สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

353 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นพระราชโอรสใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระเทพศิรินทรา บรมราชินี เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ ๒๐ กันยายน พ.ศ. ๒๓๙๖ มี พระนามเดิมว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ เสด็จเถลิง ถวัลยราชสมบัติเมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๑ เป็นพระมหากษัตริย์ล� ำดับที่ ๕ แห่ง พระบรมราชจักรีวงศ์ ในรัชสมัยของพระองค์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้า อยู่หัวได้ทรงปฏิรูปประเทศให้มีความเจริญก้าวหน้าทัดเทียมนานา อารยประเทศในด้านต่าง ๆ ดังนี้ ด้านการศึกษา พระองค์ทรงวางรากฐานการศึกษาในระบบอย่าง เป็นขั้นเป็นตอน เริ่มจากทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนแห่ง แรกขึ้นในพระบรมมหาราชวัง ให้แต่งแบบเรียนหลวงเพื่อใช้สอนอย่าง มีมาตรฐาน ให้ตั้งโรงเรียนส� ำหรับราษฎรสามัญขึ้นที่วัดมหรรณพา- ราม ให้ตั้งกรมศึกษาธิการ ซึ่งต่อมาได้ขยายเป็นกระทรวงศึกษาธิการ ให้ตั้งโรงเรียนฝึกหัดข้าราชการพลเรือน ซึ่งต่อมาพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรก ของไทยคือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ด้านการเมืองการปกครอง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้า อยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกการปกครองแผ่นดินแบบ เดิมที่ใช้มาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา แล้วจัดระเบียบบริหารราชการ ส่วนกลางเสียใหม่ ด้วยการจัดตั้งกระทรวงต่าง ๆ ขึ้น ให้มีเสนาบดี เป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบแต่ละกระทรวง ในส่วนภูมิภาคทรงพระ กรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการบริหารแบบมณฑลเทศาภิบาล และแบ่ง ส่วนราชการเป็นมณฑล จังหวัด อ� ำเภอ ต� ำบล และหมู่บ้าน นอกจาก นั้นพระองค์ยังได้เสด็จพระราชด� ำเนินประพาสยุโรปถึง ๒ ครั้ง เพื่อ เจริญสัมพันธไมตรีและน� ำความรู้ต่าง ๆ ตามแบบตะวันตกมาพัฒนา ประเทศให้เจริญก้าวหน้า ประวัติและผลงานของกวี �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 353 8/8/2557 BE 3:10 PM