สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

391 อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ แผนผังของอินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ตัวอย่างค� ำประพันธ์ที่แต่งด้วยอินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ภาคพื้นพนารัญ จรแสนสราญรมย์ เนินราบสลับสม พิศเพลินเจริญใจ โขดเขินศิขรเขา ณ ล� ำเนาพนาลัย สูงลิ่วละลานนั- ยนพ้นประมาณหมาย (อิลราชค� ำฉันท์) ฉันทลักษณ์ของอินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ คณะ อินทรวิเชียรฉันท์ ๑ บทแบ่งเป็น ๒ บาท ใน ๑ บาทมี ๒ วรรค วรรค หน้ามี ๕ ค� ำ(พยางค์) วรรคหลังมี ๖ ค� ำ (พยางค์) ๑ บาทจึงมี ๑๑ ค� ำ (พยางค์) เช่น “ภาคพื้นพนารัญ จรแสนสราญรมย์” อินทรวิเชียรฉันท์วรรคหน้าแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ ช่วง คือ ๒-๓ ส่วนวรรคหลังแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ ช่วง คือ ๓-๓ ครุ-ลหุ อินทรวิเชียรฉันท์บังคับค� ำ (พยางค์) ครุลหุ ค� ำครุ คือค� ำหรือพยางค์เสียงหนักหมายถึงค� ำหรือพยางค์ที่ประสม สระเสียงยาว รวมถึงสระอ� ำ ไอ ใอ เอา และค� ำหรือพยางค์ที่มีตัวสะกด ค� ำครุเขียนแทนด้วยเครื่องหมายไม้ผัด (ไม้หันอากาศ) ค� ำลหุ คือค� ำหรือพยางค์เสียงเบา หมายถึงค� ำหรือพยางค์ที่ประสม รูปแบบค� ำประพันธ์ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 391 8/8/2557 BE 3:10 PM