สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

246 กวีวัจน์วรรณนา ต้องยกทัพมาช่วยรบ หลังรบชนะ อิเหนาเดินทางเข้าเมืองดาหาและ ได้พบกับบุษบา จึงเกิดหลงรักบุษบาและคิดอุบายลักพาบุษบาไปไว้ที่ ถ�้ ำทองจนได้นางเป็นชายา องค์ปะตาระกาหลาผู้เป็นเทพบรรพบุรุษของวงศ์เทวัญกริ้วอิเหนา ที่กระท� ำการต่าง ๆ ตามอ� ำเภอใจ จึงลงโทษโดยบันดาลให้ลมหอบ พรากบุษบาไปจากอิเหนา อิเหนาจึงออกเดินทางผจญภัยตามหาบุษบา โดยปลอมตัวเป็นชาวป่าชื่อปันหยี ส่วนบุษบาก็เดินทางตามหาอิเหนา เช่นกันโดยปลอมตัวเป็นชายชื่ออุณากรรณ ปันหยีกับอุณากรรณมี โอกาสได้พบกันที่เมืองกาหลัง แต่ต่างจ� ำกันไม่ได้ ต่อมาอุณากรรณ กลัวปันหยีจะจับได้ว่าตนเป็นหญิง จึงหนีออกจากเมืองกาหลังไปบวช เป็นชี (แอหนัง) ใช้ชื่อว่า ติหลาอรสา เมื่อปันหยีได้พบกับแอหนังก็รู้สึก สงสัยว่านางคือบุษบา ต่อมาประสันตาเชิดหนังเล่นเรื่องราวชีวิตรัก ของอิเหนากับบุษบาให้แอหนังดู แอหนังร้องไห้ด้วยความสะเทือนใจ เมื่อได้ชมการเล่นหนังนั้นปันหยีจึงรู้ความจริงว่าแอหนังคือบุษบา และ เปิดเผยว่าตนคืออิเหนา เมื่อกษัตริย์ทั้ง ๔ เมืองได้ทราบข่าวว่าอิเหนา และบุษบาได้พบกันแล้วก็ต่างยินดีและจัดงานวิวาห์ให้อิเหนากับบุษบา พร้อมทั้งชายาอื่น ๆ รวม ๑๐ นาง โดยแต่งตั้งบุษบาเป็นประไหมสุหรี ฝ่ายซ้าย และจินตะหราเป็นประไหมสุหรีฝ่ายขวา หลังจากนั้นอิเหนา ขึ้นครองเมืองกุเรปันเป็นกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่สืบต่อจากพระราชบิดา วรรคทองข้างต้นอยู่ในเนื้อเรื่องตอนที่อิเหนาและบุษบาตามเสด็จ ท้าวดาหาไปท� ำพิธีใช้บนที่ภูเขาวิลิศมาหราเพื่อบวงสรวงขอบคุณเทวดา ที่ช่วยให้รบชนะศึกกะหมังกุหนิงตามที่ท้าวดาหาได้บนบานไว้ ขณะอยู่ บนภูเขา อิเหนารู้สึกร้อนรุ่มใจที่บุษบาจะต้องแต่งงานกับจรกา จึงตัด ดอกปะหนัน (ล� ำเจียก) และใช้เล็บจารึกข้อความบนกลีบดอกไม้ฝาก นางก� ำนัลไปให้บุษบา ข้อความที่อิเหนาเขียนนี้มีเนื้อความพรรณนา ความอัปลักษณ์ต�่ ำต้อยของจรกาซึ่งไม่คู่ควรกับบุษบาแม้แต่น้อย เมื่อ บุษบาได้อ่านสารนั้นก็โกรธและทิ้งดอกปะหนันทันที �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 246 8/8/2557 BE 3:09 PM