สำนักราชบัณฑิตยสภา

57 ¢“ßπÈ ”¢â “« Ò Kibatalia macrophylla (Pierre ex Hua) Woodson ™◊Ë Õæâ Õß Paravallaris macrophylla Pierre ex Hua; Trachelospermum anceps Dunn & Williams «ß»å Apocynaceae ™◊Ë ÕÕ◊Ë π Ê ¢“ß Õßæ’Ë πâ Õß (≈”ª“ß, ≈”æŸ π); ¡Ÿ °„À≠à (‡≈¬) ‰¡â æÿà ¡ ∑ÿ ° à «π¡’ ¬“ߢ“« „∫‡√’ ¬ßµ√ߢ⠓¡ √Ÿ ª¢Õ∫ ¢π“π √Ÿ ª√’ À√◊ Õ√Ÿ ª„∫ÀÕ° ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ°√–®ÿ °‡™‘ ß ª√–°Õ∫ ÕÕ°µ“¡ßà “¡„∫ ¥Õ° ’ ¢“« º≈·∫∫º≈·Àâ ß ·µ°·π«‡¥’ ¬« ÕÕ°‡ªì π§Ÿà ‡¡≈Á ¥√Ÿ ª·∂∫ ’ πÈ ”µ“≈ ¢“ßπÈ ”¢â “«™π‘ ¥π’È ‡ªì π‰¡â æÿà ¡ Ÿ ß Ú-Û ¡. µâ π‡°≈’È ¬ß ∑ÿ ° à «π¡’ ¬“ߢ“« °‘Ë ßÕà Õπ·∫𠇪≈◊ Õ° ’ πÈ ”µ“≈À√◊ Õ πÈ ”µ“≈Õ¡‡¢’ ¬« °‘Ë ß·°à °≈¡ ‡ª≈◊ Õ° ’ πÈ ”µ“≈‡¢â ¡·≈–¡’ ™à Õß Õ“°“» µ“¡‡ª≈◊ Õ°µâ π·≈–°‘Ë ß¡’ √à Õ߇≈Á °µ“¡¬“« „∫‡¥’Ë ¬« ‡√’ ¬ßµ√ߢ⠓¡ √Ÿ ª¢Õ∫¢π“π √Ÿ ª√’ À√◊ Õ√Ÿ ª „∫ÀÕ° °«â “ß ˘-ÒÚ ´¡. ¬“« Òı-Ûı ´¡. ª≈“¬‡√’ ¬« ·À≈¡ ‡ªì πµ‘Ë ßÀπ“¡À√◊ Õ‡ªì πÀ“߬“« ‚§π Õ∫ ¢Õ∫‡√’ ¬∫ ·ºà π„∫Àπ“§≈â “¬·ºà πÀπ— ß ‡ â π·¢πß„∫¢â “ß≈– ÒÛ-Ò˘ ‡ â π ·µà ≈–‡ â π‡√’ ¬« ª≈“¬‚§â ß®√¥°— π°à Õπ∂÷ ߢÕ∫„∫ ‡ÀÁ π™— ¥ ∑“ߥ⠓π≈à “ß ‡ â π„∫¬à Õ¬‡ÀÁ π‰¡à ™— ¥ °â “π„∫¬“« .˜-Ò.ı ´¡. ¥â “π∫π‡ªì π√à Õß ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ°√–®ÿ °‡™‘ ߪ√–°Õ∫ ·µà ≈–°√–®ÿ °¡’ Û-Ò ¥Õ° ÕÕ°µ“¡ßà “¡„∫ °â “π™à Õ¬“« .Û-Ò.ı ´¡. „∫ª√–¥— ∫¬à Õ¬√Ÿ ª‰¢à ª≈“¬·À≈¡ ‡≈Á ° °â “π¥Õ°¬“« Ò.ı- Ú.ı ´¡. ¥Õ° ’ ¢“« °≈’ ∫‡≈’È ¬ß ı °≈’ ∫ √Ÿ ª‰¢à ª≈“¬·À≈¡ °«â “ß Ú-Û ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ Û ¡¡. ¡’ ¢π —È π ‚§πµ‘ ¥°— π ‡≈Á °πâ Õ¬ ¬“« Ò-Ú ¡¡. ‚§π°≈’ ∫¥â “π„π¡’ µà Õ¡§≈â “¬‡°≈Á ¥ °≈’ ∫¥Õ°‚§πµ‘ ¥°— π‡ªì π√Ÿ ª°√«¬ ¬“«ª√–¡“≥ Ò ´¡. ª≈“¬·¬°‡ªì π ı ·©° √Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ª≈“¬·À≈¡ °«â “ß ª√–¡“≥ Ù ¡¡. ¬“« Ò.Ú-Ò.ı ´¡. ¡’ ¢π —È π∑—È ß Ú ¥â “π ‡° √‡æ»ºŸâ ı Õ— π ‡√’ ¬ß™‘ ¥°— π °â “π™Ÿ Õ— ∫‡√≥Ÿ —È π Õ— ∫‡√≥Ÿ √Ÿ ª ¢Õ∫¢π“π ª≈“¬·À≈¡ ¬“«ª√–¡“≥ Û ¡¡. ®“π∞“π ¥Õ°¡’ ¢Õ∫‡ªì π«ß·À«π Ÿ ߪ√–¡“≥ Ò ¡¡. ¡’ ı À¬— ° √— ߉¢à Õ¬Ÿà ‡Àπ◊ Õ«ß°≈’ ∫ ¬“« Ò-Û ¡¡. ¡’ Ú Õ— π ·¬°®“°°— π ¡’ ¢π ·µà ≈–Õ— π¡’ Ò ™à Õß ¡’ ÕÕ«ÿ ≈®”π«π¡“° °â “π¬Õ¥ ‡° √‡æ»‡¡’ ¬¡’ Ò Õ— 𠬓«ª√–¡“≥ Ò ´¡. ¬Õ¥‡° √ ‡æ»‡¡’ ¬√Ÿ ª‰¢à ª≈“¬·À≈¡ º≈·∫∫º≈·Àâ ß·µ°·π«‡¥’ ¬« ÕÕ°‡ªì π§Ÿà √Ÿ ª·∂∫ ·°¡√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π °«â “ß ˜-˘ ¡¡. ¬“« ¯-Ò¯ ´¡. ª≈“¬ Õ∫‡√’ ¬«À√◊ Õ¡π ‡ª≈◊ Õ° ’ πÈ ”µ“≈ ‡¡≈Á ¥ ’ πÈ ”µ“≈ √Ÿ ª·∂∫ ¢“ßπÈ ”¢â “«™π‘ ¥π’È ¡’ ‡¢µ°“√°√–®“¬æ— π∏ÿå „πª√–‡∑» ‰∑¬∑“ß¿“§‡Àπ◊ Õ æ∫„πªÉ “¥‘ ∫ ∑’Ë Ÿ ß®“°√–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ Ò¯-˜ ¡. „πµà “ߪ√–‡∑»æ∫∑’Ë ≈“«·≈–‡«’ ¬¥π“¡. ºŸâ ‡¢’ ¬π π“ß≈’ π“ ºŸâ æ— ≤πæß»å ¢“ßπÈ ”¢â “« Ú Stixis suaveolens (Roxb.) Pierre ™◊Ë Õæâ Õß Roydsia suaveolens Roxb. «ß»å Capparidaceae (Capparaceae) ‰¡â ‡∂“‡π◊È Õ·¢Á ß „∫‡√’ ¬ß ≈— ∫ √Ÿ ª√’ À√◊ Õ√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ°√–®–À√◊ Õ™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°µ“¡ª≈“¬ °‘Ë ßÀ√◊ Õµ“¡ßà “¡„∫ ¥Õ° ’ ‡À≈◊ Õß º≈·∫∫º≈¡’ ‡π◊È ÕÀπ÷Ë ß∂÷ ß À≈“¬‡¡≈Á ¥ ÿ ° ’ â ¡ ¢“ßπÈ ”¢â “«™π‘ ¥π’È ‡ªì π‰¡â ‡∂“‡π◊È Õ·¢Á ß °‘Ë ß°â “π‡¡◊Ë Õ Õà Õπ¡’ ¢ππÿà ¡ ‡¡◊Ë Õ·°à ‡°≈’È ¬ß ’ πÈ ”µ“≈·¥ß ·≈–‡ªì π¡— π ¡’ ™à ÕßÕ“°“»∑—Ë «‰ª „∫‡¥’Ë ¬« ‡√’ ¬ß ≈— ∫ √Ÿ ª√’ À√◊ Õ√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π °«â “ß Ù-˘ ´¡. ¬“« Ò.ı-Ò˘ ´¡. ·µà „π°√≥’ º‘ ¥ª√°µ‘ „∫Õ“® ¬“«‰¥â ∂÷ ß Û ´¡. ª≈“¬‡√’ ¬«·À≈¡ ‚§π¡πÀ√◊ Õ°÷Ë ß√Ÿ ªÀ— «„® „∫À𓇪ì π¡— π ¥â “π∫π‡ªì π‡ß“ ‡ â π·¢πß„∫¢â “ß≈– ˆ-ÒÒ ‡ â π ‡ÀÁ π™— ¥‡®π °â “π„∫¬“« Ò.ı-Û ´¡. ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ°√–®–À√◊ Õ™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°µ“¡ ßà “¡„∫ ¬“« Ò.Ú-Ò.¯ ´¡. „∫ª√–¥— ∫‡≈Á ° ‡√’ ¬« ¬“« Ú-Û ¡¡. ¡’ ¢ππÿà ¡ ¥Õ° ’ ‡À≈◊ Õß °≈‘Ë πÀÕ¡ °≈’ ∫√«¡ ˆ °≈’ ∫ √Ÿ ª√’ °«â “ߪ√–¡“≥ Ù ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ ı ¡¡. ª≈“¬¡π ‡π◊È ÕÀπ“ ‡° √‡æ»ºŸâ ¡’ ®”π«π¡“° Õ¬Ÿà ∫π°â “π —È π√Ÿ ª∑√ß °√–∫Õ° °â “π™Ÿ Õ— ∫‡√≥Ÿ ·∫𠬓« Ù-ˆ ¡¡. ¡’ ¢π √— ߉¢à Õ¬Ÿà ‡Àπ◊ Õ«ß°≈’ ∫ √Ÿ ª‰¢à °«â “ߪ√–¡“≥ Ò ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ Ú ¡¡. ¡’ Û ™à Õß ·µà ≈–™à Õß¡’ ÕÕ«ÿ ≈ ı-¯ ‡¡Á ¥ °â “π¬Õ¥‡° √ ‡æ»‡¡’ ¬ —È π ¬Õ¥‡° √‡æ»‡¡’ ¬¡’ Û ·©°