สำนักราชบัณฑิตยสภา

19 ‡√’ ¬ß Ú ™—È π ’ ‡À≈◊ Õß ‡° √‡æ»ºŸâ ˆ Õ— π Õ— ∫‡√≥Ÿ ¡’ Ú ™à Õß ·µà ≈–™à Õß¡’ ≈‘È π‡ªî ¥ÕÕ°∑“ߥ⠓π¢â “ß √— ߉¢à Õ¬Ÿà ‡Àπ◊ Õ«ß°≈’ ∫ √Ÿ ª§à Õπ¢â “ß°≈¡ ¡’ Ò ™à Õß ¡’ ÕÕ«ÿ ≈ Ò-Ú ‡¡Á ¥ º≈·∫∫º≈¡’ ‡π◊È ÕÀπ÷Ë ß∂÷ ßÀ≈“¬‡¡≈Á ¥ √Ÿ ª°≈¡ ‡π◊È Õπÿà ¡ ‡ â πºà “π»Ÿ π¬å °≈“ß .ı-Ò ´¡. ’ ‡¢’ ¬«Õ¡‡∑“ ‡¡◊Ë Õ ÿ ° ’ ¡à «ßÕ¡πÈ ”‡ß‘ π ¡’ ‡¡≈Á ¥ Ò ‡¡≈Á ¥ ¢¡‘È πµâ π¡’ ‡¢µ°“√°√–®“¬æ— π∏ÿå „πª√–‡∑»‰∑¬∑“ß ¿“§‡Àπ◊ Õ ¢÷È πµ“¡‡∑◊ Õ°‡¢“∑’Ë Ÿ ß°«à “√–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ Ò, ¡. ¢÷È π‰ª „πµà “ߪ√–‡∑»æ∫∑’Ë æ¡à “µÕπ‡Àπ◊ Õ º≈ ÿ °°‘ π‰¥â ‡ª≈◊ Õ°µâ π·≈–‡ª≈◊ Õ°√“°„™â ‡ªì 𬓠·°â ‰¢â ¥”·¥ß ‡®√‘ ≠Õ“À“√ ·°â ∑â Õ߇ ’ ¬ µ“‡®Á ∫ ·≈–¥’ ‰¡à ª√°µ‘ “√ª√–°Õ∫ à «π„À≠à „π¢¡‘È πµâ π™π‘ ¥π’È ‡ªì πæ«°·Õ≈§“- ≈Õ¬¥å ‡™à π berberine, isotetrandrine „π‡ª≈◊ Õ°µâ π ·≈– æ«°ø≈“‚«πÕ¬¥å ampelopsin „π„∫ (Ruangrungsi, De-Eknamkul and Lange, 1984). ºŸâ ‡¢’ ¬π √».π‘ ®»‘ √‘ ‡√◊ Õß√— ß…’ ¢¡‘È πµÕß Horsfieldia grandis (Hook.f.) Warb. ™◊Ë Õæâ Õß Myristica grandis Hook.f., M. rubiginosa King «ß»å Myristicaceae ™◊Ë ÕÕ◊Ë π Ê ªÕß·¥ß, ·À√ („µâ ) ‰¡â µâ π ¡’ πÈ ”¬“ß ’ ·¥ß °‘Ë ßÕà Õπ·≈–¬Õ¥Õà Õπ¡’ ¢π ’ πÈ ”µ“≈ „∫‡√’ ¬ß ≈— ∫√–π“∫‡¥’ ¬« √Ÿ ª√’ ·°¡√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ¥Õ°·¬°‡æ»µà “ßµâ π ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ° µ“¡°‘Ë ß ¥Õ° ’ ‡À≈◊ Õ߉¡à ¡’ °≈’ ∫¥Õ° º≈·∫∫º≈ºπ— ß™—È π„π ·¢Á ß §à Õπ¢â “ß°≈¡ ‡¡≈Á ¥‡¥’ ¬« ¡’ ‡¬◊Ë Õ ’ ·¥ßÀÿâ ¡‡¡≈Á ¥ ¢¡‘È πµÕ߇ªì π‰¡â µâ π Ÿ ß ı-Ò ¡. ‡ª≈◊ Õ°·µ°‡ªì π √à Õß ‡¡◊Ë Õ — ∫¡’ πÈ ”¬“ß ’ ·¥ß‰À≈ÕÕ°®“°‡ª≈◊ Õ°™—È π„π·≈– ‡π◊È Õ‰¡â °‘Ë ßÕà Õπ·≈–¬Õ¥Õà Õπ¡’ ¢πÀπ“πÿà ¡ ’ πÈ ”µ“≈ ·µà ®– √à «ß‰ª‡¡◊Ë Õ·°à „∫‡¥’Ë ¬« ‡√’ ¬ß ≈— ∫√–π“∫‡¥’ ¬« √Ÿ ª√’ ·°¡√Ÿ ª¢Õ∫ ¢π“π °«â “ß Ò-Ú ´¡. ¬“« Úı-Ù ´¡. ª≈“¬¡π¡’ µ‘Ë ß·À≈¡ ‚§π¡π·≈–À¬— °‡«â “‡≈Á °πâ Õ¬ ·ºà π„∫¥â “π≈à “ß¡’ ¢π·πà π°«à “¥â “π∫π °â “π„∫¬“« .˜-Ò ´¡. ¥Õ°·¬°‡æ»µà “ßµâ π ÕÕ°‡ªì π™à Õ·¬°·¢πßµ“¡°‘Ë ß ™à Õ¥Õ°‡æ»ºŸâ ¬“« Ò-Úı ´¡. ¥Õ°‡≈Á ° ’ ‡À≈◊ Õß °â “π ¥Õ°¬“«ª√–¡“≥ Ò ¡¡. °≈’ ∫‡≈’È ¬ß Û-Ù °≈’ ∫ ‚§πµ‘ ¥ °— π‡ªì π√Ÿ ª§à Õπ¢â “ß°≈¡ ‡ â πºà “π»Ÿ π¬å °≈“ß Ò-Ú ¡¡. ‰¡à ¡’ °≈’ ∫¥Õ° ‡° √‡æ»ºŸâ ÒÛ-Òı Õ— π Õ— ∫‡√≥Ÿ µ‘ ¥√«¡°— 𠇪ì π°≈ÿà ¡√Õ∫ª≈“¬·°π ™à Õ¥Õ°‡æ»‡¡’ ¬¬“« Ò.ı-Ú.ı ´¡. ¥Õ°‡æ»‡¡’ ¬¢π“¥„À≠à °«à “¥Õ°‡æ»ºŸâ ‡≈Á °πâ Õ¬ °â “π¥Õ° —È π¡“° √— ߉¢à Õ¬Ÿà ‡Àπ◊ Õ«ß°≈’ ∫ √Ÿ ª√’ º‘ «‡°≈’È ¬ß ¡’ Ò ™à Õß ÕÕ«ÿ ≈ Ò ‡¡Á ¥ ¬Õ¥‡° √‡æ»‡¡’ ¬·¬°‡ªì π Ú ·©° º≈·∫∫º≈·Àâ ß·µ° §à Õπ¢â “ß°≈¡ ‡ â πºà “π»Ÿ π¬å - °≈“ߪ√–¡“≥ Ú ´¡. ÿ ° ’ ‡À≈◊ Õß ·µ°µ“¡√Õ¬ª√– “π‡ªì π Ú ´’ ° ¡’ Ò ‡¡≈Á ¥ ‡¡≈Á ¥ ’ ¥” ¡’ ‡¬◊Ë Õ ’ ·¥ßÀÿâ ¡¡‘ ¥ ¢¡‘È πµÕß¡’ ‡¢µ°“√°√–®“¬æ— π∏ÿå „πª√–‡∑»‰∑¬ ∑“ß¿“§„µâ ¢÷È πµ“¡ªÉ “¥‘ ∫™◊È π ∑’Ë Ÿ ßµ—È ß·µà √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ ∂÷ ß Û ¡. „πµà “ߪ√–‡∑»æ∫∑’Ë ¡“‡≈‡´’ ¬·≈– ‘ ߧ‚ª√å . ºŸâ ‡¢’ ¬π ¥√.™«≈‘ µ π‘ ¬¡∏√√¡ ¢¡‘È ππ“ß Flemingia macrophylla (Willd.) Prain ™◊Ë Õæâ Õß Crotalaria macrophylla Willd.; Moghania macrophylla (Willd.) Kuntze «ß»å Leguminosae-Papilionoideae ™◊Ë ÕÕ◊Ë π Ê ¢¡‘È πæ√– (µ–«— πÕÕ°‡©’ ¬ß„µâ ); ¢¡‘È π≈‘ ß, “¡„∫ (°≈“ß); ¡–·Œ–π° (‡Àπ◊ Õ); ·≈·ß (π√“∏‘ «“ ) ‰¡â æÿà ¡ °‘Ë ßÕà Õπ·≈–™à Õ¥Õ°¡’ ¢π≈–‡Õ’ ¬¥ ’ ¢“« ‡ªì π¡— π „∫ª√–°Õ∫√Ÿ ªπ‘È «¡◊ Õ ‡√’ ¬ß‡«’ ¬π ¡’ „∫¬à Õ¬ Û „∫ „∫°≈“ß√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π·°¡√’ ∂÷ ß√Ÿ ª√’ ·°¡√Ÿ ª„∫ÀÕ° „∫ ¬à Õ¬§Ÿà ¢â “߇∫’È ¬« ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°µ“¡ßà “¡„∫ ¥Õ° ’ ·¥ß‡¢â ¡ º≈·∫∫º≈·Àâ ß·µ° Õß·π« √Ÿ ª¢Õ∫ ¢π“πæÕß≈¡ ¡’ Ò-Ú ‡¡≈Á ¥ ¢¡‘È ππ“߇ªì π‰¡â æÿà ¡ Ÿ ß Ò-Ù ¡. °‘Ë ßÕà Õπ·≈–™à Õ¥Õ° ¡’ ¢π≈–‡Õ’ ¬¥ ’ ¢“«‡ªì π¡— π