สำนักราชบัณฑิตยสภา

60 Anglo-American War of (1812-1814) : ߧ√“¡Õ— ß°ƒ…- À√— ∞Õ‡¡√‘ °“ (æ.». ÚÛıı-ÚÛı˜) Andropov, Yuri Vladimirovich Anglo-American War of ¡’ ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ¡“°¢÷È π ·≈–ª√“∫ª√“¡°“√∑ÿ ®√‘ ®©â Õ©≈„π «ß√“™°“√Õ¬à “ß‡¥Á ¥¢“¥®π°≈ÿà ¡∫ÿ §§≈∑’Ë „°≈â ™‘ ¥°— ∫ª√–∏“π“- ∏‘ ∫¥’ ‡∫√®‡πøÀ≈“¬§π´÷Ë ßæ— «æ— π°— ∫°“√∑ÿ ®√‘ µ∂Ÿ °®— ∫¡“¥”‡π‘ 𠧥’ ™◊Ë Õ‡ ’ ¬ß·≈–§«“¡π‘ ¬¡„πÕ— π‚¥√ªÕø®÷ ߇æ‘Ë ¡¡“°¢÷È π ‡¡◊Ë Õ ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ ‡∫√®‡πø∂÷ ß·°à Õ — ≠°√√¡„π‡¥◊ Õπ惻®‘ °“¬π §.». Ò˘¯Ú Õ— π‚¥√ªÕø„π«— ¬ ˆ¯ ªï ®÷ ߉¥â √— ∫°“√ π— ∫ πÿ π „Àâ ¥”√ßµ”·Àπà ߇≈¢“∏‘ °“√„À≠à ·∑π ·≈–„π‡¥◊ Õπ¡‘ ∂ÿ π“¬π §.». Ò˘¯Û°Á ‰¥â √— ∫‡≈◊ Õ°‡ªì πª√–∏“π§≥–ºŸâ ∫√‘ À“√ Ÿ ß ÿ ¥¢Õß √— ∞ ¿“‚´‡«’ ¬µ·Àà ß À¿“æ‚´‡«’ ¬µ °“√Õ¬Ÿà „πµ”·Àπà ßÀ— «Àπâ “‡§∫’ ®’ ‡ªì π‡«≈“ Òı ªï ∑”„Àâ Õ— π‚¥√ªÕø¡’ ¢â Õ¡Ÿ ≈¡“°„π¥â “π°‘ ®°“√√–À«à “ߪ√–‡∑» ·≈–§«“¡¡—Ë π§ß ∑—È ß¬— ß¡’ “¬ — ¡æ— π∏å °— ∫∫√√¥“π— °«‘ ™“°“√ ·≈–ºŸâ ‡™’Ë ¬«™“≠‚´‡«’ ¬µ∑’Ë ¡’ §«“¡√Ÿâ ‡√◊Ë Õß‚≈°µ–«— πµ° Õ— π‚¥√- ªÕø欓¬“¡®–ª√— ∫π‚¬∫“¬§«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“ß°“√∑Ÿ µ √–À«à “ß À¿“æ‚´‡«’ ¬µ°— ∫ À√— ∞Õ‡¡√‘ °“·≈–ª√–‡∑»µ–«— πµ° „Àâ ¥’ ¢÷È π ‡æ◊Ë Õ„Àâ π‚¬∫“¬ °“√ºà Õπ§≈“¬§«“¡µ÷ ߇§√’ ¬¥ ( Détente ) * ´÷Ë ß‡√‘Ë ¡‰«â Õ¬à “ß¥’ „π ¡— ¬‡∫√®‡πøæ— ≤π“¡“°¢÷È π Õ’ ° ‡¢“·µà ßµ—È ß Õ— π‡¥√¬å Õ— π‡¥√‡¬«‘ ™ ‚°√¡’ ‚§ ( Andrei Andreyevich Gromyko )* √— ∞¡πµ√’ «à “°“√°√–∑√«ß°“√ µà “ߪ√–‡∑»„Àâ ‡ªì π√Õß𓬰√— ∞¡πµ√’ §π∑’Ë Ò Õ’ °µ”·Àπà ß Àπ÷Ë ß ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‚°√¡’ ‚§ª√– “πß“π√–À«à “ß·ºπ°µà “ߪ√–‡∑» ( I nternational Department - I D) ¢Õßæ√√§´÷Ë ß√— ∫º‘ ¥™Õ∫ ‡√◊Ë Õߧ«“¡ — ¡æ— π∏å °— ∫¢∫«π°“√§Õ¡¡‘ «π‘ µå „πª√–‡∑» ∑ÿ ππ‘ ¬¡∑—Ë «‚≈°·≈–„πª√–‡∑»∑’Ë °”≈— ßæ— ≤π“°— ∫°√–∑√«ß °“√µà “ߪ√–‡∑»„π‡√◊Ë Õß°“√°”Àπ¥π‚¬∫“¬µà “ߪ√–‡∑» ·µà π‚¬∫“¬µà “ߪ√–‡∑»¥— ß°≈à “«°Á ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ®‰¡à ¡“° π— ° ‡æ√“–ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ ‚√π— ≈¥å ‡√·°π (Ronald Reagan) ·Àà ß À√— ∞Õ‡¡√‘ °“µà յ⠓π ∑—È ß‡°‘ ¥‡Àµÿ °“√≥å ‡§√◊Ë Õß∫‘ π‚¥¬ “√ ‡°“À≈’ ´÷Ë ß∫‘ π≈à «ß≈È ”πà “πøÑ “ À¿“æ‚´‡«’ ¬µ∂Ÿ °°Õß°”≈— ß ªÑ Õß°— πª√–‡∑»¢Õß À¿“æ‚´‡«’ ¬µ¬‘ ßµ°„π‡¥◊ Õπ¡’ π“§¡ §.». Ò˘¯Û ¡’ ºŸâ ‡ ’ ¬™’ «‘ µ∂÷ ß Úˆ˘ §π À≈— ߇¥◊ Õπ°ÿ ¡¿“æ— π∏å §.». Ò˘¯Û ‡ªì πµâ π¡“ Õ— π‚¥√ªÕø‡°Á ∫µ— «‡ß’ ¬∫‡π◊Ë Õß®“°≈â ¡ªÉ «¬¥â «¬‚√§‰µÕ— °‡ ∫ ·≈–‡∫“À«“π §≥–·æ∑¬å 欓¬“¡∫”∫— ¥¥â «¬°“√„™â ‰µ‡∑’ ¬¡ ·µà ÿ ¢¿“æ¢Õ߇¢“°Á ‰¡à ¥’ ¢÷È π ‡æ√“–À— «„®·≈–‰µ∑”ß“π‰¥â ‰¡à ¡∫Ÿ √≥å µà Õ¡“ ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ˘ °ÿ ¡¿“æ— π∏å §.». Ò˘¯Ù ¬Ÿ √’ «≈“¥’ ¡’ ‚√«‘ ™ Õ— π‚¥√ªÕø°Á ∂÷ ß·°à Õ — ≠°√√¡∑’Ë ∫â “πæ— °„π °√ÿ ß¡Õ ‚° ¢≥–Õ“¬ÿ ˆ˘ ªï ‡æ◊Ë Õ‡ªì π°“√„Àâ ‡°’ ¬√µ‘ ·°à ‡¢“ √— ∞∫“≈‚´‡«’ ¬µ‰¥â ‡ª≈’Ë ¬π™◊Ë Õ‡¡◊ Õß∑à “√◊ ¬∫‘ π §å ´÷Ë ßµ—È ßÕ¬Ÿà ∫πΩíò ß·¡à πÈ ”«Õ≈°“µÕπ‡Àπ◊ Õ·≈–Õ¬Ÿà Àà “ß®“°°√ÿ ß¡Õ ‚° ª√–¡“≥ ÚÙ °‘ ‚≈‡¡µ√‡ªì π™◊Ë Õ‡¡◊ ÕßÕ— π‚¥√ªÕø‡π◊Ë Õß®“° Õ— π‚¥√ªÕø‰¥â ‡√‘Ë ¡µâ π™’ «‘ µ∑“ß°“√‡¡◊ Õß∑’Ë π’Ë . ( — ≠™— ¬ ÿ «— ß∫ÿ µ√) ߧ√“¡Õ— ß°ƒ…- À√— ∞Õ‡¡√‘ °“¡’ “‡Àµÿ ¡“®“° §«“¡¢— ¥·¬â ß·≈–§«“¡ — ¡æ— π∏å ∑’Ë µ÷ ߇§√’ ¬¥µà Õ°— π¡“π“π ߧ√“¡‡√‘Ë ¡µâ π‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ò¯ ¡‘ ∂ÿ π“¬π §.». Ò¯ÒÚ ·≈– ¬ÿ µ‘ ¥â «¬°“√≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“‡°πµå (The Treaty of Ghent) ∑’Ë ª√–‡∑»‡∫≈‡¬’ ¬¡‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ÚÙ ∏— 𫓧¡ §.». Ò¯ÒÙ Õ— ß°ƒ…·≈–Ω√—Ë ß‡» ∑” ߧ√“¡°— π¡“π— ∫µ—È ß·µà §.». Ò˜˘Û-Ò¯Ò [¬ÿ µ‘ ≈ߥ⠫¬ π∏‘ — ≠≠“Õ“‡¡’ ¬ß ( Treaty of Amiens )* §.». Ò¯Ú] ·≈–µ—È ß·µà §.». Ò¯Û-Ò¯ÒÙ (´÷Ë ßΩ√—Ë ß‡» ‡ªì πΩÉ “¬ª√“™— ¬) „πªï ·√° Ê ¢Õß ß§√“¡ æà է⠓·≈–‡®â “¢Õ߇√◊ Õ™“«Õ‡¡√‘ °— π‰¥â √— ∫ª√–‚¬™πå ¡“°‡æ√“–ª√–‡∑»§Ÿà ߧ√“¡µâ Õßæ÷Ë ß‡√◊ ÕÕ‡¡√‘ °— π¢π à ß ‘ π§â “ ¥— ß®–‡ÀÁ π«à “ª√‘ ¡“≥°“√¢π à ß ‘ π§â “‡æ‘Ë ¡¢÷È π®“° ÛˆÛ,Ò µ— π„π §.». Ò˜˘Ò ‡ªì π ¯Ù¯,Û µ— π„π §.». Ò¯˜ ‡√◊ ÕÕ‡¡√‘ °— π “¡“√∂µ‘ ¥µà Õ‰¥â °— ∫∑—È ß Ú ΩÉ “¬ ‡¡◊Ë Õ°Õß∑— æ‡√◊ Õ Õ— ß°ƒ…¢— ∫‰≈à ‡√◊ ÕΩ√—Ë ß‡» ·≈–‡√◊ Õ ‡ªπÕÕ°‰ª®“°πà “ππÈ ” π— °‡¥‘ π‡√◊ ÕÕ‡¡√‘ °— π¬— ß‰¥â ª√–‚¬™πå ®“°°“√¢π à ß„π‡ â π∑“ß √–À«à “ßΩ√—Ë ß‡» °— ∫ ‡ªπ¥â “πÀπ÷Ë ß ·≈–√–À«à “ßΩ√—Ë ß‡» °— ∫ Õ“≥“π‘ §¡ ‡ªπ„π∑–‡≈·§√‘ ∫‡∫’ ¬π (Caribbean Sea) Õ’ °¥â “πÀπ÷Ë ß¥â «¬ ‡ â π∑“ß°“√§â “¥— ß°≈à “«¢— ¥°— ∫π‚¬∫“¬¢Õß Õ— ß°ƒ… ¿“¬„π‡«≈“‰¡à °’Ë ªï Õ— ß°ƒ…‡√‘Ë ¡‡æà ߇≈Á ß«à “ °“√‡¥‘ π ∑“ß√–À«à “ßÕ— ß°ƒ…°— ∫Õ“≥“π‘ §¡µâ Õ߉ªæ÷Ë ß∑à “‡√◊ ÕÕ‡¡√‘ °— π ‘ π§â “µà “ßÊ ®“°À¡Ÿà ‡°“–·§√‘ ∫‡∫’ ¬π°Á ‰ª¢÷È π∑’Ë ∑à “‡√◊ ÕÕ‡¡√‘ °— π ·≈–‡√◊ ÕÕ‡¡√‘ °— π°Á π” ‘ π§â “‡À≈à “π—È πµà Õ‰ª¬— ßΩ√—Ë ß‡» ®— ¥‡ªì π