สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

397 วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ แผนผังของวสันตดิลกฉันท์ ๑๔ ตัวอย่างค� ำประพันธ์ที่แต่งด้วยวสันตดิลกฉันท์ ๑๔ อันชายประกาศวะระปะทาน ประดิพัทธะแด่หญิง หญิงควรจะเปรมกะมะละยิ่ง ผิวะจิตตะตอบรัก แต่หากฤดีบอะภิรม จะเฉลยฉนั้นจัก เปนปดและลวงบุรุษะรัก ก็จะหลงละเลิงไป (มัทนะพาธา) ฉันทลักษณ์ของวสันตดิลกฉันท์ ๑๔ คณะ วสันตดิลกฉันท์ ๑ บทแบ่งเป็น ๒ บาท ใน ๑ บาทมี ๒ วรรค วรรค หน้ามี ๘ ค� ำ (พยางค์) วรรคหลังมี ๖ ค� ำ (พยางค์) ๑ บาทจึงมี ๑๔ ค� ำ (พยางค์) เช่น “อันชายประกาศวะระปะทาน ประดิพัทธะแด่หญิง” วสันตดิลกฉันท์แบ่งจังหวะการอ่านดังนี้ วรรคหน้าแบ่งเป็น ๓ ช่วงคือ ๒-๒-๔ วรรคหลังแบ่งเป็น ๒ ช่วงคือ ๓-๓ ครุ-ลหุ วสันตดิลกฉันท์บังคับค� ำ (พยางค์) ครุลหุ ค� ำครุ คือค� ำหรือพยางค์เสียงหนักหมายถึงค� ำหรือพยางค์ที่ประสม สระเสียงยาว รวมถึงสระอ� ำ ไอ ใอ เอา และค� ำหรือพยางค์ที่มีตัวสะกด ค� ำครุเขียนแทนด้วยเครื่องหมายไม้ผัด (ไม้หันอากาศ) รูปแบบค� ำประพันธ์ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 397 8/8/2557 BE 3:10 PM