สำนักราชบัณฑิตยสภา

187 Bethmann Hollweg, Theobald von Bethmann Hollweg, Theobald von ¬÷ ¥√–‡∫’ ¬∫√“™°“√‡ªì πÀ≈— ° ¡’ §«“¡√–¡— ¥√–«— ß·≈–§«“¡¢¬— 𠇙’Ë ¬«™“≠„π°“√‡®√®“ √«¡∑—È ß¡’ §«“¡°≈â “À“≠·≈–‡°’ ¬√µ‘ ¿Ÿ ¡‘ „π‡«≈“∑’Ë ‡º™‘ ≠«‘ °ƒµ°“√≥å ·µà „π¢≥–‡¥’ ¬«°— π‡¢“¢“¥§«“¡ §‘ ¥√‘ ‡√‘Ë ¡ §«“¡°√–µ◊ Õ√◊ Õ√â 𠧫“¡‡™◊Ë Õ¡—Ë π„πµ— «‡Õß ·≈– §«“¡√Õ∫√Ÿâ ´÷Ë ß∑”„Àâ ‡¢“¡’ ∑— »π§µ‘ ∑“ß°“√‡¡◊ Õß∑’Ë ®”°— ¥ ‚¥¬‡©æ“–„π‡√◊Ë Õß°‘ ®°“√µà “ߪ√–‡∑» ‡∫∑¡— ππå ¬— ߢ“¥ §«“¡√Ÿâ ‡√◊Ë Õß°‘ ®°“√∑À“√´÷Ë ßπ— ∫«à “‡ªì πº≈‡ ’ ¬·°à µ— «‡¢“·≈– ª√–‡∑»‡¬Õ√¡π’ ¡“° ‡æ√“–∑—È ß Ú ‡√◊Ë Õßπ’È ¡’ §«“¡ ”§— ≠∑’Ë °”Àπ¥∞“π–·≈–§«“¡‡ªì π‰ª¢Õߪ√–‡∑»‡¬Õ√¡π’ „π™à «ß °à Õπ·≈–√–À«à “ß ß§√“¡‚≈°§√—È ß∑’Ë Ò ‡∫∑¡— ππå ‡ªì ππ— °Õπÿ √— °…π‘ ¬¡ “¬°≈“ß ·¡â «à “‡¢“ ®–µ√–Àπ— °∂÷ ߧ«“¡®”‡ªì π„π°“√ªØ‘ √Ÿ ª√–∫∫°“√‡¡◊ Õß ·≈–‡µÁ ¡„®∑’Ë ®–¬Õ¡√— ∫°“√ªØ‘ √Ÿ ª°“√‡≈◊ Õ°µ—È ß„π §.». Ò˘Ù ·µà ‡¢“µ—È ß„®∑’Ë ®–§ß≈— °…≥–°“√ª°§√Õß∑’Ë ∑√ßÕ”π“® ·≈– ·¡â ‡¢“®–‡™◊Ë Õ«à “°“√ª°§√Õß√–∫Õ∫ª√‘ ¡‘ µ“≠“ ‘ ∑∏‘ √“™¬å §◊ Õæ√–¡À“°…— µ√‘ ¬å ¡’ Õ”π“®®”°— ¥¿“¬„µâ √— ∞∏√√¡πŸ ≠π—È π ‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë À≈’ °‡≈’Ë ¬ß‰¡à ‰¥â ·µà ‡∫∑¡— ππå ¡’ §«“¡§‘ ¥‚πâ ¡‰ª∑“ß Õπÿ √— °…π‘ ¬¡¡“°‡°‘ π°«à “∑’Ë ®–¬Õ¡√— ∫°“√ª°§√Õß√–∫∫ √— ∞ ¿“ Õ’ °∑—È ß¡“µ√°“√°“√ªØ‘ √Ÿ ª√–∫∫°“√‡≈◊ Õ°µ—È ß¢Õß ‡∫∑¡— ππå °Á ‰¡à ¡’ º≈µà Õ√–∫∫°“√‡¡◊ Õß∑’Ë ‡ªì πÕ¬Ÿà „π‡«≈“π—È π °“√∑’Ë «‘ ∂’ °“√‡¡◊ Õß¿“¬„π¢Õ߇¬Õ√¡π’ ¡’ ·π«‚πâ ¡ ‰ª∑“ßΩÉ “¬´â “¬¡“°¢÷È π ·≈– æ√√§ — ߧ¡ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ ‡¬Õ√¡— π À√◊ Õ ‡Õ æ’ ¥’ ( Social Democratic Party of Germany - SPD )* ∑’Ë ‡√’ ¬°√â Õß„Àâ ¡’ °“√ªØ‘ √Ÿ ª¥â “π°“√‡¡◊ Õß ·≈–°“√ª°§√Õ߉¥â √— ∫∑’Ë π—Ë ß‡æ‘Ë ¡¢÷È π„π ¿“‰√§å ™µ“° ( Reichstag )* ∑”„Àâ ‡∫∑¡— ππå ª√– ∫§«“¡≈â ¡‡À≈«„π°“√ ¢¬“¬∞“π°“√ π— ∫ πÿ π„π ¿“œ Õ— π‡ªì π‡Àµÿ „Àâ ‡¢“µâ Õßæ÷Ë ß °“√ π— ∫ πÿ π®“°Õß§å °√Õ◊Ë πÊ ¢Õß√— ∞ ‡™à π ®“°√“™ ”π— ° ¢â “√“™°“√ª√–®” ·≈–°Õß∑— æ ®÷ ß∑”„Àâ Õß§å °√‡À≈à “π’È ‚¥¬ ‡©æ“–°Õß∑— æ∫°¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈ Ÿ ß ÿ ¥ ·≈–‡¬Õ√¡π’ „π ¡— ¬∑’Ë ‡∫∑¡— ππå ‡ªì πÕ— §√¡À“‡ π“∫¥’ °Á Õ¬Ÿà „π ¿“æ√— ∞∑À“√ „π¥â “π°“√µà “ߪ√–‡∑» ‡∫∑¡— ππå 欓¬“¡∑’Ë ®– ¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬„ΩÉ — 𵑠‡™à π °“√‰¡à π— ∫ πÿ π·ºπ°“√¢¬“¬ Õ”π“®¢Õß·π«√à «¡‡¬Õ√¡— π (Pan-German League) ·≈– À¿“æÕ“≥“π‘ §¡ (Kolonialverein › Colonial Union) ∑’Ë ¡ÿà ߢ¬“¬Õ“≥“π‘ §¡ ‚¥¬‡©æ“–„π∑«’ ª·Õø√‘ °“ Õ— π‡ªì π‡Àµÿ „Àâ ‡°‘ ¥°“√·¢à ߢ— π°— ∫™“µ‘ ¡À“Õ”π“®Õ◊Ë πÊ ‡∫∑¡— ππå µâ Õß°“√ ®”°— ¥¢Õ∫‡¢µ°“√¢¬“¬Õ”π“®¢Õ߇¬Õ√¡π’ „Àâ Õ¬Ÿà „π‡ªÑ “À¡“¬ ∑’Ë ®–∑”‰¥â ”‡√Á ® ‚¥¬¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬Õ¬à “ß — 𵑠·≈–Õ¥∑π ‡æ◊Ë Õ„Àâ ª√–‡∑»Õ◊Ë π‡°‘ ¥§«“¡‡™◊Ë Õ∂◊ Õ·≈–§«“¡¡—Ë π„®„π∑à “∑’ ¢Õß ‡¬Õ√¡π’ ‡∫∑¡— ππå ¬— ßµâ Õß°“√ª√— ∫ª√ÿ ߧ«“¡ — ¡æ— π∏å °— ∫ °≈ÿà ¡ª√–‡∑» §«“¡µ°≈߉µ√¿“§’ ( Triple Entente )* ‚¥¬‡©æ“–Õ¬à “ß¬‘Ë ß°— ∫Õ— ß°ƒ… ´÷Ë ß‡¢“À«— ß«à “®– “¡“√∂ ∑”§«“¡µ°≈߇√◊Ë Õß°“√·¢à ߢ— π°— π∑“ߥ⠓π°“√‡ √‘ ¡ √â “ß °”≈— ß∑“ßπ“«’ Õ— π®–𔉪 Ÿà §«“¡µ°≈ß∑“ß°“√‡¡◊ Õ߇√◊Ë Õß Õ◊Ë πÊ ‡¢“ª√– ∫Õÿ ª √√§∑—È ß¿“¬„π·≈–¿“¬πÕ°ª√–‡∑» ‡æ√“–§«“¡‰¡à — π∑— ¥‡√◊Ë Õß°“√µà “ߪ√–‡∑» ∑”„Àâ °“√§“¥ °“√≥å ¢Õ߇¢“º‘ ¥æ≈“¥ ª√–°Õ∫°— ∫°“√¢— ¥¢«“ߢÕßΩÉ “¬ ∑À“√ ‚¥¬‡©æ“–®“° ®Õ¡æ≈‡√◊ Õ Õ— ≈‡ø√¥ øÕπ ‡∑’ ¬√å æ‘ ∑´å ( Alfred von Tirpitz )* ‡ π“∫¥’ «à “°“√ °√–∑√«ß∑À“√‡√◊ Õ∑’Ë ‡√à ߇√â “°“√·¢à ߢ— π¥â “π°”≈— ßπ“«’ °— ∫ Õ— ß°ƒ…Õ¬à “ß√ÿ π·√ß ·≈–°“√· ¥ß∑— »π–∑’Ë ‡ªì πªØ‘ ªí °…å µà ÕÕ— ß°ƒ…¢Õßæ√–‡®â “«‘ ≈‡≈’ ¬¡∑’Ë Ú °Á ∑”„Àâ ‡°‘ ¥º≈‡ ’ ¬À“¬ µà Õ§«“¡æ¬“¬“¡¢Õ߇∫∑¡— ππå π‚¬∫“¬¢Õ߇∫∑¡— ππå ª√– ∫§«“¡≈â ¡‡À≈«‡æ√“– §«“¡º‘ ¥æ≈“¥„π°“√¥”‡π‘ π°“√¢Õ߇ π“∫¥’ «à “°“√µà “ß ª√–‡∑»¢Õ߇¬Õ√¡π’ §◊ Õ Õ— ≈‡ø√¥ øÕπ §’ ‡¥Õ√å ‡≈‘ π-‡«‘ ™‡∑Õ√å (Alfred von Kiderlen-W ä chter) ∑’Ë ∑”„Àâ ‡°‘ ¥«‘ °ƒµ°“√≥å ‚¡√Á Õ°‚° (Moroccan Crisis) √–À«à “߇¥◊ Õπ°√°Æ“§¡∂÷ ß æƒ»®‘ °“¬π §.». Ò˘ÒÒ º≈¢Õß°“√¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬∑’Ë °â “«√â “«¢ÕßΩÉ “¬‡¬Õ√¡π’ §√—È ßπ’È πÕ°®“°®–∑”„Àâ Ω√—Ë ß‡» ‰¥â §√Õ∫§√Õß‚¡√Á Õ°‚°·≈â « ¬— ߇ªì π°“√æà “¬·æâ ∑“ß°“√∑Ÿ µ §√—È ß ”§— ≠¢Õ߇¬Õ√¡π’ ‡æ√“–∑”„Àâ Õ— ß°ƒ…´÷Ë ß‰¥â ∑” §«“¡ µ°≈ß©— π¡‘ µ√ ( Entente Cordiale )* °— ∫Ω√—Ë ß‡» ‰«â „π §.». Ò˘Ù π— ∫ πÿ πΩ√—Ë ß‡» Õ¬à “ß‡µÁ ¡∑’Ë ·≈–§«“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “߇¬Õ√¡π’ °— ∫°≈ÿà ¡ª√–‡∑»§«“¡µ°≈߉µ√¿“§’ °Á Õ¬Ÿà „π ¿“æµ÷ ߇§√’ ¬¥ §«“¡æ¬“¬“¡¢Õ߇∫∑¡— ππå ∑’Ë ®–§≈’Ë §≈“¬«‘ °ƒµ°“√≥å ‚¡√Á Õ°‚°‚¥¬°“√ª√–π’ ª√–πÕ¡ ‡ªì π‡Àµÿ „Àâ °≈ÿà ¡Õπÿ √— °…π‘ ¬¡ °≈ÿà ¡√— °™“µ‘ ·≈–ΩÉ “¬∑À“√‡ÀÁ π«à “‡¢“‡ªì π§πÕà Õπ·Õ æ«°π’È ®÷ ß欓¬“¡∑’Ë ®–°”®— ¥‡∫∑¡— ππå Õ— π∑”„Àâ ∞“π–∑“ß°“√‡¡◊ Õß