สำนักราชบัณฑิตยสภา

54 Õ— π¥Õ√å √“µ—È ßÕ¬Ÿà ∫π‡π‘ π∑“ßµÕπ„µâ ¢Õ߇∑◊ Õ°‡¢“ æ‘ ‡√π’ µ–«— πÕÕ° ∑‘ »‡Àπ◊ Õ·≈–∑‘ »µ–«— πÕÕ°®¥®— ßÀ«— ¥ Õ“√‘ ·¬™ (Ari è ge) ·≈–®— ßÀ«— ¥ªï ‡√‡πµ–«— πÕÕ° (Pyr é n é es Orientales) ¢ÕßΩ√—Ë ß‡» ∑“ß∑‘ »„µâ ®¥®— ßÀ«— ¥‡≈√’ ¥“ (Lerida) ¢Õß ‡ªπ ¡’ ‡π◊È Õ∑’Ë Ùˆ¯ µ“√“ß°‘ ‚≈‡¡µ√ ®— ¥«à “‡ªì π√— ∞ ¢π“¥‡≈Á °„π∑«’ ª¬ÿ ‚√ª∑’Ë ¡’ æ◊È π∑’Ë ¡“°∑’Ë ÿ ¥ [√— ∞¢π“¥‡≈Á °∑’Ë ¡’ ¢π“¥√Õß≈ß¡“ ‰¥â ·°à √“™√— ∞‚¡π“‚° ( Principality of Monaco )* “∏“√≥√— ∞´“π¡“√‘ ‚π (Republic of San Marino) ·≈– √“™√— ∞≈‘ °‡µπ ‰µπå ( Principality of Liechtenstein )* ] Àâ Õ¡≈â Õ¡¥â «¬¿Ÿ ‡¢“∑’Ë ¡’ √–¥— ∫§«“¡ Ÿ ß √–À«à “ß Ú,-Û, ‡¡µ√ ¡’ ª√–™“°√ ˆ˘,¯ˆı §π (§.». ÚÙ) ª√–°Õ∫¥â «¬™“«Õ— π¥Õ√å √“ª√–¡“≥√â Õ¬≈– Û ™“« ‡ªπ√â Õ¬≈– ˆÒ ™“«Ω√—Ë ß‡» √â Õ¬≈– ˆ ∑’Ë ‡À≈◊ Õ ‡ªì π™π‡™◊È Õ™“µ‘ Õ◊Ë πÊ ¿“…“√“™°“√§◊ Õ¿“…“°“µ“≈— π (Catalan) ´÷Ë ß‡ªì π¿“…“æ◊È π‡¡◊ ÕߢÕß ‡ªπµ–«— πµ° ·µà ¿“…“ ‡ªπ·≈–Ω√—Ë ß‡» °Á ¬— ߇ªì π∑’Ë π‘ ¬¡æŸ ¥°— π‚¥¬∑—Ë «‰ª §√‘ µå »“ π“π‘ °“¬‚√¡— π§“∑Õ≈‘ °‡ªì π»“ π“ª√–®”™“µ‘ ·≈–‡ªì π∑’Ë π— ∫∂◊ Õ¢Õߪ√–™“°√ à «π„À≠à °√ÿ ßÕ— π¥Õ√å √“≈“ ‡«≈≈“ (Andorra la Vella) ‡ªì π‡¡◊ ÕßÀ≈«ß Õ— π¥Õ√å √“‰¡à ¡’ √–∫∫‡ß‘ πµ√“¢Õßµπ‡Õß ·µà „™â Àπà «¬‡ß‘ π¢ÕßΩ√—Ë ß‡» ·≈– ‡ªπ§◊ Õø√— ß°å (franc) ·≈–‡ª‡´µ“ (peseta) Õ— π¥Õ√å √“‡√‘Ë ¡‡ªì π∑’Ë √Ÿâ ®— °°— π·≈â «„π ¡— ¬‚√¡— π ‚¥¬ ¡’ À≈— °∞“π«à “™“«‚√¡— π‡√’ ¬°™π‡ºà “∑’Ë Õ“»— ¬„π∫√‘ ‡«≥·∂∫ π—È π«à “æ«°Õ— π¥Õ‡´’ ¬π (Andosian) ·µà ª√–«— µ‘ »“ µ√å ·∫∫ ®“√’ µπ‘ ¬¡¢ÕßÕ— π¥Õ√å √“‡√‘Ë ¡µâ π¢÷È π‡¡◊Ë Õ®— °√æ√√¥‘ ™“√å ‡≈Õ¡“≠ ·Àà ß√“™«ß»å §“‚√≈‘ π‡®’ ¬π (Carolingian) ‰¥â ¢— ∫‰≈à æ«°¡— «√å (Moor) ∑’Ë π— ∫∂◊ Õ»“ π“Õ‘ ≈“¡ÕÕ°®“°¥‘ π·¥πÕ— π¥Õ√å √“ ‰¥â ”‡√Á ®„π §.». ¯Ò ·≈–π— ∫·µà π—È π‡ªì πµâ π¡“™“« Õ— π¥Õ√å √“°Á ¬°¬à Õß„Àâ ®— °√æ√√¥‘ ™“√å ‡≈Õ¡“≠‡ªì π∫‘ ¥“¢Õß ª√–‡∑» (‡æ≈ß™“µ‘ Õ— π¥Õ√å √“„πªí ®®ÿ ∫— π §◊ Õ EI Gran Carlemany, mon pare : ®— °√æ√√¥‘ ™“√å ‡≈Õ¡“≠¡À“√“™, ∫‘ ¥“¢Õߢ⠓懮⠓) µà Õ¡“ æ√–‡®â “™“√å ≈∑’Ë Ú (Charles II ) æ√– √“™π— ¥¥“ ∑√ß„Àâ ‡§“πµå ·Àà ßÕŸ √å ‡§≈ (Count of Urgel) ª°§√ÕßÕ— π¥Õ√å √“„π∞“π–≈Õ√å ¥À√◊ Õª√–¡ÿ ¢ „π §.». ˘ıÙ ≈Ÿ °À≈“π§πÀπ÷Ë ß¢Õ߇§“πµå ·Àà ßÕŸ √å ‡§≈‰¥â ¬°¥‘ π·¥πÕ— π¥Õ√å √“ „Àâ ∫‘ ™Õø·Àà ßÕŸ √å ‡§≈ª°§√Õß Õ¬à “ß‰√°Á ¥’ À≈— ß®“°‡§“πµå ·Àà ßøí « (Count of Foix) ™“«Ω√—Ë ß‡» ‰¥â ‡ªì π∑“¬“∑¢Õ߇§“πµå ·Àà ßÕŸ √å ‡§≈∑“ß “¬¡“√¥“ ‘ ∑∏‘ °“√ª°§√ÕßÕ— π¥Õ√å √“¢Õß ‡§“πµå ·Àà ßøí «·≈–∫‘ ™Õª·Àà ßÕŸ √å ‡§≈‰¥â °≈“¬‡ªì πª√–‡¥Á π ªí ≠À“∑’Ë ”§— ≠·≈–°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥°√–· §«“¡µ÷ ߇§√’ ¬¥¢÷È π„π Õ— π¥Õ√å √“ ·µà „π∑’Ë ÿ ¥∑—È ß Ú ΩÉ “¬µà “߬‘ π¬Õ¡ª√–π’ ª√–πÕ¡ ·≈–∑” π∏‘ — ≠≠“ª“‡√’ ¬µ‡® (Treaty of Pariatjes) „π §.». ÒÚ˜¯ ‚¥¬µ°≈ß∑’Ë ®–√à «¡°— πª°§√ÕßÕ— π¥Õ√å √“„π∞“π– ª√–¡ÿ ¢ ‡√’ ¬°«à “ çco-princesé µà “ß¡’ ‘ ∑∏‘ ·≈–Õ”π“®„π °“√ª°§√Õß∑— ¥‡∑’ ¬¡°— π π— ∫·µà π—È π‡ªì πµâ π¡“®π∂÷ ßªí ®®ÿ ∫— π ∑“ßΩÉ “¬ ‡ªπ ºŸâ ‰¥â √— ∫µ”·Àπà ß∫‘ ™Õª·Àà ßÕŸ √å ‡§≈‰¥â √— ∫ ‘ ∑∏‘ „π°“√ª°§√ÕßÕ— π¥Õ√å √“¡“‚¥¬µ≈Õ¥ ·≈–∂◊ Õ«à “Õ— π¥Õ√å √“ ‡ªì π à «πÀπ÷Ë ß¢Õ߇¢µ°“√ª°§√ÕߢÕß∫‘ ™Õª·Àà ßÕŸ √å ‡§≈ à «π ∑“ßΩÉ “¬Ω√—Ë ß‡» ‘ ∑∏‘ ¥— ß°≈à “«π’È ‰¥â µ°‡ªì π¢Õß°…— µ√‘ ¬å Ω√—Ë ß‡» ‡¡◊Ë Õ‡™◊È Õ “¬ºŸâ Àπ÷Ë ß¢Õ߇§“πµå ·Àà ßøí «‰¥â ‡ ¥Á ®¢÷È π §√Õß√“™∫— ≈≈— ß°å Ω√—Ë ß‡» „π §.». Òı¯˘ „πæ√–π“¡ æ√–‡®â “‡Œπ√’ ∑’Ë Ù (Henry I V) „π√–À«à “߇°‘ ¥ °“√ªØ‘ «— µ‘ Ω√—Ë ß‡» ( French Revolution )* √— ∞∫“≈ªØ‘ «— µ‘ ‰¥â ≈– ‘ ∑∏‘ °“√ª°§√Õß Õ— π¥Õ√å √“„π §.». Ò˜˘Û ‚¥¬¬÷ ¥À≈— °°“√¢Õß°“√¬°‡≈‘ ° √–∫∫°“√ª°§√Õß·∫∫øî «¥— ≈ ·µà µà Õ¡“„π §.». Ò¯ˆ ‡¡◊Ë ÕΩ√—Ë ß‡» ‰¥â ‡ª≈’Ë ¬π√Ÿ ª°“√ª°§√Õ߇ªì π√–∫∫°…— µ√‘ ¬å ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π∑’Ë Ò ( Napoleon I )* ∑√ß√◊È Õøóô 𧫓¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ßΩ√—Ë ß‡» °— ∫Õ— π¥Õ√å √“·≈–∑√ß„™â ‘ ∑∏‘ ¢Õß Õߧå æ√–ª√–¡ÿ ¢Ω√—Ë ß‡» „π°“√ª°§√ÕßÕ— π¥Õ√å √“Õ’ °§√—È ßÀπ÷Ë ß ‘ ∑∏‘ π’È ¬— ߇ªì π¢Õߪ√–¡ÿ ¢Ω√—Ë ß‡» ¡“®π∂÷ ßªí ®®ÿ ∫— π·¡â «à “ Ω√—Ë ß‡» ®–ª°§√Õß„π√–∫Õ∫ “∏“√≥√— ∞¡’ ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ ‡ªì πª√–¡ÿ ¢¢Õߪ√–‡∑»µ—È ß·µà °≈“ߧ√‘ µå »µ«√√…∑’Ë Ò˘ à «πÕ— π¥Õ√å √“¬— ߧß√— °…“ª√–‡æ≥’ ¢Õß√–∫∫øî «¥— ≈Õ¬à “ß ‡§√à ߧ√— ¥‚¥¬ à ß ç∫√√≥“°“√é (tribute) „Àâ ·°à ª√–¡ÿ ¢ Ω√—Ë ß‡» ·≈–∫‘ ™Õª·Àà ßÕŸ √å ‡§≈∑ÿ °Ê Ú ªï ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ Ω√—Ë ß‡» ‰¥â √— ∫‡ß‘ π ˘ˆ ø√— ß°å à «π∫‘ ™Õª·Àà ßÕŸ √å ‡§≈‰¥â Ùˆ ‡ª‡´µ“ ≈— °…≥–¿Ÿ ¡‘ ª√–‡∑»∑’Ë Õ¬Ÿà ∫π‡∑◊ Õ°‡¢“ Ÿ ß·≈–°“√ §¡π“§¡‰¡à –¥«° °Õª√°— ∫¡’ æ◊È π∑’Ë ‡æ“–ª≈Ÿ °‰¥â ‡æ’ ¬ß√â Õ¬≈– Ù ∑”„Àâ Õ— π¥Õ√å √“‡ªì 𥑠π·¥π∑’Ë Õ¬Ÿà πÕ°§«“¡ π„®¢Õß™“« ¬ÿ ‚√ªÕ◊Ë πÊ ¡“µ—È ß·µà ¡— ¬°≈“ß ·¡â °√–∑—Ë ß ‡ªπ·≈–Ω√—Ë ß‡» ´÷Ë ß¡’ §«“¡„°≈â ™‘ ¥°— ∫Õ— π¥Õ√å √“¡“°∑’Ë ÿ ¥°Á ‰¡à §‘ ¥®–‡¢â “§√Õ∫ Andorra, Principality of Andorra, Principality of