สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

408 กวีวัจน์วรรณนา กลอนบทละคร แผนผังของกลอนบทละคร ตัวอย่างค� ำประพันธ์ที่แต่งด้วยกลอนบทละคร ช้า๏ เมื่อนั้น ฝ่ายพระหริรักษ์เรืองศรี ครั้นพลบค�่ ำสิ้นแสงพระรวี ก็เข้าที่เหนือแท่นอลงการ์ พระพายชายพัดอ่อนอ่อน พากลิ่นเกสรบุปผา หอมรื่นชื่นชวยรวยมา ซาบซ่านนาสาตรลบไป เรไรเรื่อยร้องก้องดง จักจั่นแซ่ส่งเสียงใส ฟังเพราะเสนาะจับใจ ดั่งนางในประสานดนตรี ให้วิเวกบรรเทาพระทัยทุกข์ ภูวไนยเป็นสุขเกษมศรี น�้ ำฟ้าเย็นซาบอินทรีย์ พระจักรีสนิทนิทรา ฯ​ ฯ ๘ ค� ำ ฯ ตระ (รามเกียรติ์ ฉบับรัชกาลที่ ๑) ฉันทลักษณ์ของกลอนบทละคร ฉันทลักษณ์ของกลอนบทละครทั้งคณะและสัมผัสเหมือนกับ กลอนสุภาพ แต่มีข้อแตกต่างบางประการ ดังนี้ ๑. ค� ำขึ้นต้นของกลอนบทละครมีหลายลักษณะ ได้แก่ -“เมื่อนั้น” ใช้ขึ้นต้นบทเมื่อกล่าวถึงตัวละครที่มีศักดิ์สูง เช่น กษัตริย์ เจ้าชาย เจ้าหญิง เทวดา ทั้งนี้ บางกรณีแม้ว่าจะเป็นตัวละคร บริวารหรือตัวละครชาวบ้านแต่ถ้าหากเป็นตัวละครเอกของเรื่อง ก็ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 408 8/8/2557 BE 3:10 PM