สำนักราชบัณฑิตยสภา

183 ¥Õ°‚§πµ‘ ¥°— π‡ªì πÀ≈Õ¥ ª≈“¬·¬°‡ªì π·©° —È π Ù(-ı) ·©° ‡° √‡æ»ºŸâ Ù-ı Õ— π √— ߉¢à Õ¬Ÿà „µâ «ß°≈’ ∫ ¡’ Ú ™à Õß ·µà ≈–™à Õß¡’ ÕÕ«ÿ ≈®”π«π¡“° °â “π¬Õ¥‡° √‡æ»‡¡’ ¬‡√’ ¬« º≈·∫∫º≈·Àâ ߉¡à ·µ° √Ÿ ª°≈¡ ‡≈Á ° ¡’ Ú æŸ ¡’ ‡¡≈Á ¥¡“° ·¢â ß°«“ß¡’ ‡¢µ°“√°√–®“¬æ— π∏ÿå „πª√–‡∑»‰∑¬ ∑“ß¿“§‡Àπ◊ Õ ¿“§µ–«— πÕÕ° ·≈–¿“§µ–«— πÕÕ°‡©’ ¬ß ‡Àπ◊ Õ æ∫µ“¡ªÉ “‡∫≠®æ√√≥·≈â ßÀ√◊ ÕªÉ “·¥ß ªÉ “ π‡¢“ ·≈–™“¬ªÉ “¥‘ ∫‡¢“ ∑’Ë Ÿ ß®“°√–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ Òı-Ò,Ùı ¡. ÕÕ°¥Õ°√–À«à “߇¥◊ Õπ¡°√“§¡∂÷ ߇¡…“¬π „πµà “ß ª√–‡∑»æ∫∑—Ë «‰ª„π‡Õ‡™’ ¬‡¢µ√â Õπ. ºŸâ ‡¢’ ¬π ¥√.®”≈Õß ‡æÁ ߧ≈â “¬ ·¢â ß°«“ß¥ß Wendlandia paniculata (Roxb.) DC. «ß»å Rubiaceae ™◊Ë ÕÕ◊Ë π Ê °«â “«¥ß, ·¢â ß°«“ß, ´—Ë ß, ®à Õ≈à Õ, πâ “π (‡™’ ¬ß„À¡à ); Œÿ π‡µâ “ (‡≈¬) ‰¡â æÿà ¡°÷Ë ß‰¡â µâ 𠇪≈◊ Õ° ’ πÈ ”µ“≈Õà Õπ °‘Ë ßÕà Õπ‡ªì π ‡À≈’Ë ¬¡ ¡’ ¢π “° „∫‡√’ ¬ßµ√ߢ⠓¡ √Ÿ ª√’ ∂÷ ß√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ·°¡√Ÿ ª‰¢à °≈— ∫ ÀŸ „∫√–À«à “ß°â “π„∫‡«â “‡ªì π Ú ·©° ™à Õ ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°µ“¡ª≈“¬°‘Ë ß ¥Õ° ’ ¢“«À√◊ Õ ’ π«≈ º≈·∫∫º≈·Àâ ߉¡à ·µ° √Ÿ ª°≈¡ ¡’ Ú æŸ ‡¡≈Á ¥¡“° ·¢â ß°«“ߥ߇ªì π‰¡â æÿà ¡°÷Ë ß‰¡â µâ π Ÿ ß Û-ı ¡. ‡√◊ Õπ ¬Õ¥√Ÿ ª°√«¬·À≈¡ À√◊ ÕÕ“®·ºà °«â “ß∑÷ ∫ ≈”µâ π§à Õπ¢â “ß ‡ª≈“ ‡ª≈◊ Õ°‡√’ ¬∫ ’ πÈ ”µ“≈Õà Õπ ‡π◊È Õ‰¡â ’ ¢“«·°¡πÈ ”µ“≈ °‘Ë ßÕà Õπ‡ªì π‡À≈’Ë ¬¡ ¡’ ¢π “°∑—Ë «‰ª „∫‡¥’Ë ¬« ‡√’ ¬ßµ√ߢ⠓¡ √Ÿ ª√’ √Ÿ ª¢Õ∫¢π“π À√◊ Õ√Ÿ ª ¢Õ∫¢π“π·°¡√Ÿ ª‰¢à °≈— ∫ °«â “ß ı-Ò ´¡. ¬“« Ò-Ú ´¡. ª≈“¬·À≈¡À√◊ Õ‡√’ ¬«·À≈¡ ‚§π¡πÀ√◊ Õ Õ∫ ¢Õ∫‡√’ ¬∫ ·ºà π„∫∫“ß ¥â “π∫π¡’ ¢π “° ¥â “π≈à “ß¡’ ¢ππÿà ¡Àπ“·πà π ‡ â π·¢πß„∫¢â “ß≈– Ò-Òı ‡ â π ª≈“¬‡ â π‚§â ß®√¥°— π °à Õπ∂÷ ߢÕ∫„∫ ¥â “π∫π‡ªì π√à Õß ¥â “π≈à “ßπŸ π ‡ â π„∫¬à Õ¬ ¢π“π∂’Ë °â “π„∫¬“« Ò-Ò.ı ´¡. ¡’ ¢π·πà π ÀŸ „∫√–À«à “ß °â “π„∫‡«â “‡ªì π Ú ·©° ¡’ µ‘Ë ß‡≈Á °µ√ß°≈“ß√–À«à “ß·©° ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ·¬°·¢πß ÕÕ°µ“¡ª≈“¬°‘Ë ß °«â “ß ‰¥â ∂÷ ß Òı ´¡. ¬“«‰¥â ∂÷ ß Û ´¡. ∑ÿ ° à «π¡’ ¢π —È ππÿà ¡∑—Ë «‰ª ¥Õ°‡≈Á ° ’ ¢“«À√◊ Õ ’ π«≈ °≈’ ∫‡≈’È ¬ß‚§πµ‘ ¥°— πª≈“¬·¬° Ù(-ı) ·©° °≈’ ∫¥Õ°‚§πµ‘ ¥°— π‡ªì πÀ≈Õ¥√Ÿ ª∑√ß°√–∫Õ° ¬“«‰¡à ‡°‘ π ı ¡¡. ª≈“¬·¬°‡ªì π·©° —È π Ù(-ı) ·©° ‡° √‡æ»ºŸâ Ù-ı Õ— π √— ߉¢à Õ¬Ÿà „µâ «ß°≈’ ∫¡’ Ú ™à Õß ·µà ≈– ™à Õß¡’ ÕÕ«ÿ ≈®”π«π¡“° °â “π¬Õ¥‡° √‡æ»‡¡’ ¬‡√’ ¬« º≈·∫∫º≈·Àâ ߉¡à ·µ° √Ÿ ª°≈¡ ‡≈Á ° ¡’ Ú æŸ ¡’ ‡¡≈Á ¥ ¡“° ·¢â ß°«“ß Wendlandia tinctoria (Roxb.) DC.