สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

36 กวีวัจน์วรรณนา ได้ดวงแก้วอันมีค่ามาประคองไว้แนบอก จะทะนุถนอมดูแลเป็นอย่าง ดี และจะชื่นชมความงามอันน่าพึงใจของนางด้วยความเบิกบานใจ ความดีเด่น วรรคทองบทนี้โดดเด่นที่การพรรณนาความน่าหลงใหลของสตรี กวีใช้ถ้อยค� ำและความเปรียบที่เรียบง่ายแต่กระทบใจ เช่น เปรียบให้ เห็นว่ารสอันหอมหวานของมวลดอกไม้นานาพรรณก็ไม่อาจเทียบได้ กับความน่าอภิรมย์จากการได้เชยชมสตรี หรือเปรียบพระจันทร์ที่ส่อง สว่างอยู่กลางฟ้าว่ามิอาจเทียบเคียงได้กับรูปโฉมอันงามผุดผาดของ สตรี การน� ำดอกไม้มาเปรียบกับสตรีมีนัยเกี่ยวกับการเร้าผัสสะในมิติ ต่าง ๆ เช่น สีสันอันงดงาม กลิ่นที่หอมยวนใจ และสัมผัสที่บอบบาง นุ่มนวล การใช้ค� ำว่า “ถึงร้อยรสบุปผาสุมาลัย จะชื่นใจเหมือนสตรี ไม่มีเลย” จึงช่วยเน้นย�้ ำ “รส” อันน่าอภิรมย์ที่ได้จากการใกล้ชิดสตรี ส่วนการน� ำดวงจันทร์มาเปรียบกับสตรีมีนัยสื่อถึงความงามที่ก่อให้เกิด ความชื่นตาอันน� ำมาสู่ความเบิกบานและอิ่มเอมใจ ด้วยคุณลักษณะ ดังที่ได้กล่าวมา ท� ำให้สตรีเป็นสิ่งที่มีค่ายิ่ง กวีจึงได้ใช้อุปลักษณ์เปรียบ เทียบนางเป็นดวงแก้ว ซึ่งหากได้นางมาครอบครองแล้ว “จะค่อย ประคอง”และ “ชื่นเชยชมโฉม” ด้วยความอ่อนโยนทะนุถนอมและ เห็นในคุณค่าอันสูงส่งของนาง ความโดดเด่นของเนื้อหาข้างต้นได้รับ การเสริมส่งให้มีน�้ ำเสียงอันไพเราะอ่อนหวานยิ่งขึ้นด้วยการเล่นเสียง สัมผัสที่แพรวพราวทั้งสัมผัสสระ เช่น บุปผา-สุมาลัย, จันทร-จร, สว่าง-กลาง และสัมผัสพยัญชนะ เช่น “เชย-ชิด”“ร้อย-รส”“(ประ) คอง-เคย” “ชื่น-เชย-ชม-โฉม” เนื้อหาที่กล่าวชื่นชมความงามและคุณค่าของสตรีอย่างอ่อนหวาน และความเสนาะของเสียงสัมผัสท� ำให้วรรคทองบทนี้มีความไพเราะสม กับเป็น “เพลงปี่” ของพระอภัยมณีที่จับใจผู้อ่านผู้ฟังตลอดมา �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 36 8/8/2557 BE 3:09 PM