สำนักราชบัณฑิตยสภา

292 ¥‘ ¡’ ∑√Õø ‡π◊Ë Õß®“°‡¢“¡’ ∫∑∫“∑ ”§— ≠„π°“√√à “ß √— ∞∏√√¡πŸ ≠æ√√§§Õ¡¡‘ «π‘ µå ‡ªì πÕß§å °√ Ÿ ß ÿ ¥„π°“√ ª°§√Õߪ√–‡∑»·≈–‡ªì π·°ππ”∑“ß — ߧ¡·≈–‡»√…∞°‘ ® ¡’ °“√®— ¥µ—È ßÀπà «¬µ”√«®≈— ∫‡æ◊Ë Õ§Õ¬ Õ¥ à Õߧ«∫§ÿ ¡ ª√–™“™π·≈–‡æ◊Ë Õ¢®— ¥»— µ√Ÿ ¢Õßæ√√§ µ≈Õ¥®π¡’ °“√ √â “ß §à “¬°— °°— π·√ßß“π πÕ°®“°π’È ¡’ °“√«“ß·ºπ‡»√…∞°‘ ®®“° à «π°≈“ß·≈–°”Àπ¥„™â ·ºπæ— ≤𓇻√…∞°‘ ®∑ÿ ° ı ªï ‚¥¬‡πâ 𧫓¡ ¡¥ÿ ≈¢Õß°“√æ— ≤π“¥â “πÕÿ µ “À°√√¡°— ∫ ‡°…µ√°√√¡‡æ◊Ë Õ‰¡à „Àâ ‡°‘ ¥™à Õß«à “ß¢Õß√“¬‰¥â √–À«à “߇¡◊ Õß °— ∫™π∫∑·≈–„Àâ π”√–∫∫π“√«¡¡“„™â Õ¬à “ß°«â “ߢ«“ß„π ¿“§‡°…µ√°√√¡ §«“¡ ”‡√Á ®¢Õß°“√æ— ≤𓇻√…∞°‘ ®∑’Ë ‰¥â — ¥ à «π√–À«à “ß¿“§Õÿ µ “À°√√¡°— ∫‡°…µ√°√√¡ ∑”„Àâ ∫— ≈·°‡√’ ¬‰¡à µâ Õ߇º™‘ ≠°— ∫«‘ °ƒµ°“√≥å ∑“߇»√…∞°‘ ®‡™à π ª√–‡∑»¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ°Õ◊Ë πÊ ∑—È ß¡’ ‡ ∂’ ¬√¿“æ∑’Ë ¡—Ë π§ß ∑“ß°“√‡¡◊ Õß·≈– — ߧ¡¥â «¬ æ√√§§Õ¡¡‘ «π‘ µå ¬— ß®— ¥ ‚§√ß°“√ «— ¥‘ °“√∑“ß — ߧ¡¥â “πµà “ßÊ ·≈– π— ∫ πÿ π„Àâ µ√’ ¡’ ∫∑∫“∑·≈– à «π√à «¡„π°“√æ— ≤π“ — ߧ¡·≈– ‡»√…∞°‘ ®¡“°¢÷È π¥â «¬ „π §.». Ò˘ıˆ ‡¡◊Ë Õ π’ °’ µ“ §√ÿ ™™Õø ( Nikita Khrushchev )* ºŸâ π” À¿“æ‚´‡«’ ¬µ‡√‘Ë ¡π‚¬∫“¬ °“√ ≈â ¡≈â “ßÕ‘ ∑∏‘ æ≈ µ“≈‘ π ( De-stalinization )* ·≈–ª√— ∫ π‚¬∫“¬µà “ߪ√–‡∑»°— ∫°≈ÿà ¡√— ∞∫√‘ «“√‚´‡«’ ¬µ (Soviet bloc) ¥â «¬°“√¬Õ¡√— ∫·π«∑“ßÕ— πÀ≈“°À≈“¬¢Õßæ√√§§Õ¡¡‘ «π‘ µå „πª√–‡∑»¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ°„π°“√ √â “ß·≈–æ— ≤π“ª√–‡∑» ∫π‡ â π∑“ß — ߧ¡π‘ ¬¡ ∫— ≈·°‡√’ ¬‚¥¬°“√π”¢Õß ‚∑¥Õ√å ™‘ ø§Õø ( Todor Zhivkov ª°§√Õß√–À«à “ß §.». Ò˘ıÙ- Ò˘¯˘ )* °Á ª√— ∫π‚¬∫“¬µà “ߪ√–‡∑»„Àâ ¡’ ≈— °…≥– ¬◊ ¥À¬ÿà π¡“°¢÷È π¥â «¬°“√ √⠓ߧ«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“ß°“√∑Ÿ µ°— ∫ ª√–‡∑»„π§“∫ ¡ÿ ∑√∫Õ≈¢à “π ·≈–°√–™— ∫§«“¡ — ¡æ— π∏å „Àâ ·πà π·øÑ π¡“°¢÷È π°— ∫ª√–‡∑» ¡“™‘ °„π Õß§å °“√ π∏‘ — ≠≠“ «Õ√å ´Õ ( WarsawTreaty Organization -WTO )* ·≈– Õß§å °“√ ‚§‡¡§Õπ ( Comecon )* æ√√§§Õ¡¡‘ «π‘ µå ¬— ߺà Õπ ª√𧫓¡‡¢â ¡ß«¥∑“ß°“√‡¡◊ Õß·≈– — ߧ¡¥â «¬°“√¬ÿ ∫§à “¬ °— °°— π·√ßß“π·≈–π‚¬∫“¬°“√ª√“∫ª√“¡°«“¥≈â “ßÕ¬à “ß √ÿ π·√ß ∑—È ß„Àâ π‘ √‚∑…°√√¡π— °‚∑…°“√‡¡◊ Õß·≈–‡ªî ¥‚Õ°“ „Àâ ∫ÿ §§≈‡À≈à “π’È ‡¢â “¡“¡’ à «π√à «¡∫√‘ À“√ª√–‡∑»¥â «¬ ¢≥– ‡¥’ ¬«°— π°Á ‡πâ ππ‚¬∫“¬¥â “π «— ¥‘ °“√ — ߧ¡¡“°¢÷È π‡ªì πµâ π«à “ ‚§√ß°“√ √â “ß∑’Ë Õ¬Ÿà Õ“»— ¬‡ªì π√–¬–Õ¬à “ßµà Õ‡π◊Ë Õ߇æ◊Ë Õ µÕ∫ πÕߧ«“¡µâ Õß°“√¢Õߪ√–™“™π °“√ªØ‘ √Ÿ ª°“√ »÷ °…“‡æ◊Ë Õ„Àâ æ≈‡¡◊ Õß∑ÿ °§πÕà “πÕÕ°‡¢’ ¬π‰¥â ·≈–°”Àπ¥ °“√»÷ °…“¿“§∫— ߧ— ∫ ”À√— ∫æ≈‡¡◊ Õß«— ¬ ˆ-Ò˜ ªï °“√‡æ‘Ë ¡ ∫√‘ °“√¥â “π ÿ ¢¿“æÕπ“¡— ¬·≈–Õ◊Ë πÊ ∫√√¬“°“»‡ √’ ∑’Ë §√Õ∫§≈ÿ ¡∑—Ë «ª√–‡∑»µ≈Õ¥√–¬–‡«≈“ Ûı ªï ¢Õß ¡— ¬°“√ ª°§√ÕߢÕß‚∑¥Õ√å ™‘ ø§Õø®÷ ß¡’ à «π∑”„Àâ ªí ≠À“§«“¡¢— ¥ ·¬â ß∑“ß°“√‡¡◊ Õß·≈– — ߧ¡‰¡à √ÿ π·√߇À¡◊ Õπª√–‡∑»¬ÿ ‚√ª µ–«— πÕÕ°Õ◊Ë πÊ °“√‡§≈◊Ë Õπ‰À«∑“ß°“√‡¡◊ ÕߢÕߪí ≠≠“™π ®÷ ߇°◊ Õ∫®–À¬ÿ ¥π‘Ë ß ¬°‡«â π„π™à «ß∑»«√√… Ò˘˜ ∑’Ë ªí ≠≠“™π°à Õ°“√‡§≈◊Ë Õπ‰À« ‡æ◊Ë Õ π— ∫ πÿ π°≈ÿà ¡ °Æ∫— µ√ ˜˜ ( Charter 77 )* ´÷Ë ß‡ªì π¢∫«π°“√ ‘ ∑∏‘ ¡πÿ …¬™π„πÕ¥’ µ ª√–‡∑» ‡™‚° ‚≈«–‡°’ ¬ ( Czechoslovakia )* ·µà √— ∞∫“≈ °Á ª√“∫ª√“¡‰¥â Õ¬à “ß√«¥‡√Á « πÕ°®“°π’È °“√¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬ µà “ߪ√–‡∑»∑’Ë Õ¥§≈â Õß°— ∫ À¿“æ‚´‡«’ ¬µ·≈–°“√¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å ∑’Ë „°≈â ™‘ ¥°— ∫ À¿“æ‚´‡«’ ¬µ∑“ß°“√§â “ °Á ∑”„Àâ À¿“æ‚´‡«’ ¬µ‡™◊Ë