สำนักราชบัณฑิตยสภา

259 °“√ª√–™ÿ ¡∑’Ë ∫√“´´“«‘ ≈ ‡ªì π°“√ª√–™ÿ ¡‡°’Ë ¬«°— ∫ Õ𓧵¢Õߥ‘ π·¥π·Õø√‘ °“„πª°§√ÕߢÕßΩ√—Ë ß‡» ´÷Ë ß¡’ ¢÷È π √–À«à “ß ß§√“¡‚≈°§√—È ß∑’Ë Ú ∑’Ë ‡¡◊ Õß∫√“´´“«‘ ≈ ‡¡◊ ÕßÀ≈«ß ¢Õß·Õø√‘ °“„π·∂∫‡ â π»Ÿ π¬å Ÿ µ√ √–À«à “ß«— π∑’Ë Û ¡°√“§¡ ∂÷ ß«— π∑’Ë ¯ °ÿ ¡¿“æ— π∏å §.». Ò˘ÙÙ §«“¡¡ÿà ßÀ¡“¬¢Õß °“√ª√–™ÿ ¡§√—È ßπ’È ‡æ◊Ë Õ°”Àπ¥π‚¬∫“¬„À¡à ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√ª°§√Õß ‡¡◊ Õߢ÷È π¢ÕßΩ√—Ë ß‡» ·≈–°”À𥂧√ß √â “ß°“√ª°§√Õß ¥‘ π·¥π‡À≈à “π’È ‡æ◊Ë Õ‡µ√’ ¬¡√— ∫¡◊ Õ°— ∫ª√–™“™π∑’Ë ®–≈ÿ °Œ◊ Õ¢÷È π µà յ⠓π≈— ∑∏‘ ®— °√«√√¥‘ π‘ ¬¡∑’Ë §“¥«à “®–‡°‘ ¥¢÷È πÀ≈— ß ß§√“¡‚≈° §√—È ß∑’Ë Ú ‡®â “¿“æ¢Õß°“√ª√–™ÿ ¡∑’Ë ∫√“´´“«‘ ≈§◊ Õ √— ∞∫ÿ √ÿ … ™“«·Õø√‘ °“ºŸâ ¡’ ™◊Ë Õ‡ ’ ¬ß ‰¥â ·°à ‡ø≈‘ °´å ‡Õ∫Ÿ ‡Õ (Felix Eboue) ºŸâ ”‡√Á ®√“™°“√¢Õß·Õø√‘ °“„π·∂∫‡ â π»Ÿ π¬å Ÿ µ√„πª°§√Õß ¢ÕßΩ√—Ë ß‡» ºŸâ ‡¢â “√à «¡ª√–™ÿ ¡§√—È ßπ’È ‰¥â ·°à ¢â “À≈«ß„À≠à ºŸâ §«∫§ÿ ¡Õ“≥“π‘ §¡¢ÕßΩ√—Ë ß‡» §◊ Õ ‡√Õ‡π ‡ª≈«Õß (Ren é Pl é ven) °“√ª√–™ÿ ¡§√—È ßπ’È ¡’ π“¬æ≈ ™“√å ≈ ‡¥Õ ‚°≈ ( Charles de Gaulle )* ‡ªì πª√–∏“π ∑’Ë ª√–™ÿ ¡ªØ‘ ‡ ∏§«“¡ §‘ ¥∑’Ë ®–¡Õ∫Õ”π“®°“√ª°§√Õßµπ‡Õß„Àâ ·°à ∫√√¥“ Õ“≥“π‘ §¡ ·µà ®–µ—È ß Àæ— π∏å ´÷Ë ß√«¡¥‘ π·¥π∑’Ë ¡’ §πæŸ ¥¿“…“ Ω√—Ë ß‡» ∑—È ßÀ¡¥‡¢â “¥â «¬°— π‚¥¬„™â «‘ ∏’ °≈◊ 𙓵‘ Õ¬à “ß‡√à ß√— ¥ ·≈–‰¥â «“ß·ºπµà “ßÊ „π∑ÿ °Ê ¥â “π‡æ◊Ë ÕÕ𓧵¢Õß·Õø√‘ °“ „πª°§√ÕߢÕßΩ√—Ë ß‡» ‡™à π ¥â “π‡»√…∞°‘ ® °“√‡¡◊ Õß ·≈– — ߧ¡ ∑’Ë ª√–™ÿ ¡‡ÀÁ πæâ Õß°— ∫§«“¡ª√“√∂π“¢ÕßΩ√—Ë ß‡» ∑’Ë ®– √«∫√«¡®— °√«√√¥‘ ∑—È ßÀ¡¥¢ÕßΩ√—Ë ß‡» ‡¢â “‡ªì π‡§√◊ Õ®— °√¿æ Ω√—Ë ß‡» ‡æ◊Ë Õª≈¥ª≈à Õ¬ª√–™“™π„Àâ ‡ªì πÕ‘ √– ·≈–‡æ◊Ë Õ π”¡“µ√°“√°“√°√–®“¬Õ”π“®°“√ª°§√Õß¡“„™â ·µà ‚§√ß°“√π’È ¡“∫√√≈ÿ º≈„π §.». Ò˘ı¯ Õ¬à “ß‰√°Á ¥’ ¢â Õ ‡ πÕ·π–„π∑’Ë ª√–™ÿ ¡∫√“´´“«‘ ≈‰¥â ‡ªì πæ◊È π∞“πµà Õ¡“„π °“√ªØ‘ √Ÿ ªÕ“≥“π‘ §¡´÷Ë ß¿“¬À≈— ßΩ√—Ë ß‡» °Á ‰¥â 𔉪„™â „𥑠𠷥π·Õø√‘ °“„µâ °“√ª°§√ÕßΩ√—Ë ß‡» ·Àà ßÕ◊Ë πÊ Õ’ °¥â «¬ ·µà „π∑’Ë ÿ ¥π‚¬∫“¬π’È °Á ‰¡à ª√– ∫º≈ ”‡√Á ®. (‡æÁ ≠»√’ ¥ÿä °) π∏‘ — ≠≠“‡∫√ µå -≈‘ µÕø §å ‡ªì π π∏‘ — ≠≠“ — 𵑠¿“æ√–À«à “ß ¡À“Õ”π“®°≈“ß ( Central Powers )* °— ∫ æ√√§∫Õ≈‡™«‘ § ( Bolsheviks )* ¢Õß√— ‡´’ ¬ ª√–‡∑» ∑’Ë ‡¢â “√à «¡≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“π’È §◊ Õ ‡¬Õ√¡π’ ÕÕ ‡µ√’ ¬- Œ— ß°“√’ ∫— ≈·°‡√’ ¬ ·≈–µÿ √°’ ΩÉ “¬Àπ÷Ë ß °— ∫ À¿“æ‚´‡«’ ¬µÕ’ ° ΩÉ “¬Àπ÷Ë ß ≈ßπ“¡°— π‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Û ¡’ π“§¡ §.». Ò˘Ò¯ ∑’Ë ‡¡◊ Õ߇∫√ µå ≈‘ µÕø §å „π¿“§µ–«— πÕÕ°¢Õß‚ª·≈π¥å π∏‘ — ≠≠“π’È ®÷ ß¡’ ™◊Ë Õµ“¡‡¡◊ Õß∑’Ë ‡ªì π∑’Ë µ—È ß¢Õß ∂“π∑’Ë ∑’Ë ≈ßπ“¡ µ“¡ π∏‘ — ≠≠“©∫— ∫π’È √— ‡´’ ¬∂Õπµ— «ÕÕ°®“° ߧ√“¡‚≈° §√—È ß∑’Ë Ò ( First World War )* ®÷ ß∑”„Àâ ‡¬Õ√¡π’ ¡’ Õ”π“® Ÿ ß ÿ ¥„π¬ÿ ‚√ªµ–«— πÕÕ°·≈–‰¡à µâ Õß∑”»÷ ° Õߥ⠓π °à Õπ°“√≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“©∫— ∫¥— ß°≈à “« ‡≈ÕÕπ µ√Õµ °’ ( Leon Trotsky )* ´÷Ë ß‡ªì πÀ— «Àπâ “ §≥–ºŸâ ·∑π√— ‡´’ ¬ ‰¡à ¬Õ¡√— ∫¢â Õ‡ πÕ¢Õ߇¬Õ√¡π’ ‡°’Ë ¬«°— ∫ ‡√◊Ë Õߥ‘ π·¥π‡æ√“–‡ªì π°“√∑”≈“¬∫Ÿ √≥¿“æÕ“≥“‡¢µ¢Õß √— ‡´’ ¬ µ√Õµ °’ ®÷ ߪ√–«‘ ß°“√≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“ ß∫»÷ ° ‡ªì π‡«≈“ ˘ — ª¥“Àå ‚¥¬À«— ß«à “°“√ªØ‘ «— µ‘ ®–¢¬“¬µ— « ‡¢â “‰ª¬— ߇¬Õ√¡π’ ·≈–ÕÕ ‡µ√’ ¬„π‰¡à ™â “ «— π∑’Ë Ò¯ °ÿ ¡¿“æ— π∏å §.». Ò˘Ò¯ ‡¬Õ√¡π’ ´÷Ë ß¢ÿà π‡§◊ Õߧ«“¡æ¬“¬“¡¢Õß√— ‡´’ ¬ ∑’Ë À≈’ °‡≈’Ë ¬ß°“√≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“ ß∫»÷ °°— ∫µπ ®÷ ß à ß°Õß∑— æ∫ÿ °‡¢â “‰ª„π√— ‡´’ ¬ „π∑’Ë ÿ ¥ «≈“¥’ ¡’ √å ‡≈π‘ π ( Vladimir Lenin )* ®”µâ Õß¡’ §” —Ë ß‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ú¯ °ÿ ¡¿“æ— π∏å „Àâ §≥–ºŸâ ·∑π√— ‡´’ ¬¬Õ¡√— ∫¢â Õ‡ πÕ¢Õ߇¬Õ√¡π’ Õ’ ° Û «— πµà Õ¡“§≥–ºŸâ ·∑π√— ‡´’ ¬®÷ ߬‘ π¬Õ¡≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“‡∫√ µå -≈‘ µÕø §å µ“¡ π∏‘ — ≠≠“©∫— ∫π’È √— ‡´’ ¬µâ Õß√— ∫√Õ߇հ√“™ ¢Õß·§«â π¬Ÿ ‡§√π (Ukraine) ·≈– ≈– ‘ ∑∏‘ ¢Õßµπ‡Àπ◊ Õ¥‘ π ·¥πµà Õ‰ªπ’È §◊ Õ ‚ª·≈π¥å øî π·≈π¥å ·≈–¥‘ π·¥π∫𙓬Ωíò ß ∑–‡≈∫Õ≈µ‘ ° ‡™à π ·§«â π‡Õ ‚µ‡π’ ¬ (Estonia) ≈— µ‡«’ ¬ (Latvia) Brazzaville Conference Brest-Litovsk, Treaty of Brest-Litovsk, Treaty of (3 March 1918) : π∏‘ — ≠≠“ ‡∫√ µå -≈‘ µÕø §å (Û ¡’ π“§¡ æ.». ÚÙˆÒ)