สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

81 อนุสรณ์ในการพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร เต็มหรือพร่องแห้ง หน้าด� ำควรแถลง ว่าเต็มบ่มิคลาย หน้าใสบ่มิเต็ม งวดเข้มจงหาย หน้าปลอด กลับกลาย ว่าแห้งห่อนมี. ขุนนางหรือไพร่ หน้าด� ำควรไข ว่าคนมีศรี หน้าใสโสภา วาสนาพอดี หน้าปลอดกาลี เข็ญใจหนักหนา. ไข้เป็นหรือตาย หน้าด� ำเร่งทาย ว่าตายบ่คลา หน้าใสว่าไข้ ล� ำบากหนักหนา หน้าปลอดทายว่า ไข้นั้นบ่ตาย. ท่านรักหรือชัง หน้าด� ำท่านหวัง รักดังลูกชาย หน้าใสมิรัก มิชังโดยหมาย หน้าปลอดเร่งทาย ว่าชัง หนักหนา. หน้าจืดหรือหวาน หน้าด� ำเปรียบปาน น�้ ำตาลโอชา หน้าใสรสหวาน ประมาณรสา หน้าปลอดทาย ว่า จืดชืดมิดี. หน้าขมหรือฝาด หน้าด� ำสามารถ ว่าขมแสนทวี หน้าใสทายว่า ฝาดนักมิดี หน้าปลอดตรงที่ ว่าจืด จริงนา. ว่าอยู่หรือไป ถ้าหน้าด� ำไซร้ ว่าไปบ่ช้า หน้าใสแม้นไป กลางทางกลับมา หน้าปลอดทายว่า ว่าแต่ จะไป. สี่ตีนหรือสอง หน้าด� ำควรสนอง ว่าสี่ตีนแท้ หน้าใสสองตีน ประดินจงแน่ หน้าปลอดจงแก้ ว่าตีนบ่มี. แม้นดูของหาย หน้าด� ำเร่งทาย ว่าได้บัดนี้ หน้าใสแม้นได้ ช้าเจียรขวบปี หน้าปลอดหน่ายหนี บ่ได้ เลยนา. แม้นดูปลูกเรือน นับยามอย่าเชือน เร่งทายอย่าคลา แม้ด� ำอยู่หลัง ยามใสอยู่หน้า ว่าดีหนักหนา ถาวรมีศรี. หน้าด� ำน� ำพา คือด� ำอยู่หน้า ท่านว่ามิดี แม่เรือนจะตาย วอดวายเป็นผี หน้าปลอดมิดี บอกให้รู้นา. ว่าคว�่ ำหรือหงาย หน้าด� ำเร่งทาย ว่าคว�่ ำบ่คลา หน้าใสหงายแท้ นอนแผ่อยู่นา หน้าปลอดทายว่า ตะแคงแฝงตน. ยามนี้วิเศษ ท่านท้าวตรีเนตร เล็งรู้เหตุผล คือเนตรท่านเอง แลเล็งทิพย์ผล สมเด็จจุมพล ให้ไว้ เราทาย. ผู้ใดได้พบ ยามเจ้าไตรภพ ร�่ ำเรียนกฎหมาย เดือนขึ้นเดือนลง วันคืนเช้าสาย ให้แม่นแล้วทาย อย่าคลาดเวลา. พระอาทิตย์ฤทธิไกร คือเนตรท้าวไท ท่านท้าวพันตา อยู่ตรงนลาฏ พระบาทภูวนา ดูงามหนักหนา รุ่งเรืองเฉิดฉัน.