Õ¡—Ë π·≈–‰«â «“ß„®∫— ≈·°‡√’ ¬ ∫— ≈·°‡√’ ¬ ®÷ ߉¡à ¡’ °Õß∑À“√‚´‡«’ ¬µª√–®”°“√Õ¬Ÿà „πª√–‡∑»‡À¡◊ Õπ ª√–‡∑»„π¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ°Õ◊Ë π Ê „π°≈“ß∑»«√√… Ò˘¯ ‡¡◊Ë Õª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ ¡’ Œ“Õ‘ ≈ °Õ√å ∫“™Õø ( Mikhail Gorbachev )* ºŸâ π” À¿“æ‚´‡«’ ¬µ¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬‡ªî ¥-ª√— ∫ (Glasnost- Perestroika) ‡æ◊Ë ÕªØ‘ √Ÿ ªª√–‡∑»„Àâ ‡ªì πª√–™“∏‘ ª‰µ¬·≈– ºà Õπ§≈“¬°“√§«∫§ÿ ¡ª√–‡∑»¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ° π‚¬∫“¬ ¥— ß°≈à “«¡’ à «π∑”„Àâ ª√–™“™π„πª√–‡∑»¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ° ‡ÀÁ π‡ªì π‚Õ°“ °à Õ°“√‡§≈◊Ë Õπ‰À«∑“ß°“√‡¡◊ Õ߇æ◊Ë Õ≈â ¡≈â “ß Õ”π“®¢Õßæ√√§§Õ¡¡‘ «π‘ µå ·≈–·¬°µ— «ÕÕ°®“° À¿“æ ‚´‡«’ ¬µ ·¡â ∫— ≈·°‡√’ ¬„π√–¬–·√°Ê ®–欓¬“¡√— °…“§«“¡ — ¡æ— π∏å Õ— π¥’ °— ∫ À¿“æ‚´‡«’ ¬µ‰«â ·µà °√–· °“√‡ª≈’Ë ¬π ·ª≈ß∑“ß°“√‡¡◊ Õß∑—Ë «ª√–‡∑»¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ°Õ◊Ë πÊ ‰¥â à ß º≈°√–∑∫µà Õ°“√‡¡◊ Õß¿“¬„πª√–‡∑»®π∑”„Àâ °≈ÿà ¡ §Õ¡¡‘ «π‘ µå À— «Õπÿ √— °…å µâ ÕßÀ¡¥Õ”π“®≈ß„π‡«≈“µà Õ¡“ °“√‡§≈◊Ë Õπ‰À«µà յ⠓πæ√√§§Õ¡¡‘ «π‘ µå ∫— ≈·°‡√’ ¬´÷Ë ß°à Õ µ— «¢÷È π∑’Ë °√ÿ ß‚´‡øï ¬„πµâ πƒ¥Ÿ „∫‰¡â º≈‘ §.». Ò˘¯˘ ‰¥â ¢¬“¬ µ— «Õ¬à “ß√«¥‡√Á «‰ª∑—Ë «ª√–‡∑» ™π«π‡Àµÿ ¢Õß°“√µà յ⠓π∑’Ë ”§— ≠ª√–°“√Àπ÷Ë ß‡ªì πº≈ ◊ ∫‡π◊Ë Õß®“°°“√¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬ ∫— ߧ— ∫„Àâ ‡ªì π∫— ≈·°‡√’ ¬ (Bulgarianization) ¢Õßæ√√§ §Õ¡¡‘ «π‘ µå √–À«à “ß §.». Ò˘¯Ù-Ò˘¯˘ ´÷Ë ß∑”„Àâ ™“« ∫— ≈·°‡√’ ¬‡™◊È Õ “¬µÿ √°’ °«à “ Û, §π∂Ÿ °‡π√‡∑»‰ªµÿ √°’ Bulgaria, Republic of Bulgaria, Republic of