สำนักราชบัณฑิตยสภา

123 ≈— ∫√–π“∫‡¥’ ¬« √Ÿ ª‰¢à √Ÿ ª√’ À√◊ Õ√Ÿ ª‰¢à °≈— ∫·°¡√Ÿ ª¢Õ∫ ¢π“π °«â “ß Ú-Û ´¡. ¬“« Ú.ı-ı.ı ´¡. ‡°≈’È ¬ßÀ√◊ Õ¡’ ¢πª√–ª√“¬ ª≈“¬¡πÀ√◊ Õ‡«â “‡≈Á °πâ Õ¬ ‚§π¡π ‡ â π ·¢πß„∫¢â “ß≈– ˘-Ò ‡ â π °â “π„∫¬à Õ¬¬“« Û-ı ´¡. ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°µ“¡ßà “¡„∫ ¬“« ı-¯ ´¡. ¥Õ°√Ÿ ª¥Õ°∂—Ë « ¬“«ª√–¡“≥ ˜ ¡¡. °â “π¥Õ° ¬“« Ò-Ò.ı ¡¡. °≈’ ∫‡≈’È ¬ß¡’ ¢ππÿà ¡ ‚§πµ‘ ¥°— π‡ªì π√Ÿ ª∂â «¬ ¬“« Ù-ı ¡¡. ª≈“¬·¬°‡ªì π ı ·©° ¢π“¥„°≈â ‡§’ ¬ß°— π ¡’ ¢ππÿà ¡ °≈’ ∫≈à “ß ÿ ¥¬“«°«à “°≈’ ∫Õ◊Ë π‡≈Á °πâ Õ¬ °≈’ ∫¥Õ° ı °≈’ ∫ ’ ¢“« À√◊ Õ¢“«·°¡¡à «ßπÈ ”‡ß‘ π °≈’ ∫°≈“ß√Ÿ ª‚≈à ‡ â πºà “π»Ÿ π¬å °≈“ߪ√–¡“≥ ˆ ¡¡. °≈’ ∫§Ÿà ¢â “ß√Ÿ ª¢Õ∫ ¢π“π·°¡√Ÿ ª‰¢à °≈— ∫ °«â “ߪ√–¡“≥ Û ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ ı.ı ¡¡. °≈’ ∫§Ÿà ≈à “ßµ‘ ¥°— π‡ªì π√Ÿ ª‡√◊ Õ °«â “ߪ√–¡“≥ Ú.ı ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ Û ¡¡. ‡° √‡æ»ºŸâ Ò Õ— π °â “π™Ÿ Õ— ∫ ‡√≥Ÿ µ‘ ¥°— π‡ªì π·ºà π ·¬°‡ªì π Ú °≈ÿà ¡ °≈ÿà ¡≈– ı °â “π √— ߉¢à Õ¬Ÿà ‡Àπ◊ Õ«ß°≈’ ∫ √Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ¡’ ¢π —È π ¡’ Ò ™à Õß ·≈–¡’ ÕÕ«ÿ ≈ Ú-Ù ‡¡Á ¥ º≈·∫∫º≈·Àâ ß·µ° Õß·π« √Ÿ ª¢Õ∫¢π“π·°¡√Ÿ ª „∫ÀÕ° ·∫π °«â “ß Ò.ı-Ò.¯ ´¡. ¬“« ˆ-˘ ´¡. ‡°≈’È ¬ß À√◊ Õ¡’ ¢πª√–ª√“¬ ª≈“¬·À≈¡À√◊ Õ¡π ‚§π Õ∫ à «π ¡“°¡’ ‡¡≈Á ¥‡¥’ ¬«µ√ß°≈“ßΩí ° °√–æÿâ ߇¡≈Á ¥·¢Á ßπŸ πÀπ“ °«à “ à «πÕ◊Ë π‡≈Á °πâ Õ¬‡¡◊Ë Õ·Àâ ß ‡¡≈Á ¥√Ÿ ª‰µ ·∫π ’ πÈ ”µ“≈ °«â “ߪ√–¡“≥ ı ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ ˜ ¡¡. ¢’È ¡Õ¥™π‘ ¥π’È ¡’ ‡¢µ°“√°√–®“¬æ— π∏ÿå „πª√–‡∑»‰∑¬ ∑“ß¿“§‡Àπ◊ Õ¿“§µ–«— πÕÕ°‡©’ ¬ß‡Àπ◊ Õ ·≈–¿“§µ–«— πµ°- ‡©’ ¬ß„µâ ¢÷È π„πªÉ “‡∫≠®æ√√≥∑’Ë Ÿ ß®“°√–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ ˜ı-ı ¡. „πµà “ߪ√–‡∑»æ∫∑’Ë æ¡à “·≈–≈“«. ™π‘ ¥ Dalbergia robusta Roxb. ™◊Ë Õæâ Õß Derris robusta Benth. ™◊Ë ÕÕ◊Ë π Ê ¢“߉ ⠙⠓ß, §Ÿà , ‡¥◊Ë Õ§Ÿà , Œ“ߧ“« (‡Àπ◊ Õ); ≈“«‘ ¥, æ’È ®—Ë π (°≈“ß); ¡–‡≈â π, √–«‘ ¥µ— «ºŸâ , √–«‘ ¥µ— «‡¡’ ¬ (µ–«— πÕÕ°‡©’ ¬ß„µâ ) ‰¡â µâ π ∑ÿ ° à «π∑’Ë ¬— ßÕà Õπ√«¡∑—È ß™à Õ¥Õ° ¡’ ¢π „∫ ª√–°Õ∫·∫∫¢ππ°ª≈“¬§’Ë ‡√’ ¬ß‡«’ ¬π „∫¬à Õ¬√Ÿ ª‰¢à °≈— ∫ À√◊ Õ√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°‡Àπ◊ Õ √Õ¬·º≈„∫ ¥Õ°√Ÿ ª¥Õ°∂—Ë « ’ ™¡æŸ À√◊ Õ¡à «ßÕà Õπ º≈·∫∫ º≈·Àâ ß·µ° Õß·π« √Ÿ ª·∂∫ ¢Õ∫¥â “π∫π¡’ §√’ ∫∫“߬“« µ≈Õ¥Ωí ° ¢’È ¡Õ¥™π‘ ¥π’È ‡ªì π‰¡â µâ π º≈— ¥„∫ Ÿ ß Ò-Òı ¡. °‘Ë ßÕà Õπ „∫Õà Õπ ·≈–™à Õ¥Õ°¡’ ¢π —È π ’ πÈ ”µ“≈Õà Õπ „∫ª√–°Õ∫·∫∫¢ππ°ª≈“¬§’Ë ‡√’ ¬ß‡«’ ¬π ¬“« ı-Òı ´¡. „∫¬à Õ¬ ÒÛ-ÚÒ „∫ ‡√’ ¬ßµ√ߢ⠓¡ √Ÿ ª‰¢à °≈— ∫∂÷ ß √Ÿ ª¢Õ∫¢π“π °«â “ß Ò-Ú.ı ´¡. ¬“« Ò.ı-Ù ´¡. ª≈“¬ ‡ªì πµ‘Ë ß·À≈¡ ‚§π Õ∫ ¥â “π≈à “ß¡’ ¢π·πà π°«à “¥â “π∫π °â “π„∫¬à Õ¬¬“« Ú-Ù ¡¡. ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°‡Àπ◊ Õ√Õ¬·º≈„∫ æ√â Õ¡„∫Õà Õ𠬓« ı-Òı ´¡. ¥Õ°√Ÿ ª¥Õ°∂—Ë « ’ ™¡æŸ ∂÷ ß ’ ¡à «ßÕà Õπ °â “π¥Õ°¬“« Ò-Ú ¡¡. °≈’ ∫‡≈’È ¬ß‚§π‡™◊Ë Õ¡µ‘ ¥ °— π‡ªì π√Ÿ ª∂â «¬ ª≈“¬·¬°‡ªì π√Ÿ ª “¡‡À≈’Ë ¬¡µ◊È π Ê ı ·©° ¬“«ª√–¡“≥ Ú ¡¡. °≈’ ∫¥Õ° ı °≈’ ∫ °≈’ ∫°≈“ß√Ÿ ª‚≈à À√◊ Õ√Ÿ ª‰¢à °≈— ∫°«â “ß ª≈“¬‡«â “ ‡ â πºà “π»Ÿ π¬å °≈“ß ˆ-˜ ¡¡. °≈’ ∫§Ÿà ¢â “ß√Ÿ ª¢Õ∫¢π“πª≈“¬∑Ÿà °«â “ߪ√–¡“≥ Ú ¡¡. ¬“«ª√–¡“≥ ˆ ¡¡. °≈’ ∫§Ÿà ≈à “ß‡™◊Ë Õ¡µ‘ ¥°— π‡ªì π√Ÿ ª‡√◊ Õ °«â “ߪ√–¡“≥ Ú.ı ¡¡. ¬“« ı ¡¡. ‡° √‡æ»ºŸâ Ò Õ— π °â “π™Ÿ Õ— ∫‡√≥Ÿ ‚§πµ‘ ¥°— π‡ªì π·ºà πÀÿâ ¡‡° √‡æ»‡¡’ ¬ √— ߉¢à Õ¬Ÿà ‡Àπ◊ Õ«ß°≈’ ∫ ¡’ ¢π§≈ÿ ¡ ¡’ Ò ™à Õß ·≈–¡’ ÕÕ«ÿ ≈À≈“¬‡¡Á ¥ º≈·∫∫º≈·Àâ ß·µ° Õß·π« √Ÿ ª·∂∫ ‡√’ ¬«·§∫ °«â “ߪ√–¡“≥ Ò ´¡. ¬“« Û-ı ´¡. ª≈“¬¡π ‚§π Õ∫ ¡’ ¢π —È π ’ πÈ ”µ“≈Õà Õπ ¢Õ∫¥â “π∫π¢ÕßΩí °¡’ §√’ ∫·∫π∫“ß ¬“«µ≈Õ¥Ωí ° ¡’ Ú-¯ ‡¡≈Á ¥ ‡¡≈Á ¥√Ÿ ª‰µ ’ πÈ ”µ“≈ °«â “ß Û-Ù ¡¡. ¬“« Ù-ı ¡¡. ¢’È ¡Õ¥™π‘ ¥π’È ¡’ ‡¢µ°“√°√–®“¬æ— π∏ÿå „πª√–‡∑»‰∑¬ ∑“ß¿“§°≈“ß ¿“§µ–«— πÕÕ°‡©’ ¬ß„µâ ·≈–¿“§‡Àπ◊ Õ ¢÷È πµ“¡∑’Ë ‚≈à ß„πªÉ “‡∫≠®æ√√≥·≈–ªÉ “¥‘ ∫·≈â ß ∑’Ë Ÿ ß®“° √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ Ò-ı ¡. „πµà “ߪ√–‡∑»æ∫∑’Ë æ¡à “ ‡«’ ¬¥π“¡ ·≈–Õ‘ π‚¥π’ ‡´’ ¬. ºŸâ ‡¢’ ¬π ¥√.™«≈‘ µ π‘ ¬¡∏√√¡