สำนักราชบัณฑิตยสภา

223 Bonaparte, Napoleon Bonaparte, Napoleon — πµ–ª“ª“‡ªì πºŸâ «¡¡ß°ÿ Æ„Àâ ·°à ®— °√æ√√¥‘ ·¡â «à “¢≥–π—È π — πµ–ª“ª“‰æÕ— ∑’Ë ˜ (Pius V II ) ®–ª√–∑— ∫Õ¬Ÿà ≥ ∑’Ë π—È π¥â «¬ À≈— ß®“°π‚ª‡≈’ ¬π‰¥â √— ∫°“√ ∂“ªπ“‡ªì π®— °√æ√√¥‘ Ω√—Ë ß‡» ·≈â « °Á ¡’ Õ”π“®Õ¬à “߇µÁ ¡∑’Ë „π°“√ª°§√Õߪ√–‡∑» Ω√—Ë ß‡» µ≈Õ¥®π¥‘ π·¥πÕ◊Ë πÊ ∑’Ë ¬÷ ¥¡“‰¥â ‚¥¬Õ“»— ¬ ™— ¬™π–„π°“√√∫ µ—È ß·µà π—È π¡“Ω√—Ë ß‡» °Á ‡¢â “ Ÿà ¡— ¬ ®— °√«√√¥‘ Ω√—Ë ß‡» ∑’Ë Ò ( First Empire of France §.». Ò¯Ù- Ò¯Ò Ù)* π— ∫‡ªì π™à «ß∑’Ë Ω√—Ë ß‡» µâ Õß∑” ߧ√“¡À≈“¬§√—È ß ‡æ◊Ë Õ¢¬“¬Õ”π“® ß§√“¡‡À≈à “π’È ¡’ º≈µà Õ°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß ‡¢µ·¥π √–∫∫°“√‡¡◊ Õß °“√ª°§√Õß ‡»√…∞°‘ ® ·≈– — ߧ¡¢Õ߬ÿ ‚√ª º≈°√–∑∫Õ— π„À≠à À≈«ß¥— ß°≈à “«‡ªì π‡Àµÿ „Àâ π— °ª√–«— µ‘ »“ µ√å ¢π“ππ“¡¬ÿ §π’È «à “ ¬ÿ §π‚ª‡≈’ ¬π (Napo- leonic Era) ‡π◊Ë Õß®“°º≈¢Õß π∏‘ — ≠≠“Õ“‡¡’ ¬ß ( Treaty of Amiens )* ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Úı ¡’ π“§¡ §.». Ò¯Ú ´÷Ë ßÕ— ß°ƒ… ∑”°— ∫Ω√—Ë ß‡» „πµâ π ¡— ¬∑’Ë π‚ª‡≈’ ¬π¥”√ßµ”·Àπà ß°ß ÿ ≈ ¬— ߉¡à ‡ªì π∑’Ë æÕ„®¢Õß∑—È ß Ú ΩÉ “¬ ·≈–∑—È ßÕ— ß°ƒ…·≈–Ω√—Ë ß‡» °Á ‰¡à ¬Õ¡ªØ‘ ∫— µ‘ µ“¡¢â Õµ°≈ßπ’È ®÷ ߇°‘ ¥ ߧ√“¡§√—È ß„À≠à ¢÷È π ‡√’ ¬°«à “ ߧ√“¡ Àæ— π∏¡‘ µ√§√—È ß∑’Ë Û (The Third Coalition) ª√–°Õ∫¥â «¬ÕÕ ‡µ√’ ¬ √— ‡´’ ¬ ·≈–Õ— ß°ƒ… „π°“√ ߧ√“¡ §√—È ßπ’È ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π∑√ßÀ«— ß«à “®–„Àâ °Õß∑— æ‡√◊ Õ Ω√—Ë ß‡» ∑”≈“¬°Õß∑— æ‡√◊ ÕÕ— ß°ƒ…°à Õπ∑’Ë ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π ®–∑√߬°æ≈¢â “¡™à Õß·§∫Õ— ß°ƒ… ·µà °Õß∑— æ‡√◊ Õº ¡ Ω√—Ë ß‡» - ‡ªπ ¿“¬„µâ ∫— ߧ— ∫∫— ≠™“¢Õßæ≈‡√◊ Õ‡Õ° ªï ·¬√å ‡¥Õ «’ ≈‡π‘ ø (Pierre de Villeneuve) °≈— ∫∂Ÿ °°Õß∑— æ‡√◊ Õ¢Õß Õ— ß°ƒ… ¿“¬„µâ ∫— ߧ— ∫∫— ≠™“¢Õß ‰« å ‡§“πµå ŒÕ‡√™’ ‚Õ ‡π≈ — π ( Horatio Nelson )* ∑”≈“¬‚¥¬ ‘È π‡™‘ ß„π ¬ÿ ∑∏°“√∑’Ë ‡¡◊ Õß∑√“øí ≈°“√å ( Battle of Trafalgar )* ‡¡◊Ë Õ «— π∑’Ë ÚÒ µÿ ≈“§¡ §.». Ò¯ı ·¡â «à “‡π≈ — π®–‡ ’ ¬™’ «‘ µ„π °“√√∫§√—È ßπ’È ·µà Õ— ß°ƒ…°Á ‰¥â ‡ªì π¡À“Õ”π“®∑“ß∑–‡≈·µà ºŸâ ‡¥’ ¬«‚¥¬‰¡à ¡’ ºŸâ ∑â “∑“¬ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ „π°“√√∫∑“ß∫° ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π°Á ∑√ß “¡“√∂‡Õ“™π–°Õß∑— æÕÕ ‡µ√’ ¬ ‰¥â ∑’Ë ‡¡◊ ÕßÕÿ ≈å ¡ (Ulm) ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ò˜ µÿ ≈“§¡ §.». Ò¯ı µà Õ¡“ «— π∑’Ë Ú ∏— 𫓧¡ æ√–Õß§å °Á ∑√ß “¡“√∂æ‘ ™‘ µ °Õß∑— æ√— ‡´’ ¬·≈–ÕÕ ‡µ√’ ¬‰¥â ∑’Ë µ”∫≈ ‡Õ“ å ‡∑Õ√å ≈‘ ∑´å ( Austerlitz )* ´÷Ë ß∂◊ Õ‡ªì π™— ¬™π–Õ— π¬‘Ë ß„À≠à ∑”„Àâ ÕÕ ‡µ√’ ¬µâ Õß≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“‡æ√ å ∫Ÿ √å ° (Treaty of Pressburg) µà Õ¡“ Õ— ß°ƒ… √— ‡´’ ¬ ·≈–ª√— ‡´’ ¬‰¥â √«¡°— π ‡æ◊Ë Õµà յ⠓πΩ√—Ë ß‡» Õ’ ° ·µà „π«— π∑’Ë ÒÙ µÿ ≈“§¡ §.». Ò¯ˆ ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π°Á “¡“√∂‡Õ“™π–°Õß∑— æª√— ‡´’ ¬‰¥â ∑’Ë ‡¡◊ Õ߇¬π“ (Jena) ´÷Ë ßπ— ∫‡ªì 𧫓¡ª√“™— ¬Õ¬à “߬à Õ¬¬— ∫ ¢Õߪ√— ‡´’ ¬ ·≈–«— π∑’Ë Ò ¡‘ ∂ÿ π“¬π §.». Ò¯˜ æ√–Õß§å °Á ∑√ß√∫™π–°Õß∑— æ√— ‡´’ ¬∑’Ë ‡¡◊ Õßø√’ ¥≈— π¥å (Friedland) ‡ªì π‡Àµÿ „Àâ √— ‡´’ ¬µâ Õß≈ßπ“¡„π π∏‘ — ≠≠“∑‘ ≈´‘ ∑ ( Treaty of Tilsit )* ∑’Ë ‡¡◊ Õß∑‘ ≈´‘ ∑ ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ˜ °√°Æ“§¡ ™— ¬™π– ‡À≈à “π’È ∑”„Àâ Ω√—Ë ß‡» °≈“¬‡ªì π¡À“Õ”π“®∑“ß∫°„π¬ÿ ‚√ª µ—È ß·µà π—È π¡“ æ√–√“™Õ”π“®¢Õß®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π∑’Ë Ò ‡√‘Ë ¡ ‡ ◊Ë Õ¡≈ßµ—È ß·µà §.». Ò¯¯ ·ºπ°“√¢Õßæ√–Õß§å „π°“√ ªî ¥≈â Õ¡Õà “«Õ— ß°ƒ… ‡æ◊Ë Õ¡‘ „Àâ Õ— ß°ƒ…µ‘ ¥µà է⠓¢“¬°— ∫ ª√–‡∑»µà “ßÊ „π¬ÿ ‚√ªµ“¡ √–∫∫¿“§æ◊È π∑«’ ª Ò ( Conti- nental System )* ª√– ∫§«“¡≈â ¡‡À≈« πÕ°®“°π’È §«“¡ æ√–π“ß‚®‡´øï π ‡¥Õ ‚∫Õ“√å ‡π Ò ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π∑√ß«“ß·ºπ∑’Ë ®–æ‘ ™‘ µÕ— ß°ƒ…¥â «¬°“√ªî ¥≈â Õ¡Õ— ß°ƒ…‰¡à „À⠧⠓¢“¬∑“ß∑–‡≈°— ∫‡¡◊ Õß∑à “µà “ßÊ „π¬ÿ ‚√ª ·≈–Àâ “¡ª√–‡∑» µà “ßÊ „π¬ÿ ‚√ª§â “¢“¬°— ∫Õ— ß°ƒ… ·ºπ°“√π’È ‡√’ ¬°«à “ √–∫∫¿“§æ◊È π∑«’ ª „π°“√π’È æ√–Õߧå ∑√ßÕÕ°æ√–√“™°ƒ…Æ’ °“‡∫Õ√å ≈‘ π (Berlin Decree) „π §.». Ò¯ˆ ª√–°“»ªî ¥≈â Õ¡‡°“–Õ— ß°ƒ…·≈–ªî ¥‡¡◊ Õß∑à “∑—È ßÀ¡¥„π¬ÿ ‚√ª Õ— ß°ƒ…°Á ∑”°“√‚µâ µÕ∫¥â «¬°“√ª√–°“»ªî ¥≈â Õ¡Õà “«∑ÿ °ª√–‡∑»„π¬ÿ ‚√ª∑’Ë ªØ‘ ∫— µ‘ µ“¡æ√–√“™°ƒ…Æ’ °“‡∫Õ√å ≈‘ π ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π∑’Ë Ò ®÷ ß∑√ߪ√–°“»„™â æ√–√“™°ƒ…Æ’ °“¡‘ ≈“π (Milan Decree) ´÷Ë ß¡’ ¡“µ√°“√∑’Ë √ÿ π·√߬‘Ë ß¢÷È π µ“¡æ√–√“™°ƒ…Æ’ °“π’È Ω√—Ë ß‡» Àâ “¡‡√◊ Õ¢Õß™“µ‘ ∑’Ë ‡ªì π°≈“ß∑ÿ °≈”‡¢â “À√◊ ÕÕÕ°®“°‡¡◊ Õß∑à “Õ— ß°ƒ…¡‘ ©–π—È π®–∂Ÿ °Ω√—Ë ß‡» ¬÷ ¥‰«â