สำนักราชบัณฑิตยสภา

ราชบัณฑิตยสภา 59 สวัสดีค่ะอาจารย์ทุกท่าน วันนี้มาฟังได้ความรู้มากมาย เป็นเรื่องที่ส� ำคัญที่สุด ท� ำเรื่องนี้มา ๑๐ ปีแล้ว มีกระบวนการ ที่จะเปลี่ยนแปลงเด็กเฉพาะตัว นี่เป็นเรื่องตรงประเด็น มากที่สุดในยุคนี้ที่เราก� ำลังท� ำกัน แต่สิ่งที่ท� ำมาแล้วเห็นจาก ประสบการณ์ สิ่งที่ส� ำคัญที่เป็นจุดบอดในวันนี้แล้วเหมือน ตุ่มรั่วคือ ครู โรงเรียน ทุกอย่างท� ำลงไปทุกสิ่งทุกอย่าง ตรงนี้รั่วออกหมดคือที่บ้าน คุณพ่อ คุณแม่ บางทีคิดกัน คนละทาง แม่เชื่อเรื่องคุณค่าของมนุษย์ แต่พ่อไม่ได้เชื่อ ตรงนั้น เชื่อว่าวิชาการต้องเรียนเลข ไปติวคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ซึ่งก็เป็นข้อขัดแย้งในครอบครัว การวางตัว ของคุณพ่อ คุณแม่ ในแต่ละครอบครัวก็ช่างแตกต่าง โดยเฉพาะอิทธิพลของวัตถุนิยมในยุคนี้ซึ่งคิดว่าจุดนี้เป็น ตุ่มรั่ว และจะท� ำอย่างไร เพราะพ่อแม่ออกจากโรงเรียนหมดแล้ว จะท� ำอย่างไรให้พ่อแม่กลับมาเห็นคุณค่า ความส� ำคัญของการเลี้ยงลูกให้เป็นคนดี จะได้มากกว่าที่ให้ลูกเป็นคนเก่ง ตรงนี้ต้องสร้างทัศนคติให้เกิดขึ้น ในสังคมไทยของพ่อแม่ น่าจะให้ค� ำขวัญใหม่คือ “พ่อแม่ฉลาด ชาติเจริญ” ตัวเนื้อหาแต่ครูก็จะต้องสอนเรื่องของทักษะ มีกลวิธีสอนเพื่อให้เด็กได้คุณลักษณะที่พึงประสงค์ มี skill ต่าง ๆ ไม่ใช่มุ่งเน้นสอนเฉพาะความรู้เท่านั้น ความรู้เป็นเพียงตัวผ่าน และในการสอนของศึกษาศาสตร์และครุศาสตร์ ทุก ๆ วิชาเอก คิดว่าคงจะต้องเน้นมีอันนี้เป็น pedagogy อยู่แล้ว อันนี้มีส่วนที่มีความส� ำคัญอย่างมาก ใน สังคมศึกษานั้นเราสอนในเรื่องของเน้นคุณลักษณะที่พึงประสงค์ เน้นการปฏิบัติ เพราะฉะนั้นจะ reflect ถึงวิธีสอนที่จะพัฒนาความเป็นพลเมืองดีซึ่งออกมาเป็น civic literacy ก็คงจะต้องมีวิธีการสอนที่ส่วนหนึ่ง ที่เมื่อสักครู่นี้ศาสตราจารย์ ดร.สมหวังได้แสดงถึงที่เป็นงานวิจัยตัวกลยุทธ์ต้องมีเรื่องของการสอน เรื่องของ value education การสอนที่เน้นให้เด็กลงมือท� ำ experiential leaning ซึ่งอาจมีหลายกลวิธี problem based, project based ซึ่งมีส่วนช่วยท� ำให้เด็กได้พัฒนาความฉลาดในประเด็นแต่ละประเด็น ในประเด็น ของสังคมศึกษาคือในเรื่องของ civic citizenship คิดว่าเรื่องของ literacy น่าจะเป็นที่น่าสนใจ ที่เราจะใช้ ค� ำศัพท์เรื่องความฉลาดรู้มากกว่าจะเป็นการเรียนรู้เฉย ๆ เพราะเหมือน ๆ รู้ concept แต่ไม่ใช่ จะต้อง ฉลาดรู้ อย่างที่รองศาสตราจารย์ ดร.ทิศนา แขมมณี ได้พูดเรื่องความฉลาดรู้ เราต้องรู้ concept ของ content เนื้อหาทั้งหลาย ทักษะต่าง ๆ แล้วต้องน� ำไปสู่การปฏิบัติ การเปลี่ยน decision making การตัดสินใจ พื้นฐาน ถ้าตัดสินใจได้ถูกต้องก็จะเป็นเรื่องของที่ถูกต้อง มีเหตุมีผลตามหลักการ แล้วจะเป็นความฉลาดรู้ ที่ได้อย่างลึกซึ้ง นางสาวชนิรดี วิทย ประเสริฐกุล