สำนักราชบัณฑิตยสภา

ราชบัณฑิตยสภา 39 จริง ๆ แล้วเรื่องของภาษานี้เป็นเรื่องที่เป็น basic literacy ที่เป็นพื้นฐานของทุกประเทศเพราะว่าทุกประเทศ ต่างก็มีภาษาของตัวเองและภาษาก็เป็นเรื่องที่จ� ำเป็นที่ใช้ในการสื่อสาร จึงเป็นความฉลาดรู้ที่จะอยู่ยงคงกระพัน ตลอดไป จนกว่าจะมีอย่างอื่นมาเป็นสื่อแทน เรื่องนี้มีความเกี่ยวข้องกับการพัฒนาเด็กและเยาวชนของเรา ให้มีความฉลาดรู้ทางภาษานี้ได้อย่างไร ความรู้ในเรื่องนี้มีมากมาย การสอนทางด้านนี้ก็มีวิธีการหลากหลาย เช่น การสอนแบบแจกรูป สะกดค� ำ การสอนแบบ whole language ไปจนถึงการสอนแบบ communicative และยังมีอื่น ๆ อีก แต่วันนี้ก็คงไม่สามารถพูดอะไรที่กล่าวมาทั้งหมดนั้นได้เพราะเวลามีน้อย จึงได้คัดเลือก งานวิจัยที่น่าสนใจมาเล่าสู่กันฟัง งานวิจัยนี้ได้ศึกษาการสอนของครูแบบอย่าง คือไปศึกษาครูที่เก่งและไปสังเกต การสอน ไปสัมภาษณ์ครู สัมภาษณ์เด็ก เป็นงานที่ใหญ่พอสมควรเพราะว่าใช้ sample เป็นร้อย ๆ รวมทั้งใช้เวลา มากด้วย และเมื่อน� ำเอาข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์และสรุปเป็นองค์ความรู้ออกมา ก็ได้ผลที่น่าสนใจมากและ คิดว่าน่าจะเป็นแนวทางส� ำหรับครูที่จะสอนภาษา หรือแม้กระทั่งพ่อแม่ทุกคน พี่น้องทั้งหลายก็สามารถจะ น� ำไปใช้ส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนของเรามีความฉลาดรู้ทางภาษาได้ดีขึ้น จากผลการวิจัยของ Richard Allington and others. เมื่อประมาณ ค.ศ. ๒๐๐๑ ที่ศึกษาวิจัยการสอนของครูแบบอย่าง สรุปได้ว่า องค์ประกอบส� ำคัญที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของการสอนเพื่อการพัฒนาความฉลาดรู้ทางภาษา มี ๖ ประการ ด้วยกัน ดังนี้ ๑. time เวลา พบว่าครูที่สอนอยู่ในโรงเรียนปรกติใช้เวลาในการสอนภาษาเพียงร้อยละ ๑๐ ของ แต่ละวัน สมมติว่าวันหนึ่ง ๑๐ ชั่วโมง ผู้เรียนจะมีโอกาสอ่านเขียนแค่ ๑ ชั่วโมง ครูส่วนใหญ่จะใช้เวลาประมาณนี้ แต่จากการศึกษา เด็กที่มีการพัฒนาก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ปรากฏว่าครูให้เวลาเด็กในการอ่านเขียนถึง ร้อยละ ๕๐ ของแต่ละวัน เขาพบว่าการให้เวลายิ่งมากเท่าไร เด็กก็จะยิ่งมีการพัฒนาเรื่องภาษาได้ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งส� ำหรับเด็กในระดับประถม ป. ๑–ป. ๓ ถ้าให้เวลาในการอ่านเขียนแก่เด็กมากเท่าใดก็ยิ่งดี แต่ส� ำหรับครูที่มีประสิทธิภาพให้เวลาถึงร้อยละ ๕๐ ๒. texts สาระหรือเนื้อหา สาระหรือหนังสือที่ให้นักเรียนอ่านมีผลต่อนักเรียนมาก เพราะฉะนั้นจึง ต้องมีหนังสือพวกหนังสือภาพ หนังสือการ์ตูนให้เด็กได้เลือก เขาพบว่าหนังสือที่นักเรียนอ่านแล้วมีผลต่อการ อ่านของนักเรียน คือ หนังสือที่เหมาะกับความสามารถของนักเรียน เป็นหนังสือที่นักเรียนจะต้องสามารถ อ่านได้อย่างรวดเร็วและเข้าใจได้ง่าย จะต้องอยู่ในระดับที่เด็กสามารถอ่านแล้วรู้เรื่อง ให้อ่านไปมาก ๆ อ่าน แล้วรู้เรื่อง แล้วเด็กจะค่อย ๆ ไต่ระดับขึ้นไปเอง การที่ให้เด็ก ๆ อ่านหนังสือที่ยากเกินไป เขาบอกว่าไม่ได้ ช่วยเด็กสักเท่าไร สู้ให้เด็กได้อ่านแบบสบาย ๆ แต่ว่ารวดเร็วและอ่านให้มาก เด็กจะพัฒนาขึ้นไปได้เองอย่าง รวดเร็ว ๓. teach วิธีสอน เรื่องของวิธีสอนในการสอนภาษาโดยทั่วไปจะมีเรื่องให้เราอ่าน พอมีเรื่องให้ อ่านเสร็จก็จะมีค� ำถามท้ายเรื่องและให้เราตอบค� ำถาม ถ้าเผื่อว่าตอบค� ำถามไม่ถูก ครูจะชี้ให้นักเรียนเห็นว่า ใจความส� ำคัญของเรื่องอยู่ที่ใด เขาบอกว่าวิธีนี้ไม่ได้ช่วยให้เด็กเข้าใจมากขึ้น ไม่สามารถท� ำให้เด็กจับใจความ ของเรื่องได้ วิธีที่จะช่วยให้เด็กจับใจความของเรื่องได้ สิ่งที่ส� ำคัญก็คือ ครูต้องแสดงวิธีคิดและกลยุทธ์ ในการท� ำความเข้าใจกับสิ่งที่อ่าน ครูจะต้องแสดงว่าครูคิดอย่างไร ครูใช้กลยุทธ์อะไรจึงจับใจความตรงนี้ได้ นี้ต่างหากที่จะช่วยให้เด็กเข้าใจ อันนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับวิธีสอน