สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

292 กวีวัจน์วรรณนา เวลา ท� ำให้โคลงพระราชนิพนธ์บทนี้จับใจผู้อ่านมาทุกยุคทุกสมัยผู้อ่าน ไม่ว่าจะอยู่ในถิ่นที่และเวลาใดก็สามารถน� ำแนวคิดดังกล่าวมาเชื่อมโยง กับประสบการณ์ชีวิตของตนเองเมื่อต้องเผชิญกับอุปสรรคต่าง ๆ และ ตระหนักได้ว่าสิ่งที่จะท� ำให้มนุษย์ผ่านพ้นปัญหาต่าง ๆ ได้ก็คือ ความรู้ ความสุจริต ปัญญา และสตินั่นเอง อนึ่ง เมื่อน� ำบริบททางสังคมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมาพิจารณาประกอบ อาจตีความได้ว่าการ เปรียบโลกและชีวิตเป็นสมรภูมิรบในโคลงบทนี้สัมพันธ์กับเหตุการณ์ ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในสมัยนั้นซึ่งมีทั้งความขัดแย้งภายนอกและภายใน ประเทศ คนในชาติบ้านเมืองจึงจ� ำเป็นต้องมีคุณสมบัติดังกล่าว เพื่อ ปกป้องรักษาทั้งตนเองและบ้านเมืองให้รอดพ้นจากภัยคุกคามต่างๆ ได้ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 292 8/8/2557 BE 3:10 PM