สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë ÛÛ ©∫— ∫∑’Ë Ò ¡.§.-¡’ .§. ÚııÒ 125 ∑—Ë «‰ª·≈–¬— ßæ∫«à “¡’ °“√π”‡π◊È Õª≈“¡“ ¬â Õ¡„Àâ ÕÕ° ’ ·¥ßÀ√◊ Õ™¡æŸ ·≈â «‡√’ ¬° °— π«à “ çª≈“‡π◊È Õ‰°à é ‚¥¬¢π“¥¢Õß ™‘È π‡π◊È Õ∑’Ë ¡’ ¢π“¥„À≠à ‡¡◊Ë Õ‡∑’ ¬∫°— ∫ ¢π“¥¢Õߪ≈“ªí °‡ªÑ “∑’Ë æ∫Õ“»— ¬Õ¬Ÿà „ππà “ππÈ ”‰∑¬µ≈Õ¥®πª√‘ ¡“≥ ‚¥¬ ª√– ∫°“√≥å ¢ÕߺŸâ ‡¢’ ¬π‡Õß®÷ ߇™◊Ë Õ«à “ πà “®–‡ªì πª≈“∑’Ë π”‡¢â “¡“®“°µà “ß ª√–‡∑» ª≈“ªí °‡ªÑ “‡ªì πª≈“∑’Ë “¡“√∂ çªí °é À— «≈ß´÷Ë ß‡ªì π惵‘ °√√¡¢≥– À“°‘ πÕ“À“√µ“¡æ◊È πÕ¬à “ßª≈“«— « À≈“¬™π‘ ¥ πÕ°®“°π’È ¬— ß çæà πé À√◊ Õ ç‡ªÉ “é πÈ ”∑”§«“¡ –Õ“¥æ◊È π ‰≈à ∑√“¬ À“ ç‡ªÑ “é Õ“À“√µ“¡æ◊È π∑â ÕßπÈ ” ∫“ߧ√—È ß°Á ®– çæà πé πÈ ”∑’Ë º‘ «πÈ ”∑”πÕß ‡¥’ ¬«°— ∫ª≈“‡ ◊ Õ §π‰∑¬‡¡◊Ë Õ‰¥â √Ÿâ ‡ÀÁ π ®÷ ߧ߮–‰¥â „Àâ ™◊Ë Õ‡√’ ¬°¥— ß°≈à “«¡“·≈â « µ“¡æƒµ‘ °√√¡‡À≈à “π’È ¢Õß¡— π ‰¡à ·æâ ™◊Ë Õ‡√’ ¬°‚¥¬æ«°Ω√—Ë ß ª≈“ªí °‡ªÑ “¡— ° À“°‘ π„π‡«≈“°≈“ߧ◊ π‰¡à ‡≈◊ Õ°Õ“À“√ °‘ π‰¥â ∑—È ß — µ«å ·≈–æ◊ ™ ‡™à π ª≈“Õ◊Ë π — µ«å ‰¡à ¡’ °√–¥Ÿ ° — πÀ≈— ß∑’Ë ÕÕ°À“°‘ π „π‡«≈“°≈“ߧ◊ πæ«°°ÿâ ß ªŸ ÀπÕπ √«¡∑—È ßÀÕ¬ øÕßπÈ ” ª–°“√— ß “À√à “¬ ·¡â °√–∑—Ë ßÕ«— ¬«–‡æ»™“¬°Á ¡’ √“¬ß“π ®“°∑—Ë «‚≈° √«¡∑—È ß‰∑¬«à “ª≈“ªí °‡ªÑ “ ‡¢â “°— ¥°‘ π¥â «¬‡™à π°— π ®÷ ߇°‘ ¥‡√◊Ë Õ߇≈à “ °— π‡ªì πµ”π“πµà “ß Ê ¡“·µà §√—È ß‚∫√“≥ °√–∫«π°“√‡°‘ ¥æ‘ …„πª≈“ªí °‡ªÑ “ ·¡â ®–¡’ °“√»÷ °…“µà Õ‡π◊Ë Õß°— π ¡“π“π·≈–¬— ß∑«’ §«“¡ π„®°— π¡“° ¬‘Ë ß¢÷È π ·µà æ‘ …À√◊ Õ°“√‡°‘ ¥§«“¡‡ªì π æ‘ …¢÷È π„πª≈“ªí °‡ªÑ “ °Á ¬— ßπ— ∫«à “‡ªì 