สำนักราชบัณฑิตยสภา

238 „°≈â ‡§’ ¬ßÕ◊Ë πÊ °Á ∂Ÿ °‚®¡µ’ ‰¡à ¢“¥√–¬– §«“¡‡æ≈’Ë ¬ßæ≈È ”¢Õß ™“«¡ÿ ≈‘ ¡„π°“√√∫¡’ “‡Àµÿ ®“°°“√¢“¥Õ“«ÿ ∏·≈–°“√∑’Ë Àª√–™“™“µ‘ ¡’ ¡µ‘ Àâ “¡π“π“™“µ‘ ¢“¬Õ“«ÿ ∏·°à ∫Õ ‡π’ ¬ ∂“π°“√≥å ∑“ß°“√‡¡◊ Õ߇≈«√â “¬≈ß¡“°¢÷È π‡¡◊Ë ÕºŸâ π”‡´Õ√å ‡∫’ ¬ ·≈–‚§√‡Õ‡™’ ¬‡ªî ¥°“√‡®√®“≈— ∫ π— ∫ πÿ π°“√·∫à ߥ‘ π·¥π ∫Õ ‡π’ ¬·≈–‡ŒÕ√å ‡´‚°«’ 𓵓¡°≈ÿà ¡‡™◊È Õ™“µ‘ ™“«‚§√·Õµ ´÷Ë ß‰¥â √— ∫°“√ π— ∫ πÿ π¥â «¬Õ“«ÿ ∏®“°‚§√‡Õ‡™’ ¬®÷ ߇√‘Ë ¡∑” ߧ√“¡‚®¡µ’ ™“«¡ÿ ≈‘ ¡¥â «¬ ߧ√“¡®÷ ߢ¬“¬µ— «‰ª ∑—Ë «ª√–‡∑»∑—È ß∑«’ §«“¡√ÿ π·√ß·≈–πÕ߇≈◊ Õ¥¡“°¢÷È π®π ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ Õ“≈‘ ¬“ Õ‘ ‡´µ‡∫‚°«‘ ™ (Alija Izetbegovic) ºŸâ π” æ√√§°‘ ®ª√–™“∏‘ ª‰µ¬‡√’ ¬°√â Õß„Àâ ª√–‡∑»µ–«— πµ°‡¢â “ ™à «¬‡À≈◊ ե⠫¬°“√‡¢â “·∑√°·´ß∑“ß∑À“√ ·≈–‡√’ ¬°√â Õß„Àâ ª√–‡∑»¡ÿ ≈‘ ¡∑—Ë «‚≈°™à «¬‡À≈◊ Õ™’ «‘ µ™“«¡ÿ ≈‘ ¡„π∫Õ ‡π’ ¬„π µâ π‡¥◊ Õπ°√°Æ“§¡ §.». Ò˘˘Ú ∂“π°“√≥å „π∫Õ ‡π’ ¬ ·≈–‡ŒÕ√å ‡´‚°«’ π“µ÷ ߇§√’ ¬¥¡“°¢÷È π‡¡◊Ë Õ™“«‚§√·Õµ´÷Ë ß¬÷ ¥ æ◊È π∑’Ë ∑“ßµÕπ„µâ ‰«â ‰¥â √â Õ¬≈– Û ª√–°“»®— ¥µ—È ßª√–™“§¡ ‚§√‡Õ‡™’ ¬·Àà ߇ŒÕ√å ·´°-∫Õ π“ [Croatian Community (Union) of Herzeg-Bosna] ¢÷È π∑“ß¿“§µ–«— πµ°¢Õ߇ŒÕ√å - ‡´‚°«’ π“ ·¡â ª√–∏“π“∏‘ ª¥’ Õ‘ ‡´µ‡∫‚°«‘ ™®–µà յ⠓π°“√®— ¥ µ—È ßª√–™“§¡‚§√‡Õ‡™’ ¬·Àà ߇ŒÕ√å ·´°-∫Õ π“ ·µà „πª≈“¬ ‡¥◊ Õπ°√°Æ“§¡ ‡¢“°Á ≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“¡‘ µ√¿“æ·≈– §«“¡√à «¡¡◊ Õ√–À«à “ß°— π°— ∫ºŸâ π”¢Õß “∏“√≥√— ∞‚§√‡Õ‡™’ ¬ ´÷Ë ß π— ∫ πÿ π°“√®— ¥µ—È ßª√–™“§¡ Àª√–™“™“µ‘ 欓¬“¡À“∑“߬ÿ µ‘ ߧ√“¡∫Õ - ‡π’ ¬¥â «¬°“√ à ß°Õß°”≈— ᦥ Õß°— π·Àà ß Àª√–™“™“µ‘ À√◊ Õ Õ— π‚æ√øÕ√å (United Nations Protection Forces - UNPROFOR) ‡¢â “ ‰ª„π¬Ÿ ‚° ≈“‡«’ ¬·≈–¥‘ π·¥π∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß ∑—È ß¡’ ¡µ‘ „Àâ „™â ¡“µ√°“√§«Ë ”∫“µ√∑“߇»√…∞°‘ ®µà Õ¬Ÿ ‚° ≈“‡«’ ¬ ·µà ∂“π°“√≥å ߧ√“¡°Á ‰¡à ‰¥â ¥’ ¢÷È π Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ „π‡¥◊ Õπ °√°Æ“§¡ §.». Ò˘˘Ú Àª√–™“™“µ‘ °Á “¡“√∂‚πâ ¡πâ “« „Àâ ºŸâ π”™“«‡´‘ √å ∫ ‚§√·Õµ ·≈–¡ÿ ≈‘ ¡‡ªî ¥°“√‡®√®“∑’Ë °√ÿ ß ≈Õπ¥Õπ·≈–≈ßπ“¡√à «¡°— π„π¢â Õµ°≈ßÀ¬ÿ ¥¬‘ ߉¥â ‡ªì π§√—È ß ·√°‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ò˜ °√°Æ“§¡ ·µà „π‡«≈“µà Õ¡“°Á ¡’ °“√≈à «ß ≈–‡¡‘ ¥¢â Õµ°≈ß√–À«à “ß°— π§√—È ß·≈â «§√—È ß‡≈à “ „π‡¥◊ Õπ ‘ ßÀ“§¡ ¡’ °“√‡ªî ¥‡º¬‡√◊Ë Õß§à “¬°— °¢— ß (Detention camps) ®”π«π ¡“°∑’Ë ™“«‡´‘ √å ∫„™â §«∫§ÿ ¡™“«¡ÿ ≈‘ ¡´÷Ë ß¡’ ®”π«π°«à “ ˜ À¡◊Ë π§πÕ¬à “ß∑“√ÿ ≥ ‡√◊Ë Õß√“«¥— ß°≈à “«∑”„Àâ Àª√–™“™“µ‘ ·≈–π“π“ª√–‡∑»ª√–≥“¡™“«‡´‘ √å ∫‡°’Ë ¬«°— ∫°“√≈‘ ¥√Õπ ‘ ∑∏‘ ¡πÿ …¬™π·≈–π‚¬∫“¬ ç°“√≈â “ß™“µ‘ æ— π∏ÿå é (ethnic cleansing) ¢Õß™“«‡´‘ √å ∫‚¥¬‡©æ“–°“√°«“¥≈â “ß™π™“µ‘ Õ◊Ë πÊ ‡æ◊Ë Õ √â “ßæ≈‡¡◊ Õß™“µ‘ ‡¥’ ¬« Àª√–™“™“µ‘ ¬— ߉¥â à ß ∑À“√‰ªª√–®”°“√„π∫Õ ‡π’ ¬‡æ‘Ë ¡¡“°¢÷È π·≈–°”Àπ¥ ‡¢µÀâ “¡∫‘ π„ππà “πøÑ “¢Õß∫Õ ‡π’ ¬¥â «¬ „πµâ π §.». Ò˘˘Û ‰´√— ·«π´å (Cyrus Vance) Õ¥’ µ√— ∞¡πµ√’ µà “ߪ√–‡∑»¢Õß À√— ∞Õ‡¡√‘ °“·≈–‡´Õ√å ‡¥«‘ ¥ ‚Õ‡«π (Sir David Owen) Õ¥’ µ√— ∞¡πµ√’ «à “°“√°√–∑√«ß °“√µà “ߪ√–‡∑»¢ÕßÕ— ß°ƒ…´÷Ë ß‰¥â √— ∫¡Õ∫À¡“¬®“°Õß§å °“√ Àª√–™“™“µ‘ ·≈–ª√–™“§¡¬ÿ ‚√ª„Àâ À“∑“߬ÿ µ‘ ªí ≠À“ °“√‡¡◊ Õß„π∫Õ ‡π’ ¬‰¥â ‡ πÕ·ºπ — 