สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

109 ไปเป็นไส้ศึกในแคว้นวัชชี โดยให้พระเจ้าอชาตศัตรูแสร้งท� ำเป็นกริ้ว ลงโทษโบยตี แล้วเนรเทศตนออกจากเมือง วัสสการพราหมณ์เดินทางไปถึงแคว้นวัชชีแล้วใช้วาทศิลป์โน้มน้าว ใจจนกษัตริย์ลิจฉวีทรงรับไว้ในต� ำแหน่งผู้ท� ำหน้าที่ตัดสินคดีความ และถวายพระอักษรแด่เหล่าพระโอรส เมื่อท� ำหน้าที่จนเป็นที่ไว้วาง พระทัยได้ระยะหนึ่งแล้ว วัสสการพราหมณ์ก็ยุยงให้เหล่าพระโอรส ระแวงแคลงใจกัน จนท� ำให้เกิดความแตกแยกในหมู่กษัตริย์ลิจฉวี หลัง จากนั้น วัสสการพราหมณ์ลอบส่งข่าวไปกราบทูลพระเจ้าอชาตศัตรู พระองค์จึงยกทัพมาตีแคว้นวัชชีได้อย่างง่ายดาย วรรคทองที่ยกมานี้เป็นตอนที่พระเจ้าอชาตศัตรูสั่งให้โบยวัสส- การพราหมณ์จนเนื้อตัวแตกยับ หลังจากวัสสการพราหมณ์ถูกบริภาษ เพราะทูลทัดทานมิให้พระองค์ยกทัพไปตีแคว้นวัชชี ทั้งหมดนี้เป็น แผนการของพระเจ้าอชาตศัตรูที่จะส่งวัสสการพราหมณ์ไปเป็นไส้ศึกใน หมู่กษัตริย์ลิจฉวี การโบยตีวัสสการพราหมณ์อย่างหนักจนเนื้อตัวแตก เป็นริ้วรอย ก็เพื่อที่จะลวงให้กษัตริย์ลิจฉวีตายใจว่าวัสสการพราหมณ์ ถูกลงโทษหนักจนสิ้นความภักดีต่อพระเจ้าอชาตศัตรู ความหมายของวรรคทอง วรรคทองบทนี้พรรณนาภาพของวัสสการพราหมณ์ที่ถูกโบยตีอย่าง หนัก เมื่อมองดูก็เห็นเนื้อและเส้นเอ็นสั่นไหวระริกระรัวอยู่ทั่วร่างกาย ด้วยความเจ็บปวด มองดูแผ่นหลังก็เห็นเลือดไหลย้อยอาบเลอะไปทั่ว อย่างน่าเวทนา แม้มองเห็นสภาพเช่นนั้นเพียงแวบเดียว ก็ท� ำให้เกิด ความอนาถใจที่ได้เห็นเนื้อแตกยับตามรอยที่พาดระเกะระกะอยู่บน แผ่นหลัง เพราะถูกหวายฟาดตีอย่างรุนแรง ความดีเด่น วรรคทองบทนี้ดีเด่นด้านการสร้างจินตภาพอันแจ่มชัด ท� ำให้ผู้อ่าน สามารถจินตนาการถึงความเจ็บปวดแสนสาหัสของวัสสการพราหมณ์ กวีใช้กลวิธีการพรรณนาอย่างละเอียดลออและใช้ค� ำว่า “บง” “พิศ” บงเนื้อก็เนื้อเต้น สามัคคีเภทค� ำฉันท์ �������������� 5 of 5_140809_CC.indd 109 8/8/2557 BE 3:09 PM