𠧫“¡ — ∫ π≈÷ °≈— ∫´— ∫´â ÕπÕ¬Ÿà Õ’ °¡“° „πÀ¡Ÿà π— °æ‘ …«‘ ∑¬“∑—Ë «‚≈° ‚¥¬‡©æ“– „π‡¢µ√â Õπ¢ÕßÕ‘ π‚¥·ª´‘ øî °∑’Ë ¡’ ª≈“ æ«°π’È ™ÿ °™ÿ ¡ ·≈–¡’ ºŸâ π‘ ¬¡π”ª≈“ æ«°π’È ¡“∑”‡ªì πÕ“À“√∑’Ë ¡’ √“§“·æß ¡“°Õ¬à “߉¡à πà “‡™◊Ë Õ ‡™à π ™“«≠’Ë ªÿÉ π ‡°“À≈’ ®’ π ∑—È ßÊ ∑’Ë √Ÿâ °— π«à “Õ— πµ√“¬ ∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π‡æ√“–°“√∫√‘ ‚¿§‡π◊È Õª≈“ (ichthyosarcotoxism) ªí °‡ªÑ “‡°‘ ¥¢÷È π ‰¥â ‡ ¡Õ ·≈–º‘ ¥°— ∫æ‘ …∑’Ë µ√«®æ∫ „πª≈“Õ◊Ë πÊÀ√◊ Õ∑’Ë ‡ªì πæ‘ …‡π◊Ë Õß¡“®“° Àπ“¡·À≈¡¢Õߪ≈“ (ichthyoacan- thotoxism) πÕ°®“°π’È °“√·ª√ª√«π ¢Õßæ‘ …°Á ¡’ Õ¬Ÿà ¡“°Õ’ °‡™à π°— π °≈à “«§◊ Õ ª≈“ªí °‡ªÑ “™π‘ ¥‡¥’ ¬«°— π∑’Ë ‰¥â ®“°‡¢µ Àπ÷Ë ß‡ªì πª≈“¡’ æ‘ … ·µà Õ’ °®“°‡¢µÀπ÷Ë ß °≈— ∫‰¡à ¡’ æ‘ … ¬‘Ë ß°«à “π—È πª≈“™π‘ ¥ ‡¥’ ¬«°— π„π∑’Ë ‡¥’ ¬«°— π¬— ßÕ“®µà “ßµ— «µà “ß ¡’ æ‘ …‰¡à ‡∑à “°— π ¬— ß¡’ ß“π«‘ ®— ¬∑’Ë · ¥ß «à “§«“¡‡ªì πæ‘ …¢Õߪ≈“ªí °‡ªÑ “¬— ß ‡°‘ ¥¢÷È π®“°·∫§∑’ ‡√’ ¬∫“ß™π‘ ¥∑’Ë Õ¬Ÿà „π µ— «ª≈“ ‡™à π Vibrio alginolyticus ∑’Ë √Ÿâ °— π∫â “ß°Á §◊ Õ §«“¡‡ªì πæ‘ … ¢Õߪ≈“ªí °‡ªÑ “¡— °¢÷È πÕ¬Ÿà °— ∫√–¬–°“√ ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕßÕ«— ¬«–‡æ»„π™à «ß ◊ ∫æ— π∏ÿå ‚¥¬∑—Ë «‰ªª≈“‡æ»‡¡’ ¬¡’ §«“¡‡ªì πæ‘ …¡“°°«à “ª≈“‡æ»ºŸâ π— ° «‘ ™“°“√À≈“¬§π¬— ß„Àâ ¢â Õ¡Ÿ ≈µ√ß°— π«à “ Õ“À“√∑’Ë ª≈“°‘ π°Á ¡’ à «π‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫ §«“¡‡ªì πæ‘ … §◊ Õ‡ªì π°“√‰¥â √— ∫æ‘ … ¡“‡ √‘ ¡À√◊ Õ √⠓ߧ«“¡‡ªì πæ‘ …¢÷È π ´÷Ë ß ‡ ªì π«‘ ∏’ °“ √ ‡ °‘ ¥æ‘ …∑’Ë ‡ √’ ¬°«à “ ciguatoxin ¬— ß¡’ §«“¡‡ªì π‰ª‰¥â Õ’ °«à “ ª≈“ªí °‡ªÑ “‡ªì πµ— « – ¡æ‘ … ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß ·≈–∂à “¬∑Õ¥ §◊ Õ‡ªì π æ“À–π”æ‘ … ‡™à π ®“°·¡ß°–æ√ÿ π ª≈‘ ß∑–‡≈ À√◊ Õ®“°æ◊ ™ ®“°¡Õ å ∑–‡≈ “À√à “¬ ‚ª√‚µ´— « ¡’ °“√∑¥≈Õ߇Փ‡π◊È Õª≈“ªí °‡ªÑ “ ∑’Ë ¡’ æ‘ … ‰ª‡≈’È ¬ßª≈“Õ’ °™π‘ ¥Àπ÷Ë ß æ∫«à “ª≈“¥— ß°≈à “«‰¡à µ“¬ ·µà ‡°‘ ¥‡ªì π æ‘ …¢÷È π¿“¬„π‡«≈“ Ò-Òı «— π ®÷ ß · ¥ß«à “æ‘ …¢Õߪ≈“ªí °‡ªÑ “¡’ °“√ ∂à “¬∑Õ¥‰ª Ÿà ª≈“µ— «Õ◊Ë π·¡â æ«° ‡¥’ ¬«°— π°Á ¬— ߉¥â ·≈–¬— ßæ∫°— π¥â «¬«à “ª≈“ ªí °‡ªÑ “Õ“® √â “ßæ‘ …¢÷È π‰¥â ®“°Õ“À“√ ∑’Ë ·¡â ‰¡à ¡’ æ‘ …∑’Ë ª≈“°‘ π (ciguatoxin) ¬— ß¡’ °“√»÷ °…“∑’Ë „Àâ ¢â Õ¡Ÿ ≈«à “ ‰¥â æ∫ Õ “À“ √æ«° “À√à “¬∑’Ë ¡’ æ‘ … ‡ ªì π ®”π«π¡“°„π∑“߇¥‘ πÕ“À“√¢Õß ª≈“ªí °‡ªÑ “∑’Ë ¡’ æ‘ … ·µà °“√∑’Ë ®– √ÿ ª„π ‡√◊Ë Õ߇™à ππ’È ®”‡ªì πÕ¬à “ß¬‘Ë ß∑’Ë ®–µâ Õß¡’ °“√»÷ °…“„Àâ °«â “ߢ«“ß°— πµà Õ‰ªÕ’ ° ‡æ√“–·¡â ®–æ∫ª≈“ªí °‡ªÑ “‡ªì πÕ“À“√ ª√°µ‘ ¢Õߪ≈“∑Ÿ πà “ ª≈“Õ‘ π∑√’ À≈Õ¥ ·≈–ª≈“Õ‘ π∑√’ „π∫“߇¢µ ·µà ª≈“ ¥— ß°≈à “«°Á ‰¡à ‰¥â √— ∫æ‘ …¡“‰«â „πµ— « πà “ — ߇°µ«à “¡’ ª≈“ªí °‡ªÑ “À≈“¬ ™π‘ ¥„π °ÿ ≈ Lagocephalus ·≈– Takifugu ´÷Ë ß∫“ß™π‘ ¥¡’ §«“¡¬“« ˜-Ò ‡´πµ‘ ‡¡µ√ ‡ªì πª≈“∑’Ë §π ≠’Ë ªÿÉ π°≈â “π”¡“√— ∫ª√–∑“π°— π ∑—È ß∑’Ë ‡ªì πª≈“∑’Ë ¡’ æ‘ …Õ— πµ√“¬¡“° ·≈– ∑’Ë πà “«‘ µ°§◊ Õª≈“æ«°π’È À≈“¬™π‘ ¥ ¡’ ≈— °…≥–„°≈â ‡§’ ¬ß°— ∫ª≈“ªí °‡ªÑ “ ‰¡à ¡’ æ‘ …À√◊ Õæ‘ …‰¡à √ÿ π·√ß∑’Ë π”¡“ √— ∫ª√–∑“π°— π∑—Ë «‰ª„π≠’Ë ªÿÉ π ∑»æ√ «ß»å √— µπå