𵑠¿“æ‚Õ‡«π-·«π´å (Owen-Vance Peace Plan) ®–·∫à ß∫Õ ‡π’ ¬·≈–‡ŒÕ√å - ‡´‚°«’ 𓇪ì π Ò ®— ßÀ«— ¥ (provinces) ‚¥¬·µà ≈–‡¢µ¡’ Õ”π“®Õ∏‘ ª‰µ¬¢Õßµπ‡Õß·≈–√— ∞∫“≈°≈“ß®–‡¢â “‰ª¬ÿà ߇°’Ë ¬« πâ Õ¬∑’Ë ÿ ¥¬°‡«â π¥â “ππ‚¬∫“¬µà “ߪ√–‡∑» ™“«‡´‘ √å ∫ ¡ÿ ≈‘ ¡ ·≈–‚§√·Õµ®–ª°§√ÕßΩÉ “¬≈– Û ®— ßÀ«— ¥ à «πÕ’ ° Ò ®— ßÀ«— ¥ ´÷Ë ß√«¡°√ÿ ß´“√“‡¬‚«‰«â ¥â «¬®–‡ªì π‡¢µª≈Õ¥∑À“√·≈–‡¡◊ Õß ‡ªî ¥´÷Ë ßÕ¬Ÿà „µâ °“√∫√‘ À“√√à «¡°— π¢Õß∑ÿ °ΩÉ “¬∑’Ë ‡ªì π√— ∞∫“≈°≈“ß πÕ°®“°π’È ¬— ß°”Àπ¥„Àâ ™“«‡´‘ √å ∫∂Õπ°”≈— ßÕÕ°®“°æ◊È π∑’Ë ¬÷ ¥§√Õß®“°√â Õ¬≈– ˜ „Àâ ‡À≈◊ Õ‡æ’ ¬ß√â Õ¬≈– ÙÛ √«¡∑—È ß „Àâ ¡’ °“√À¬ÿ ¥¬‘ ß·≈–°”Àπ¥æ◊È π∑’Ë ª≈Õ¥¿— ¬ (safe area) „π à «π∑’Ë ¡’ ™“«¡ÿ ≈‘ ¡Õ“»— ¬‰«â ¥â «¬ ºŸâ π”¢Õß∫Õ ‡π’ ¬∑—È ß Û °≈ÿà ¡ ‡ÀÁ π™Õ∫°— ∫°“√·∫à ßæ◊È π∑’Ë ª√–‡∑»‡ªì π Ò ®— ßÀ«— ¥ ·µà ‰¡à ¬Õ¡√— ∫¢â Õ°”Àπ¥Õ◊Ë πÊ ¢Õß·ºπ — 𵑠¿“æ ߧ√“¡·≈– °“√µà Õ Ÿâ √–À«à “ß™“«∫Õ ‡π’ ¬®÷ ߇°‘ ¥¢÷È πÕ’ °§√—È ßÀπ÷Ë ß„π°≈“ß §.». Ò˘˘Û ·≈–¬◊ ¥‡¬◊È Õ®π∂÷ ß §.». Ò˘˘ı ·¡â ·ºπ — 𵑠¿“æ‚Õ‡«π-·«π´å ®–≈â ¡‡À≈«„π°“√ ¬ÿ µ‘ ªí ≠À“„π∫Õ ‡π’ ¬ ·µà ·π«∑“ߢÕß°“√·°â ‰¢°Á ‡ªì πæ◊È π ∞“π¢Õß°“√‡®√®“‡æ◊Ë Õ — 𵑠¿“æ„π‡«≈“µà Õ¡“Õ’ °À≈“¬§√—È ß „π‡¥◊ Õπµÿ ≈“§¡ §.». Ò˘˘ı À√— ∞Õ‡¡√‘ °“‡ πÕ„Àâ ¡’ °“√ ‡®√®“‡æ◊Ë Õ — 𵑠¿“æ∑’Ë ‡¡◊ Õ߇¥¬å µ— π ¡≈√— ∞‚Õ‰Œ‚Õ ´÷Ë ß𔉪 Ÿà ¢â Õµ°≈ß — 𵑠¿“懥¬å µ— π (Dayton Peace Agreement) √–À«à “ߺŸâ π” Û ‡™◊È Õ™“µ‘ ‚¥¬°”Àπ¥·π«∑“ß°“√∫√‘ À“√ ª°§√Õß∫Õ ‡π’ ¬„π√Ÿ ª§≥–ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ √à «¡°— π ·≈–¡’ √— ∞ ¿“°≈“ß∑’Ë ´“√“‡¬‚« µ≈Õ¥®π„Àâ ·∫à ßæ◊È π∑’Ë ¢Õß∫Õ ‡π’ ¬ Bosnia and Herzegovina Bosnia and Herzegovina