สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

354 กวีวัจน์วรรณนา ด้านสาธารณสุขและสาธารณูปโภค พระองค์ทรงพระกรุณาโปรด เกล้าฯ ให้จัดตั้งกรมสุขาภิบาล โรงพยาบาล การประปา การไปรษณีย์ โทรเลข การรถไฟ และการคมนาคมทั้งทางบกและทางน�้ ำ ด้านสังคมวัฒนธรรม พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ ยกเลิกระบบทาสและไพร่ ปรับปรุงขนบธรรมเนียมประเพณีโบราณ ต่าง ๆทรงตั้งโบราณคดีสโมสรขึ้นเพื่อส่งเสริมการประพันธ์และการศึกษา ทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ทรงตั้งหอพระสมุดวชิรญาณซึ่งต่อ มาพัฒนามาเป็นหอสมุดแห่งชาติในปัจจุบันทรงส่งเสริมบ� ำรุงศิลปะทุก สาขา ทั้งนาฏศิลป์คีตศิลป์ และวรรณศิลป์ ขณะเดียวกัน พระองค์เอง ก็ทรงเป็นกวีผู้เปี่ยมด้วยพระปรีชาสามารถทรงพระราชนิพนธ์วรรณคดี ทั้งร้อยแก้วร้อยกรองอันทรงคุณค่าจ� ำนวนมาก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตเมื่อวัน ที่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๓ พระชนมายุ ๕๘ พรรษา ครองสิริราช- สมบัติทั้งสิ้น ๔๒ ปี ผลงานพระราชนิพนธ์บางส่วนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอม เกล้าเจ้าอยู่หัว เช่น ร้อยกรอง โคลง - โคลงดั้นเรื่องโสกันต์ - โคลงนิราศท้าวสุภัติการภักดี - โคลงเลี้ยงโต๊ะปีใหม่ - โคลงพระราชพิธีศรีสัจปานกาลแลคเชนทรัศวสนาน - โคลงสุภาษิต - โคลงภาพรามเกียรติ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม - โคลงภาพพระราชพงศาวดาร �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 354 8/8/2557 BE 3:10 PM