สำนักราชบัณฑิตยสภา

65 ‡Õ“®— ß„π°“√欓¬“¡∑’Ë ®–∑”„Àâ ¿“√°‘ ®¢ÕßÕß§å °“√ Àª√–™“™“µ‘ ¥”‡π‘ π‰ª„π∑“ß∑’Ë §«√®–‡ªì π ®π‰¥â √— ∫√“ß«— ≈ ‚π‡∫≈ “¢“ — 𵑠¿“æ√à «¡°— ∫Õß§å °“√ Àª√–™“™“µ‘ „π §.». ÚÒ πÕ°®“°π’È ‡¢“· ¥ß§«“¡§‘ ¥√‘ ‡√‘Ë ¡∑’Ë ®–ªØ‘ √Ÿ ª Õß§å °“√π’È µ—È ß·µà ‡¢â “√— ∫µ”·Àπà ß„π«“√–·√° ·≈–¿“¬À≈— ß ß§√“¡Õ‘ √— °„πµâ π §.». ÚÛ ´÷Ë ß À√— ∞Õ‡¡√‘ °“‡ªî ¥©“° °“√‚®¡µ’ Õ‘ √— °°à Õπ‚¥¬‰¡à √Õ§«“¡‡ÀÁ π™Õ∫¢ÕßÕß§å °“√ Àª√–™“™“µ‘ ·Õππ— π‡ÀÁ π«à “Õß§å °“√ “°≈·Àà ßπ’È ‰¥â ‡¥‘ π ∑“ß¡“∂÷ ß∑“ß Õß·æ√à ß·≈â « ‡æ√“–‡Àµÿ °“√≥å §√—È ßπ’È ∑â “∑“¬ «— µ∂ÿ ª√– ß§å ¢Õß°“√°à Õµ—È ßÕß§å °“√π’È ¡“° ‡¢“ª√–°“»«à “ ∂÷ ߇«≈“∑’Ë ®”µâ Õߪ√–‡¡‘ π ∑∫∑«π·≈–æ‘ ®“√≥“À“¡“µ√°“√ ∑’Ë ®–„Àâ Õß§å °“√ Àª√–™“™“µ‘ ∏”√ßÕ¬Ÿà µà Õ‰ª ·Õππ— π‡°‘ ¥∑’Ë ‡¡◊ ÕߧŸ ¡“´’ (Kumasi) ª√–‡∑»°“π“ ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ¯ ‡¡…“¬π §.». Ò˘Û¯ „π§√Õ∫§√— «™π™—È ππ” ‡¢“‡ªì π∫ÿ µ√¢Õ߇Œπ√’ ‡√®‘ π— ≈¥å (Henry Reginald) ·≈– «‘ °µÕ‡√’ ¬ ·Õππ— π (Victoria Annan) ´÷Ë ß∑—È ß Õß¡“®“°‡ºà “ æ◊È π‡¡◊ Õß„À≠à ¢Õß°“π“ ‡Œπ√’ ‡√®‘ π— ≈¥å ¡’ ‡™◊È Õ “¬∑—È ß®“°‡ºà “ Õ“´“π‡µ (Asante) ·≈–‡ºà “ø“π‡µ (Fante) à «π«‘ °µÕ‡√’ ¬ ·Õππ— π‡ªì πæ«°ø“π‡µ ∑—È ß Õ߇ºà “π’È ‡ªì π‡ºà “„À≠à ¢Õß°≈ÿà ¡ Õ“§“π (Akan) ∑’Ë ‡ªì π°≈ÿà ¡™“µ‘ æ— π∏ÿå „À≠à ¢Õß°“π“ ‡ºà “ Õ“´“π‡µ¡’ Õ“™’ 懪ì πæ«°æà է⠓∑Õߧ” à «π‡ºà “ø“π‡µ¡’ Õ“™’ 懪ì πæà է⠓§π°≈“ß„π°“√§â “¢“¬∑Õߧ”√–À«à “߇ºà “ Õ“´“π‡µ °— ∫Õ— ß°ƒ…´÷Ë ßª°§√Õß°“π“„π∞“π–Õ“≥“π‘ §¡ ·Õππ— πÕ“®´÷ ¡´— ∫ª√– ∫°“√≥å ¥â “π°“√‡¡◊ Õß¡“µ—È ß·µà ‡¬“«å «— ¬ ‡æ√“–∑—È ßªŸÉ µ“ ·≈–≈ÿ ßµà “ß‡ªì πÀ— «Àπâ “‡ºà “ ∫‘ ¥“‡ªì π ºŸâ ®— ¥°“√·ºπ° à ßÕÕ°¢Õß∫√‘ …— ∑≈’ ‡«Õ√å ∫√“‡∑Õ å (Lever Brothers) ´÷Ë ß à ßÕÕ°‚°‚°â ‡¡◊Ë Õ‡°…’ ¬≥®“°ß“π¢Õß∫√‘ …— ∑·≈â « °Á ‰¥â √— ∫‡≈◊ Õ°‡ªì πºŸâ «à “√“™°“√¢Õß®— ßÀ«— ¥Õ“´“π‡µ ”À√— ∫™◊Ë Õ ç‚§øï é ‡ªì π¿“…“æ◊È π‡¡◊ Õß¡’ §«“¡À¡“¬«à “ ‡°‘ ¥„π«— π»ÿ °√å ·Õππ— π¡’ ·Ω¥Õ’ °§π‡ªì πÀ≠‘ ß (‡ ’ ¬™’ «‘ µ„π §.». Ò˘˘Ò) „π — ß§¡¢Õß™“«°“π“π—È π Ω“·Ω¥∂◊ Õ‡ªì π ‘Ë ßæ‘ ‡»… ¥— ßπ—È π ·Õππ— π®÷ ߉¥â √— ∫§«“¡ π„®·≈–™◊Ë π™¡®“°§π∑—Ë «‰ªµ—È ß·µà ‡¬“«å «— ¬ √–À«à “ß §.». Ò˘ıÙ-Ò˘ı˜ ·Õππ— π‡¢â “‡√’ ¬π ∑’Ë ‚√߇√’ ¬πÕ÷ ¡øí πµå ´‘ æ‘ ¡ (Mfantsipim) ´÷Ë ß‡ªì π‚√߇√’ ¬π ª√–®”¢Õßπ‘ °“¬‡¡∑Õ¥‘ ¡å (Methodism) ∑’Ë ™π™—È π Ÿ ß¢Õß °“π“π‘ ¬¡ à ß∫ÿ µ√À≈“π‡¢â “‡√’ ¬π ‚√߇√’ ¬ππ’È µ—È ßÕ¬Ÿà µÕπ°≈“ß ¢Õߪ√–‡∑»´÷Ë ß°à Õµ—È ß„π ¡— ¬∑’Ë Õ— ß°ƒ…ª°§√Õß°“π“ ·Õππ— π°≈à “««à “ ‡¢“‡§¬‰¥â √— ∫§” Õπ®“°‚√߇√’ ¬ππ’È «à “ §«“¡∑ÿ °¢å ¬“°∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π ≥ ∑’Ë „¥°Á µ“¡®–‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫§π∑ÿ ° §π„π∑’Ë Õ◊Ë π Ê ¥â «¬ §” —Ë ß Õππ’È Õ“®®–¡’ à «πª≈Ÿ °Ωí ß·π«§‘ ¥ ¢Õ߇¢“„π°“√∑”ß“π¿“¬À≈— ß √–À«à “ß»÷ °…“∑’Ë π’Ë ·Õππ— π‰¥â ‡ªì πºŸâ π”°≈ÿà ¡π— °‡√’ ¬πª√–∑⠫ߺŸâ ∫√‘ À“√¥â «¬°“√‰¡à ¬Õ¡√— ∫ ª√–∑“πÕ“À“√ ‡æ◊Ë Õ„Àâ ∑“ß‚√߇√’ ¬π®— ¥À“Õ“À“√∑’Ë ¥’ ¢÷È π„Àâ ·°à π— °‡√’ ¬π „π∑’Ë ÿ ¥°“√ª√–∑â «ß°Á ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ® À≈— ß®“°∑’Ë °“π“‰¥â ‡Õ°√“™®“°Õ— ß°ƒ…„π §.». Ò˘ı˜ ´÷Ë ß‡ªì πª√–‡∑»·√°„π∑«’ ª·Õø√‘ °“ ·Õππ— π°Á ‡¢â “ »÷ °…“¥â “π‡»√…∞»“ µ√å ∑’Ë ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬·Àà ß«‘ ∑¬“»“ µ√å ·≈–‡∑§‚π‚≈¬’ „π‡¡◊ ÕߧŸ ¡“´’ √–À«à “ß»÷ °…“‡¢“‰¥â ‰ª√à «¡ °“√ª√–™ÿ ¡ºŸâ π”π— °»÷ °…“™“«·Õø√‘ °“∑’Ë ª√–‡∑»‡´’ ¬√å √“≈’ ‚Õπ (Sierra Leone) „π∞“π–√Õߪ√–∏“π À¿“æπ— °»÷ °…“°“π“ ºŸâ ·∑π¢Õß¡Ÿ ≈π‘ ∏‘ øÕ√å ¥ (Ford Foundation) ∑’Ë °”≈— ߇≈◊ Õ°À“ π— °»÷ °…“Àπà «¬°â “π¥’ °Á ª√–∑— ∫„®„π∫∑∫“∑·≈–∫ÿ §≈‘ °¢Õß ·Õππ— π ∑”„Àâ ‡¢“‰¥â √— ∫∑ÿ π°“√»÷ °…“„π §.». Ò˘ı˘ ‰ª‡√’ ¬π ∑’Ë «‘ ∑¬“≈— ¬·¡§“‡≈ ‡µÕ√å (Macalester College) ´÷Ë ß‡ªì π «‘ ∑¬“≈— ¬‡≈Á °Ê „π‡¡◊ Õ߇´πµå æÕ≈ (St. Paul) ¡≈√— ∞¡‘ ππ‘ ‚´µ“ (Minnesota) À√— ∞Õ‡¡√‘ °“ Annan, Kofi Annan, Kofi ‚§øï ·Õππ— π ‡≈¢“∏‘ °“√ Àª√–™“™“µ‘ §π∑’Ë ˜