สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 33 No. 1 Jan.-Mar. 2008 16 ∑’Ë «à “ ºŸâ ∑’Ë ¬ÿà ߇°’Ë ¬«°— ∫°“√‡¡◊ Õßπ—È π®– °≈“¬‡ªì π§π∑’Ë ¢“¥»’ ≈∏√√¡ ´÷Ë ß°Á µ√ß°— ∫ ∑’Ë ¡∫Ÿ √≥å ÿ ¢ ”√“≠ µ—È ß¢â Õ — ߇°µ ‰«â «à “ ·¡â ®–¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å ‡™‘ ß ‚§√ß √â “ßæ◊È π∞“π√–À«à “ßæÿ ∑∏»“ π“ ∑’Ë ‡ªì π ∂“∫— πÕ¬à “ßÀπ÷Ë ß¢Õ߉∑¬°— ∫ Õß§å °√∑“ß°“√‡¡◊ ÕߢÕ߉∑¬°Á µ“¡ °“√∑’Ë §π‰∑¬‡™◊Ë Õ°— π«à “ §≥– ߶å ∑’Ë ç∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï é ‡æ√“–‰¡à ‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫ °“√‡¡◊ Õ߇∑à “π—È π ®÷ ß®–∑”„Àâ ª√–‡∑» ™“µ‘ ¥”√ß»’ ≈∏√√¡‰«â ‰¥â Õ¬à “ß¥’ †°Á ‰¥â à ߺ≈„Àâ ∑—È ß§≥–ºŸâ ª°§√Õß·≈–ºŸâ ¡’ Õ”π“®„π§≥– ß¶å ¢Õ߉∑¬µâ Õß ç¥”√ß §µ‘ ∑’Ë «à “æ√– ß¶å µâ Õ߉¡à ¬ÿà ߇°’Ë ¬«°— ∫‡√◊Ë Õß ∑“ß‚≈°é Û ¥— ßπ—È π ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ®÷ ß ‡¥‘ π «π∑“ß°— ∫¢π∫ª√–‡æ≥’ ¥—È ß‡¥‘ ¡ ‡¡◊Ë Õ∑à “ππ”»— °¬¿“æ·≈–π— ¬ ”§— ≠ ∑“ß°“√‡¡◊ ÕߢÕßæÿ ∑∏»“ π“ÕÕ°¡“ ‡ªî ¥‡º¬ ·≈–π’Ë °Á ‡ªì π®ÿ ¥‡¥à 𠔧— ≠ ®ÿ ¥Àπ÷Ë ß„π√–∫∫§«“¡§‘ ¥¢Õß∑à “π ∑’Ë ¥÷ ߥŸ ¥„®∫√√¥“™“«æÿ ∑∏‰∑¬À— «°â “«Àπâ “ ∫ÿ §§≈π‘ √π“¡§πÀπ÷Ë ß∑’Ë · ¥ß§«“¡§‘ ¥ ‡ÀÁ π π— ∫ πÿ π∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‰¥â °≈à “« ‰«â «à “ ∑à “π [æÿ ∑∏∑“ ] ‰¥â ∑” ‘Ë ßµà “ßÊ ∑’Ë µà “ß°— ∫°‘ ®°√√¡µ“¡¢π∫∏√√¡‡π’ ¬¡¢Õßπ— °»“ ππ‘ ¬¡·≈–π— °»’ ≈- ∏√√¡π‘ ¬¡ ‚¥¬‡©æ“–Õ¬à “ß¬‘Ë ß„πª√–‡∑»‰∑¬ π—Ë π°Á §◊ Õ«à “ ∑à “π‰¥â «‘ æ“°…å «‘ ®“√≥å — ߧ¡·≈–°“√‡¡◊ Õßªí ®®ÿ ∫— π ÛÒ Û Somboon Suksamran. Buddhism and Politics in Thailand _ A Study of Socio-Political Change and Political Activism in the Thai Sangha . Singapore: Institute of South East Asian Studies, 1982, 1. ÛÒ §≥–°√√¡°“√»“ π“‡æ◊Ë Õ°“√æ— ≤π“ (√«∫√«¡). æÿ ∑∏∑“ °— ∫§π√ÿà π„À¡à _ ‡¡◊Ë Õ§πÀπÿà ¡ “«∂“¡∂÷ ß√“°¢Õߧ«“¡‡ªì π‰∑¬ , °√ÿ ߇∑æœ : ¡Ÿ ≈π‘ ∏‘ ‚°¡≈ §’ ¡∑Õß, æ.». ÚıÚˆ, Àπâ “ ÒÚ-ÒÛ. ÛÚ æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ . ∫√¡∏√√¡. °√ÿ ߇∑æœ : ”π— °æ‘ ¡æå ÿ ¢¿“æ„®, æ.». ÚıÚı, Àπâ “ Ùı. ÛÛ Vajiranana, Prince. Autobiography: The Life of Prince _ Patriarch Vajiranana of Siam , 1860-1921. Craig J. Reynolds (trans.), Athens, Ohio: Ohio University Press, 1979, xxxvii. °“√»÷ °…“°— ∫°“√·°â ªí ≠À“ — ߧ¡ ‡¡◊Ë Õ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‰¥â ·¬°·¬– ¡Ÿ ≈‡Àµÿ ¢Õߪí ≠À“·≈–§«“¡¢— ¥·¬â ß„π — ß§¡ÕÕ°¡“·≈â ««à “ ‡ªì π‡æ√“– — ߧ¡ ¢“¥§«“¡√Ÿâ ∑“ß»’ ≈∏√√¡∑’Ë ‡æ’ ¬ßæÕ ·≈–‡À¡“– ¡ ∑à “π°Á ‰¥â °”Àπ¥„Àâ °“√ »÷ °…“‡ªì π®ÿ ¥»Ÿ π¬å √«¡À≈— °„π‚§√ß√à “ß ”À√— ∫·°â ªí ≠À“ — ߧ¡ ¥— ß∑’Ë ∑à “π °≈à “««à “ ç°“√»÷ °…“ ... ‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ‡√“ µâ Õß∂◊ Õ«à “ ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥ ‡æ√“–‡ªì π √“°∞“π¢Õß∑ÿ ° ‘Ë ß∑ÿ °Õ¬à “ßé ÛÚ °“√∑’Ë ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‡πâ π¬È ”§«“¡ ”§— ≠¢Õß°“√»÷ °…“„π°“√æ— ≤π“ — ߧ¡‰∑¬µ“¡∑— »π–¢Õß∑à “ππ’È ‡§¬¡’ µ— «Õ¬à “ß∑’Ë ¥’ ¡“°à Õπ·≈â « „πÕ¥’ µæ√–¿‘ °…ÿ ‡ªì πºŸâ Õπ«‘ ™“§«“¡√Ÿâ „Àâ ·°à ‡¥Á °‰∑¬ ·≈–¡’ ‡æ’ ¬ß«— ¥‡∑à “π—È π∑’Ë ‡ªì π ∂“π»÷ °…“ ¢Õߧπ‰∑¬ ·µà À≈— ß®“° ߧ√“¡‚≈° §√—È ß∑’Ë Õß·≈â « ∂“π°“√≥å °Á ‡ª≈’Ë ¬π‰ª Õ¬à “ß¡“° ‡¡◊Ë Õ√–∫∫°“√»÷ °…“¢Õß√— ∞ “¡“√∂√— ∫™à «ßß“π Õπ«‘ ™“§«“¡√Ÿâ ‰ª®“°√–∫∫‡¥‘ ¡∑’Ë «— ¥‡§¬∑”Õ¬Ÿà „πªï ·√°Ê ∑’Ë ª√–‡∑»‰∑¬æ— ≤π“ Ÿà ¬ÿ § ¡— ¬ „À¡à π—È π √–∫∫°“√»÷ °…“¢Õß√— ∞¡— ° æ÷Ë ßæ“Õ“»— ¬‚√߇√’ ¬π∑’Ë Õ¬Ÿà ¿“¬„π«— ¥ π—Ë π‡Õß „π æ.». ÚÙÙÒ ‡¡◊Ë Õæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–®ÿ ≈®Õ¡‡°≈â “‡®â “Õ¬Ÿà À— « (√— ™°“≈∑’Ë ı) ‰¥â ∑√߇√‘Ë ¡®— ¥µ—È ß√–∫∫ ª√–∂¡»÷ °…“∑’Ë √— ∞∫“≈‡ªì πºŸâ π— ∫ πÿ π ¢÷È π„π®— ßÀ«— ¥µà “ß Ê æ√–Õߧå ∑√ß„™â «— ¥‡ªì π ∂“π∑’Ë µ—È ß¢Õß‚√߇√’ ¬π·≈– ∑√ßÕ“√“∏π“æ√–¿‘ °…ÿ „Àâ ∑”Àπâ “∑’Ë §√Ÿ ‡æ√“–ª√–‡∑»‰∑¬„π¢≥–π—È π¬— ß ¢“¥·§≈π∑—È ß§√Ÿ ·≈–∑ÿ π∑√— æ¬å ”À√— ∫ °à Õµ—È ß√–∫∫°“√»÷ °…“¢÷È π„À¡à ®“°‡¥‘ ¡ ∑’Ë ‰¡à ¡’ Õ–‰√‡≈¬ ‡§√° ‡√¬å ‚π≈¥ å µ—È ß¢â Õ — ߇°µ«à “ æ√–√“‚™∫“¬π’È „™â ª√–‚¬™πå ®“°¢π∫ª√–‡æ≥’ ∑’Ë æ√–¿‘ °…ÿ „π«— ¥ Õπ«‘ ™“§«“¡√Ÿâ ·°à ‡¥Á °‰∑¬ ´÷Ë ß°Á ‡ªì π«‘ ∏’ „Àâ °“√»÷ °…“ ∑—È ß∑“ß‚≈°·≈–∑“ß∏√√¡‰ªæ√â Õ¡Ê °— πÕ¬à “ß∑’Ë ‡§¬∑”°— π¡“µ—È ß·µà °à Õπ‡°à “ ¡‡¥Á ®æ√–¡À“ ¡≥‡®â “ °√¡æ√–¬“ «™‘ √≠“≥«‚√√ [ ¡‡¥Á ®æ√– — ߶√“™„π¢≥–π—È π] µ√— «à “ ç°“√‡√’ ¬π√Ÿâ ∑“ß‚≈°·≈–∑“ß∏√√¡¥”‡π‘ π‰ª„π∑“ß ‡¥’ ¬«°— 𠧫“¡√Ÿâ ·µà ≈–∑“ß®–™à «¬√— ∫¿“√–¢Õß°— π·≈–°— π ∑”„Àâ ∑—È ß§Ÿà “¡“√∂‡®√‘ ≠°â “«Àπâ “‰ª¥â «¬°— π‰¥â é [ÛÛ] æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ æÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑ ·≈–°“√ªØ‘ √Ÿ ª¢Õßπ— °π« ¡— ππ‘ ¬¡„πª√–‡∑»‰∑¬