สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

62 อนุสรณ์ในการพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร เกษตรศาสตร์ ศิลปะและวิทยาแห่งการเพาะปลูกหรือเลี้ยงสัตว์ในไร่นา ตรงกับความหมายส่วนหนึ่งของค� ำว่า Agriculture ในภาษาอังกฤษ ค� ำเกษตรศาสตร์นี้ ในปัจจุบันเป็นชื่อของมหาวิทยาลัยและกรม ดังต่อไปนี้ คือ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ก่อสร้างมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ขึ้น โดยพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พุทธศักราช ๒๔๘๖ เมื่อวันที่ ๒๑ มกราคม ๒๔๘๖ เพื่อจัดการสอน ค้นคว้าและส่งเสริมวิชาการทางทฤษฎีและปฏิบัติการในสาขาวิชาเกี่ยวเนื่องกับ เกษตรกรรม โดยรวมวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ที่บางเขนเข้ากับวิทยาลัยวนศาสตร์ที่จังหวัดแพร่ และมี โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์อยู่ที่แม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่ การศึกษาและการปกครอง ในขั้นมหาวิทยาลัย เดิมได้จัดแบ่งเป็น ๔ คณะ คือ ๑. คณะเกษตรศาสตร์ (ปัจจุบัน-คณะกสิกรรมและสัตวบาล) ๒. คณะวนศาสตร์ ๓. คณะการประมง (ปัจจุบัน-คณะประมง) ๔. คณะสหกรณ์ (ปัจจุบัน-คณะเศรษฐศาสตร์สหกรณ์) และในเดือนธันวาคม ๒๔๙๗ ได้โอนคณะ สัตวแพทยศาสตร์มาจากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ กับมีอ� ำนาจให้ปริญญาส� ำหรับวิชาช่างชลประทาน โดยให้รวม ร.ร. ช่างชลประทานเข้ามา และก� ำลังอยู่ในระหว่างด� ำเนินการก่อตั้งขึ้นเป็นคณะที่หกใน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิชาทุกประเภทมีหลักสูตร ๓ ปีส� ำหรับอนุปริญญา และ ๕ ปีส� ำหรับปริญญาตรี เว้นแต่สัตวแพทยศาสตร์ซึ่งได้ขยายหลักสูตรออกเป็น ๖ ปี ส่วนโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษามหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์นั้น ได้โอนไปขึ้นกรมอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งแต่วันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๒ หน้าที่โดยย่อ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์มีหน้าที่จัดการสอน ค้นคว้าและส่งเสริมวิชาการทางทฤษฎี และปฏิบัติการในสาขาวิชาเกี่ยวกับการเกษตร เช่น วิชาเกษตรกรรม วิชาการประมง วิชาการสหกรณ์ วิชาวนศาสตร์ วิชาวิศวกรรมชลประทาน และวิชาสัตวแพทย์ เป็นต้น ในการที่จะบ� ำรุงการกสิกรรมของ ประเทศให้เจริญก้าวหน้าเป็นปึกแผ่นมั่นคง กรมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม พ.ศ. ๒๔๙๕ ใช้บังคับตั้งแต่วันที่ ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๕ ให้ตั้งกรมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ขึ้นเพื่อด� ำเนินการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. [สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม ๓ หน้า ๑๕๑๐−๑๕๑๑, ๒๔๙๙−๒๕๐๒] ปลัด ต� ำแหน่งรองหัวหน้าของหน่วยงานราชการระดับต่าง ๆ มาแต่โบราณ ดังปรากฏในกฎหมาย ตราสามดวง ว่าด้วยพระไอยการต� ำแหน่งนาพลเรือน พ.ศ. ๑๙๑๙ ว่ามีต� ำแหน่งปลัดทูลฉลอง ช่วยราชการ อัคมหาเสนาธิบดี ปลัดบาญชี ปลัดวัง ปลัดเวรมหาดเล็ก ปลัดเวรขอเฝ้า ปลัดกอง ปลัดนายกอง ปลัด