สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

32 สารานุกรมการเมืองการปกครองไทย เล่ม ๑ ฝ่ายรัฐบาลออกแถลงการณ์ว่า ทหารฝ่ายหัวเมืองเป็นพวกกบฏพวกโจร ซึ่งต้องการล้มล้างรัฐธรรมนูญและ การปกครองแบบประชาธิปไตย ต้องการให้พระมหากษัตริย์และพวกเจ้ากลับมามีอ� ำนาจดังเช่นในสมัย สมบูรณาญาสิทธิราชย์ ฝ่ายคณะกู้บ้านกู้เมืองได้ยื่นหนังสือต่อรัฐบาลเป็นค� ำขาดให้เหตุผลของการก่อการในครั้งนี้ว่า ๑. ต้องจัดการทุกอย่างที่จะอ� ำนวยผลให้ประเทศสยามมีพระมหากษัตริย์ปกครองภายใต้ รัฐธรรมนูญชั่วกัลปาวสาน ๒. ต้องด� ำเนินการโดยรัฐธรรมนูญอย่างแท้จริง เฉพาะอย่างยิ่งก็คือการตั้งและถอดถอนคณะรัฐบาล ต้องเป็นไปโดยเสียงหมู่มาก ไม่ใช่ท� ำโดยการจับอาวุธดังที่แล้วมา โดยเหตุนี้ ต้องยอมให้มีคณะการเมืองที่ ชอบด้วยกฎหมาย ๓. ข้าราชการซึ่งอยู่ในต� ำแหน่งประจ� ำการทั้งทางทหารและพลเรือนต้องอยู่นอกการเมือง เว้นแต่ ผู้อยู่ในต� ำแหน่งซึ่งมีหน้าที่อยู่ในการเมืองโดยตรง แต่ความข้างต้นนั้นไม่ตัดสิทธิ์ในการที่ข้าราชการประจ� ำ จะยึดถือลัทธิการเมืองใด ๆ ที่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ก็ห้ามมิให้ใช้อ� ำนาจหรือโอกาสในต� ำแหน่งหน้าที่เพื่อ สนับสนุนเผยแพร่ลัทธิที่ตนนิยม หรือบังคับขู่เข็ญโดยทางตรง หรือทางอ้อม ให้ผู้อื่นถือตามลัทธิที่ตนนิยม นั้นเป็นอันขาด ต� ำแหน่งฝ่ายทหารตั้งแต่ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือลงไปต้องไม่มีหน้าที่ ในการเมือง ๔. การแต่งตั้งบุคคลในต� ำแหน่งราชการจักต้องถือคุณวุฒิ ความสามารถเป็นหลัก ไม่ถือเอาความ เกี่ยวข้องในทางการเมืองเป็นความชอบ หรือเป็นข้อรังเกียจในการบรรจุหรือเลื่อนต� ำแหน่ง ๕. ผู้แทนราษฎรประเภทที่ ๒ รัฐบาลต้องถวายรายชื่อผู้ที่เหมาะสมจ� ำนวนหนึ่งแด่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวเพื่อทรงเลือกตามจ� ำนวนที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ ๖. การปกครองกองทัพบกจักต้องมีหน่วยผสมตามหลักยุทธวิธี เฉลี่ยอาวุธส� ำคัญแยกกันไปประจ� ำ ตามท้องถิ่น มิให้ก� ำลังส่วนใหญ่อยู่เฉพาะแห่งใดแห่งหนึ่ง จากเหตุผลข้างต้นชี้ให้เห็นว่าภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ มีความไม่พอใจ การด� ำเนินงานของคณะราษฎรหลายประการ โดยเฉพาะการที่ทหารและข้าราชการพลเรือนเข้าไป เกี่ยวข้องกับการเมือง อย่างไรก็ตาม ในจดหมายของผู้ร่วมกบฏคนหนึ่ง คือ ร.อ. ขุนเริงรนชัย (ต่วน โกมารทัต) ถึงพระยา พหลพลพยุหเสนา กล่าวว่า สาเหตุส� ำคัญของการกบฏก็คือ ต้องการปราบคอมมิวนิสต์เพราะไม่พอใจที่ รัฐบาลให้หลวงประดิษฐ์มนูธรรม ผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์กลับประเทศไทยภายหลังที่มีการเสนอ เค้าโครงการเศรษฐกิจ และรัฐบาลต้องขอให้ออกเดินทางไปต่างประเทศระยะหนึ่ง