สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

87 อนุสรณ์ในการพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร วรรณกรรมสมัยพ่อขุนรามค� ำแหงมหาราชสูญหายไปหมดแล้ว คงเหลือแต่จารึกหลักที่ ๑ (พ.ศ. ๑๘๓๕) ซึ่งแม้จะมีข้อความเป็นร้อยแก้ว แต่ก็มีสัมผัสคล้องจองกัน ท� ำให้ไพเราะซาบซึ้งตรึงใจ เช่น “ในน�้ ำมีปลา ในนามีข้าว ... ลูท่างเพื่อนจูงวัวไปค้า ขี่ม้าไปขาย ... เห็นข้าวท่านบ่ใคร่พิน เห็นสิน ท่านบ่ใคร่เดือด” นับเป็นวรรณคดีเริ่มแรกของกรุงสุโขทัย ซึ่งตกทอดมาถึงปัจจุบัน โดยมิได้มีผู้มาคัดลอก ให้ผิดเพี้ยนไปจากเดิม จากจดหมายเหตุจีน พ่อขุนรามค� ำแหงมหาราชสวรรคตเมื่อ พ.ศ. ๑๘๔๑ พระเจ้าเลอไทยซึ่งเป็น พระราชโอรสเสวยราชย์แทนในปีนั้น. หนังสืออ้างอิง ๑. ตรี อมาตยกุล. “ประวัติศาสตร์สุโขทัย.” แถลงงานประวัติศาสตร์ เอกสารโบราณคดี . ปีที่ ๑๔ เล่ม ๑ (๒๕๒๓) ปีที่ ๑๕ เล่ม ๑ (๒๕๒๔) ปีที่ ๑๖ เล่ม ๑ (๒๕๒๕) และปีที่ ๑๘ เล่ม ๑ (๒๕๒๗). ๒. ประชากิจกรจักร, พระยา. พงศาวดารโยนก. พระนคร : คลังวิทยา, ๒๕๑๕. ๓. ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ ๑. คณะกรรมการพิจารณาและจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ส� ำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, ๒๕๒๑. ๔. ประเสริฐ ณ นคร. “ประวัติศาสตร์สุโขทัยจากจารึก.” งานจารึกและประวัติศาสตร์ของประเสริฐ ณ นคร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ก� ำแพงแสน, ๒๕๓๔. ๕. .“ลายสือไทย.” งานจารึกและประวัติศาสตร์ของประเสริฐ ณ นคร . มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ ก� ำแพงแสน, ๒๕๓๔. ๖. พระคลัง (หน), เจ้าพระยา. ราชาธิราช . พระนคร : บรรณาการ, ๒๕๑๕. [สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม ๒๕ หน้า ๑๕๘๘๗–๑๕๘๙๒, ๒๕๔๔] ราหู ค� ำที่ใช้เรียกต� ำแหน่งส� ำคัญแห่งหนึ่งของดวงจันทร์บนเส้นทางโคจรรอบโลก เมื่อมองจากอวกาศ นอกโลกจะเห็นระนาบทางโคจรของดวงจันทร์เอียงกับระนาบทางโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์เป็นมุม ประมาณ ๕ องศา ๘ ลิปดา ดวงจันทร์จึงใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่เหนือหรือใต้ระนาบทางโคจรของโลก มี จุดส� ำคัญ ๒ จุดที่ดวงจันทร์ผ่านระนาบทางโคจรของโลกเรียกว่า จุดโหนด (Node) ถ้าผ่านจากเหนือระนาบ ลงสู่ใต้ระนาบตรงระนาบทางโคจรของโลกเรียกว่า จุดโหนดลง (Descending Node) และจุดตรงข้าม ซึ่งดวงจันทร์ผ่านระนาบทางโคจรของโลกจากใต้ระนาบขึ้นเหนือระนาบเรียกว่า จุดโหนดขึ้น (Ascending Node) นักโหราศาสตร์เรียกจุดโหนดขึ้นว่า ราหู (Rahu) และเรียกจุดโหนดลงว่า เกตุ (Ketu) ราหูและเกตุ จึงไม่ใช่ดวงดาวจริง แต่เป็นจุดสมมุติแสดงต� ำแหน่งดวงจันทร์บนระนาบทางโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์