สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

410 กวีวัจน์วรรณนา กลอนดอกสร้อย แผนผังของกลอนดอกสร้อย ตัวอย่างค� ำประพันธ์ที่แต่งด้วยกลอนดอกสร้อย ตั้งเอยตั้งไข่ จะตั้งไยไข่กลมก็ล้มสิ้น ถึงว่าไข่ล้มจะต้มกิน ถ้าตกดินเสียก็อดหมดฝีมือ ตั้งใจเรานี้จะดีกว่า อุตส่าห์หัดเขียนเรียนหนังสือ ทั้งวิชาสารพัดเพียรหัดปรือ อย่าดึงดื้อตั้งไข่ร�่ ำไรเอย (ดอกสร้อยสุภาษิต) ฉันทลักษณ์ของกลอนดอกสร้อย คณะ กลอนดอกสร้อย ๑ บท แบ่งเป็น ๔ บาท หรือ ๔ ค� ำกลอน ๑ บาท หรือ ๑ ค� ำกลอนมี ๒ วรรค บางกรณี ๑ บทอาจมี ๖ บาท หรือ ๖ ค� ำ กลอนก็ได้ กลอนดอกสร้อยแต่ละวรรคมีจ� ำนวนค� ำประมาณ ๗-๘ ค� ำ (พยางค์) ยกเว้นค� ำขึ้นต้นบทซึ่งก� ำหนดให้มี ๔ ค� ำ (ในบางกรณีอาจ เกินกว่านั้นได้) ค� ำที่ ๒ ต้องเป็นค� ำว่า “เอย” และค� ำที่ ๓ ต้องเป็นค� ำ เดียวกับค� ำที่๑ เช่นตั้งเอยตั้งไข่ เจ้าเอยเจ้าดวงยิหวา กลอนดอกสร้อย ลงท้ายบทด้วยค� ำว่า “เอย” เช่น “อย่าดึงดื้อตั้งไข่ร�่ ำไรเอย” สัมผัส กลอนดอกสร้อยบังคับสัมผัสเหมือนกลอนสุภาพ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 410 8/8/2557 BE 3:10 PM