สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

330 กวีวัจน์วรรณนา ที่มาของวรรคทอง นิราศภูเขาทอง ผู้แต่ง สุนทรภู่ ปี/สมัยที่แต่ง ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ประเภทของวรรณคดี นิราศภูเขาทองเป็นวรรณคดีนิราศ วรรณคดีนิราศเป็นวรรณคดี ที่พรรณนาการพลัดพรากจากนางผู้เป็นที่รัก จึงมักเป็นเรื่องที่กวี มุ่งแสดงการคร�่ ำครวญอาลัยรัก และอาจผสานกับการบันทึกการ เดินทาง โดยกวีมักสอดแทรกประสบการณ์และทัศนะที่มีต่อสิ่งที่ พบเห็นในระหว่างการเดินทางด้วย รูปแบบค� ำประพันธ์ กลอนเพลง วัตถุประสงค์/โอกาสในการแต่ง สุนทรภู่แต่งนิราศภูเขาทองขณะอุปสมบทเป็นพระภิกษุในสมัย รัชกาลที่ ๓ และได้เดินทางทางเรือจากวัดราชบุรณะ (วัดเลียบ) ที่จ� ำพรรษาอยู่ไปนมัสการเจดีย์ภูเขาทองที่พระนครศรีอยุธยา สันนิษฐานว่าแต่งใน พ.ศ. ๒๓๗๑ เนื้อหาของบทประพันธ์ นิราศภูเขาทองกล่าวถึงการเดินทางของสุนทรภู่พร้อมบุตรชาย ชื่อ พัด ไปนมัสการพระเจดีย์ภูเขาทองที่พระนครศรีอยุธยา สุนทร- ภู่พรรณนาสถานที่ต่าง ๆ ที่เดินทางผ่านและสิ่งที่ได้พบเห็นระหว่าง ทางควบคู่ไปกับการพรรณนาอารมณ์ความรู้สึกของตน ทั้งร� ำพึง ร� ำพันความทุกข์โศกจากชะตาชีวิตที่พลิกผัน ทั้งพรรณนาความ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 330 8/8/2557 BE 3:10 PM