. “สำนวนจีนในภาษาและวรรณคดีไทย.” วารสาร อักษรศาสตร์. ปี ๓๓ ฉ.๑: ๑๖-๔๗.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๕ ก. “ปฐมสมโพธิสำนวนล้านช้าง.” วารสารอักษรศาสตร์. ปี ๓๑ ฉ. ๑ (ม.ค.-มิ.ย.): ๕๔-๘๒.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๕ ข. “พระอินทร์กับพิณ ๓ สายและการละทิ้งทุกกรกิริยา ของพระโพธิสัตว์.” วารสารภาษาและวรรณคดีไทย. ปีที่ ๑๙ (ธันวาคม): ๗๑-๑๑๑.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๓๗-๔๗. “คำไทย-คำเทศ: คำไทย-คำบาลีสันสกฤต.” วารสาร ภาษาและวรรณคดีไทย. ปี ๑๑ (๒๕๓๗): ๑๓๙-๔๖, ปี ๑๒ (๒๕๓๘ ก): ๑๓๓-๙, ปี ๑๓ (๒๕๓๙): ๒๑๙-๒๔, ปี ๑๔ (๒๕๔๐): ๑๘๖-๙๓, ปี ๑๕ (๒๕๔๑): ๒๒๔-๓๕, ปี ๑๖ (๒๕๔๒): ๒๖๙-๘๓, ปี ๑๗ (๒๕๔๓): ๒๒๗-๕๗, ปี ๒๑ (๒๕๔๗): ๑๘๕-๙๕.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๓๘ ข. “ลักษณะศัพท์บัญญัติที่สร้างขึ้นจากคำบาลีสันสกฤต.” ใน อายุ-บวร. อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง: กรุงเทพฯ, หน้า ๑๔๗-๖๔.

ข. ผลงานวิชาการ

- Laulertvorakul, A. (in press) The Cāmadevīvaṃsa and the Concept of Dhammikarājā. Bangkok: The Royal Institute.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๖๐ “ภูตสังขยา: ศัพท์แทนจำนวนในวัฒนธรรมภาษา สันสกฤต” ใน คือรัตนะประดับนภา. กรุงเทพฯ: คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย, หน้า ๒๐๓-๓๖

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล, บรรณาธิการ. ๒๕๕๙. แบบเรียนรายวิชา ๒๒๐๑๓๒๗ การเขียน ภาษาไทยเพื่อวิชาชีพ. กรุงเทพฯ: พรรณีพริ้นติ้ง.

- วิจิตน์ ภาณุพงศ์, ราตรี ธันวารชร, อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์ และ อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ ก. หนังสืออุเทศภาษาไทย ชุด บรรทัดฐานภาษาไทย เล่ม ๓ คำ ชนิดของคำ วลี ประโยค และสัมพันธสาร. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ ข. “ซ้าย-ขวา: ความเชื่อ” ใน สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคกลาง (ฉบับเพิ่มเติม) เล่ม ๑: ๓๐๐-๑๓.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ ค. “อักษรขอม” ใน สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคกลาง (ฉบับเพิ่มเติม) เล่ม ๓: ๑๒๓๒-๗.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ ง. “จามเทวีวงส์” ใน นามานุกรมวรรณกรรมล้านนา. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), หน้า ๕๔-๗.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ จ. “ชินกาลมาลินี” ใน นามานุกรมวรรณกรรมล้านนา. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), หน้า ๙๓-๖.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ ฉ. “๖ วาทกรรม ทำเมืองไทยไม่น่าอยู่.” ใน สร้าง เมืองไทยให้น่าอยู่ใน ๙๙๙ วัน. เล่ม ๔. กรุงเทพฯ: ฃอคิดด้วยฅน, หน้า ๗๙-๙๙.

- กาญจนา นาคสกุล, วัลยา ช้างขวัญยืน, วิรุฬรัตน์ ไฉนงุ้น และอนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๓. หนังสืออุเทศภาษาไทย ชุด บรรทัดฐานภาษาไทย เล่ม ๒ คำ การสร้างคำ และคำยืม. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๑. “ถอดรหัสลับทรรศนะอันเป็นอันตรายของจักรภพ เพ็ญแข.” หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์. (๒๖ พ.ค.): ๓.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๐. “นันโทปนันทสูตรคำหลวง.” ใน นามานุกรมวรรณคดี ไทย ชุดที่ ๑ ชื่อวรรณคดี. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสมเด็จพระเทพพระรัตนราชสุดา, หน้า ๒๑๕-๒๑๖.

อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล และสุดา รังกุพันธ์. ๒๕๔๙. “ผู้มีบารมีนอกรัฐธรรมนูญในสายตา ของนักอักษรศาสตร์.” ใน หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์. (https://my.diary.in.th/archives/131#more-131)

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๗. “คำย้อมสี: ลูกกวาดสีหวานผสานยาพิษ.” ใน รู้ทันภาษา รู้ทันการเมือง. กรุงเทพฯ: ฃอคิดด้วยฅน, หน้า ๔๗-๗๑.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๖. “อันเนื่องด้วยคำว่า วิสัยทัศน์.” ใน นิตยสารเสนาศึกษา. เล่ม ๖๙. ตอนที่ ๒ ( พ.ค.-ส.ค.): ๑๕-๒๖.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๕. “พระนาม ‘สุริโยทัย’ สะกดอย่างไร.” ใน รอบรู้ ภาษาไทย. เล่ม ๑. กรุงเทพฯ: สมาคมครูภาษาไทย, ๔๘-๕๕.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๔ ก. ภาษาไทยนอกจอ. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๕๔ ข. “คำยืมภาษาบาลีและสันสกฤตในภาษาไทย” ใน www. dcid.go.th/thaipage/a1.htm (เข้าถึงได้ ๔ พฤษภาคม ๒๕๔๕)

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๔๒. “คำภาษาบาลี-สันสกฤตในประเทศไทย.” ใน สารานุกรม ไทยภาคกลาง. เล่ม ๓: ๑๐๐๕-๙.

- วิจินต์ ภาณุพงศ์ และอนันต์ เหล่าเลิศวรกุล ๒๕๓๖. “อักษรแทนเสียงพยัญชนะของไทย จากอดีตถึงปัจจุบัน” ด้วยกตัญญุตา. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, หน้า ๑๒๑-๑๔๒.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. ๒๕๓๓. “วันคาร: ความสนุกสนานที่ปรุงรสขึ้นจากรามเกียรติ์” วารสารภาษาและวรรณคดีไทย. ๗ (เมษายน): ๔๓-๔๘.

- อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล. 2001. “ลักษณะของภาษาไทย.” ใน Oxford-River Books: English-Thai Dictionary. Bangkok: Oxford University Press, หน้า 1041-58.

เกียรติคุณที่ได้รับ

- ๒๕๔๗ รางวัลวิทยานิพนธ์ดีเด่นสาขาปรัชญา สภาวิจัยแห่งชาติ จากวิทยานิพนธ์เรื่อง ปฐมสมโพธิกถาภาษาไทยฉบับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส : ความสัมพันธ์ด้านสารัตถะกับวรรณกรรมพุทธประวัติอื่น

- ๒๕๕๗ รางวัลงานวิจัยระดับดีสาขาปรัชญา สภาวิจัยแห่งชาติ จากงานวิจัยเรื่อง ชินกาล มาลินีและจามเทวีวงส์ : ตำนานบ้านเมืองล้านนา ตำนานพระศาสนาห้าพัน