สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

224 กวีวัจน์วรรณนา ตอนกลางคืนจนเอาชนะขอมได้ แม้มีความสามารถในการรบที่ด้อย กว่า ส่วนพญาเดโชที่ตามพระร่วงไปถึงสุโขทัยก็มิอาจท� ำอันตราย พระร่วงได้ ซ�้ ำยังถูกจับส่งกลับไปอาณาจักรขอม เมื่อชาวสุโขทัย ประจักษ์ว่าพระร่วงมีสติปัญญาอันเฉียบแหลมและบุญญาธิการยิ่งใหญ่ จึงอัญเชิญให้พระร่วงลาสมณเพศขึ้นเป็นกษัตริย์หลังจากกษัตริย์ของ ตนสิ้นพระชนม์ไปและไม่มีผู้สืบทอดราชบัลลังก์ตั้งแต่นั้นลพบุรีก็เป็น อิสระจากขอมและผนวกเข้ากับสุโขทัยเป็นอาณาจักรไทยซึ่งมีเอกราช โดยมีพระร่วงเป็นพระเจ้าแผ่นดินผู้ทรงธรรม วรรคทองบทนี้อยู่ในเนื้อความตอนท้ายเรื่องเมื่อพระร่วงขึ้นครอง ราชย์เป็นกษัตริย์แห่งสุโขทัยและผนวกรวมลพบุรีแล้ว ความหมายของวรรคทอง บทประพันธ์ตอนนี้เป็นค� ำพูดของพระร่วงที่กล่าวกับขุนนางและ พลเมืองสุโขทัยหลังจากขึ้นครองราชย์ พระร่วงกล่าวว่า หากชาวไทย มีความสามัคคีกันมั่นคงและรวมก� ำลังกันอย่างขันแข็ง ก็จะสามารถ ป้องกันชาติจากศัตรูที่มารุกรานได้ แม้ศัตรูนั้นจะมีแสนยานุภาพมาก เพียงใดก็จะต้องแตกพ่ายหนีไป แต่ทั้งนี้ชาวไทยผู้เก่งกล้าสามารถก็ ต้องไม่ท� ำลายเผ่าพงศ์ของตนเอง เมื่อเกิดมาร่วมชาติกันก็ต้องสามัคคี กัน ไม่มีจิตคิดร้ายมุ่งท� ำลายคนไทยด้วยกันเอง ต้องร่วมแรงร่วมใจกัน ปกป้องบ้านเมืองให้เป็นที่ชื่นชมของนานาประเทศ ชาวไทยต้องช่วยกัน ท� ำนุบ� ำรุงบ้านเมืองให้เจริญรุ่งเรือง มีชื่อเสียงเลื่องลือไปทั่วโลก และ ร่วมกันค�้ ำจุนชาติไทยและพระพุทธศาสนาให้ด� ำรงอยู่ชั่วกาลนาน ขอ ให้ประเทศไทยจงเจริญรุ่งเรืองสืบไป ความดีเด่น บทกลอนนี้เป็นบทปลุกใจให้รักชาติและสมัครสมานสามัคคี รวมพลังสร้างชาติที่ใช้ถ้อยค� ำง่าย ๆ แต่ทรงพลัง พระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงชี้ให้เห็นความส� ำคัญของความสามัคคีของ คนในชาติว่าเป็นปัจจัยหลักที่ท� ำให้ชาติเป็นปึกแผ่นมั่นคงและรุ่งเรือง และทรงปลุกเร้ากระตุ้นเตือนชาวไทยให้ร่วมกันประกอบกิจอันส� ำคัญ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 224 8/8/2557 BE 3:09 PM