สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

155 ถึงสถานที่ใด นางก็ยังอยู่ในความคิดค� ำนึงของกวีอยู่เสมอ ยิ่งไปกว่า นั้น ธรรมชาติรอบตัวไม่ว่าจะเป็นพรรณพืชหรือสรรพสัตว์ก็ล้วนแต่ย�้ ำ เตือนให้กวีระลึกถึงนาง ท� ำให้กวีโศกเศร้ามากยิ่งขึ้นอีก ในตอนท้าย กวีได้กล่าวเน้นถึงความรักอันยิ่งใหญ่ที่ตนมีให้นางอันเป็นที่รักและ ย�้ ำเตือนให้นางรักษาบทประพันธ์นี้ไว้แทนตัวกวี ในบทจบ กวีระบุชื่อ ตนเองและกล่าวแสดงความภาคภูมิใจในผลงานการประพันธ์ของตน ความหมายของวรรคทอง โคลง ๒ บทนี้แสดงให้เห็นความรักอันยิ่งใหญ่ของกวีที่มีต่อนางผู้ เป็นที่รัก ในโคลงบทแรกกวีกล่าวว่าหากอกของตนเป็นที่บรรจุความรัก ที่มีต่อนาง กวีก็ปรารถนาที่จะเอียงอกเพื่อเทความรักที่มีอยู่ข้างในออก มาให้นางเห็นเป็นที่ประจักษ์ความรักที่กวีมีต่อนางนั้นมหาศาลจนยาก ที่จะบรรยายออกมาได้หมดสิ้น แม้จะเอาเขาพระสุเมรุเป็นปากกา เอา ปฐพีและน�้ ำในมหาสมุทรแทนหมึก เอาอากาศแทนกระดาษ ก็มิเพียง พอที่จะจารึกความรักของกวีที่มีต่อนางได้หมด เนื่องจากกวีมิอาจเห็น นาง กวีจึงเฝ้าแต่ห่วงใยนางผู้มีความงดงามดุจลอยมาจากสรวงสวรรค์ ว่าจะทุกข์ร้อนมากเพียงใด ในโคลงบทที่สอง กวีกล่าวว่าความรักของตนที่มีต่อนางนั้นมั่นคง ยิ่งนัก แม้ว่าเขาพระสุเมรุอันแข็งแกร่งจะพังทลายลง แม้ว่าสวรรค์ ฉกามาพจรทั้งหกชั้น อันได้แก่ จาตุมหาราชิกา ดาวดึงส์ ยามา ดุสิต นิมมานรดี ปรนิมมิตวสวัตดี จะสูญสลาย แม้ว่าพระอาทิตย์และ พระจันทร์จะหายจากโลกนี้ไป หรือแม้แต่ไฟบรรลัยกัลป์จะเผาผลาญ ทวีปทั้งสี่ อันได้แก่ อุตรกุรุทวีป บุพวิเทหทวีป ชมพูทวีป และอมรโค- ยานทวีปจนหมดสิ้น ความรักความอาลัยที่กวีมีต่อนางก็จะยังคงอยู่ ตลอดไป มิอาจถูกท� ำลายลงได้ ความดีเด่น วรรคทองนี้มีความดีเด่นที่โวหารแสดงความรักอันอ่อนหวาน ซาบซึ้งใจและเปี่ยมไปด้วยความงดงามทางวรรณศิลป์ในด้านความ ไพเราะทางเสียง โคลงทั้ง ๒ บทมีการเล่นเสียงสัมผัสพยัญชนะอย่าง เอียงอกเทออกอ้าง อวดองค์ อรเอย นิราศนรินทร์ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 155 8/8/2557 BE 3:09 PM