สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 1 Jan.-Mar. 2002 ª√— ™≠“®“°¿“æ«“¥ª≈“ Ò¯ ¿“æ™â “ß∑’Ë æ∫Õ¬Ÿà „π∂È ”∑’Ë µ”∫≈ Pinda ‡¡◊ Õß Ovicado „𠇪π ∑’Ë · ¥ß Õ«— ¬«–¿“¬„π∑’Ë πà “®–‡ªì πÀ— «„® ∂Ÿ ° «“¥Õ¬Ÿà „πµ”·Àπà ß∑’Ë ∂Ÿ °µâ ÕߢÕß — µ«å ™π‘ ¥π’È . „πÀ≈“¬ à «π¢Õß‚≈°¬— ß¡’ ¿“懢’ ¬π‚∫√“≥∑’Ë ∑”¢÷È π„π≈— °…≥– ‡ªì π¿“æ‡Õ°´‡√¬å ¡’ §”∂“¡¢÷È π¡“«à “ ®–‡ªì π‡æ√“–Õ‘ ∑∏‘ æ≈¢Õß ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ ‡æ’ ¬ß„¥À√◊ Õ‰¡à ∑’Ë ∑”„Àâ §πµ–«— πµ° æ— ≤π“¢÷ È π¥â «¬°“√™Õ∫ ◊ ∫§â πÀ“ – ¡ ‡ªì π§πÕ¬“°®¥ Õ¬“°®” Õ¬“°√Ÿâ ·≈– Õ¬“°æ‘ Ÿ ®πå „π∑’ Ë ÿ ¥∑”„Àâ ‡¢“¡’ §«“¡ “¡“√∂∑“ß«‘ ™“°“√·≈–‡∑§‚π‚≈¬’ Ÿ ß. à «π§πµ–«— πÕÕ°π—È πÕ¬Ÿà „π·ºà 𥑠π∑’Ë ¡∫Ÿ √≥å °«à “®÷ ß¡’ Õÿ ªπ‘ — ¬‡æ’ ¬ßÕ¬“° ‡ÀÁ π Õ¬“°‡°’Ë ¬«¢â Õß Õ¬“°∫√‘ ‚¿§ ‡ªì πÀ≈— ° ·≈–‰¡à µâ Õß°“√‡Àµÿ º≈À√◊ Õ §«“¡®√‘ ß®— ßπ— °. ·µà §π®’ π‚∫√“≥‰¥â ‡√‘Ë ¡ √â “ß ª√–«— µ‘ »“ µ√å ∑’Ë ‡°’Ë ¬«°— ∫ª≈“‰«â °à Õπ ™π™“µ‘ Õ◊Ë π∑—È ßÀ¡¥ §◊ Õµ—È ß·µà ‡¡◊Ë Õ ª√–¡“≥ ı, ªï ¡“·≈â « ∑’Ë ‡ªì π À≈— °∞“π·πà πÕπ°Á §◊ Õ ®— °√æ√√¥‘ øŸ ´’ (Fu Hsi) ‡¡◊Ë Õ Ú˘ıÛ-Ú¯Û¯ ªï °à Õπ §√‘ µ°“≈ ‰¥â ·π–π”„Àâ §π„πª°§√Õß ®— ∫ª≈“¥â «¬µ“¢à “¬. à «π°“√‡≈’È ¬ß ª≈“‰π (Cyprinus carpio) ´÷Ë ß‡ªì π ª≈“πÈ ”®◊ ¥ ”§— ≠¢Õß‚≈° °Á ¡’ À≈— °∞“π «à “ Fan Li (Ù˜ı ªï °à Õπ§√‘ µ°“≈) ‰¥â Õ∏‘ ∫“¬«‘ ∏’ °“√‡≈’È ¬ßª≈“™π‘ ¥π’È ‰«â ·≈–°≈à “««à “‡ªì πÀπ÷Ë ß„π ı Õ“™’ æ∑’Ë ®– √⠓ߧ«“¡√Ë ”√«¬„Àâ ºŸ â ª√–°Õ∫°“√‰¥â . ª√–«— µ‘ °“√‡≈’È ¬ßª≈“¡“‡°’Ë ¬«°— ∫ ‡√◊ Ë Õß«“¥√Ÿ ªª≈“°Á §◊ Õ ª≈“‡ß‘ πª≈“∑Õß (Carassius auratus ) ´÷Ë ß‡ªì πª≈“∑â Õß ∂‘Ë π‡¡◊ Õß®’ π∑’Ë ¡’ ‡√◊Ë Õ߇≈à “°— π¡“µ—È ß·µà ¡— ¬®— °√æ√√¥‘ Ping ·Àà ß√“™«ß»å Chung ‡¡◊Ë Õª√–¡“≥ ˜ˆ˘ ªï °à Õπ §√‘ µ°“≈ °≈à “«§◊ Õ‡¡◊ Ë Õ‡≈’ È ¬ßª≈“‰π‰¥â ª≈“‡ß‘ πª≈“∑Õß´÷Ë ß§≈â “¬ª≈“‰π¡“° ®πº ¡¢â “¡æ— π∏ÿå °— π‰¥â °Á ∂Ÿ °π”¡“ ‡≈’È ¬ß∫â “ß„π ¡— ¬√“™«ß»å Sung (§.». ˘ˆ-ÒÒÚˆ) ‚¥¬‡®â “‡¡◊ Õß™◊ Ë Õ Ting Yent-San ‰¥â ‡≈’ È ¬ßª≈“™π‘ ¥π’ È ‰«â „π∫à Õ ∏√√¡™“µ‘ ∑’Ë ‡¡◊ Õß Kia Sing. µÕπ ·√°ª≈“∑’Ë ‡≈’È ¬ß¡’ ’ ‡ß‘ π´÷Ë ß§π®’ π√Ÿâ ®— ° °— π„π™◊Ë Õ Chi Yue ·≈â «°Á ¡’ ºŸâ ‡≈’ ¬π ·∫∫𔉪‡≈’È ¬ßµ“¡«— ¥«“Õ“√“¡ ®π‰¥â ª≈“∑Õß ’ ©Ÿ ¥©“¥ ‡™à π ’ ·¥ß ‡æ√“– «¬ß“¡ ¢π“¥‡À¡“–¥Ÿ ·≈ßà “¬ °‘ π Õ“À“√ßà “¬ ·≈–∑π∑“π. °“√§— ¥‡≈◊ Õ° æ— π∏ÿå ‰¥â ∑”°— πµà Õ¡“Õ’ °Õ¬à “ß°«â “ß ¢«“ß√–À«à “ß §.». Ò¯-ÒÙ¯Ù. ‡√◊Ë Õßπ’È °«’ ®’ π™◊Ë Õ Su Sse-meh ‰¥â °≈à “«∂÷ ߪ≈“∫“ßæ— π∏ÿå ∑’Ë º ¡°— π‰¥â ‰«â „π∫∑°«’ ™¡¥Õ°‰¡â ¢Õ߇¢“ ®“°‡¡◊ Õß ®’ πª≈“‡ß‘ πª≈“∑Õß„πªí ®®ÿ ∫— π®÷ ߇ªì π ª≈“ «¬ß“¡∑’Ë π‘ ¬¡ √Ÿâ ®— °°— π¥’ ·≈–¡’ ™◊Ë Õ ‡ ’ ¬ß‰ª∑—Ë «‚≈°. ¢â “懮⠓¬— ߇°Á ∫‰ª√…≥’ ¬∫— µ√∑’Ë ‰¥â √— ∫¡“‡°◊ Õ∫ Ú ªï ·≈â «®“°‡æ◊ Ë Õπ™“« Õ— ß°ƒ…™◊Ë Õ Patricia Herbert ‡¥’Î ¬«π’È ‡∏Õ°Á ¬— ß∑”ß“πÕ¬Ÿà „πÀâ Õß ¡ÿ ¥·Àà ß™“µ‘ „π°√ÿ ß≈Õπ¥Õπ ¿“æ∑’Ë ª√“°Ø∫π ·ºà π‰ª√…≥’ ¬∫— µ√‡ªì π¿“æ«“¥ ’ πÈ ” ¢Õߪ≈“∑Õß (Kin Yue) ‚¥¬§π®’ π ·≈–¡’ √“¬≈–‡Õ’ ¬¥À≈— ß¿“æ«à “‡ªì π ¿“æ∑’Ë ‡§¬ª√“°Øæ‘ ¡æå Õ¬Ÿà „πÀπ— ß ◊ Õ çHistoire Naturelle de Dorades de la Chinaé æ‘ ¡æå ∑’Ë °√ÿ ߪ“√’ „π §.». Ò˜¯. ‚¥¬§«“¡√Ÿ â ¢Õߢ⠓懮⠓∑“ß ¥â “πª≈“¢Õ°≈à “««à “¿“楗 ß°≈à “«‡ªì π À≈— °∞“π∑’ Ë „Àâ §«“¡√Ÿ â ·°à ‡√“À≈“¬Õ¬à “ß ·≈–¬— ß∑”„Àâ ºŸ â ‡¢’ ¬ππ÷ °‰ª∂÷ ß ¡— ¬∑’ Ë ∑” ª√‘ ≠≠“‡Õ°Õ¬Ÿà ∑’Ë Õ‘ ¡æ’ ‡√’ ¬≈§Õ≈‡≈® ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬≈Õπ¥Õπ √–À«à “ß §.». Ò˘˜ı-Ò˘¯ §◊ Õ‡æ√“–§«“¡ “¡“√∂ ¢ÕߺŸ â ‡¢’ ¬π„π°“√«“¥√Ÿ ªª≈“ª√–°Õ∫ √“¬ß“π·≈–º≈ß“π«‘ ®— ¬ ∑”„Àâ Õ“®“√¬å ¢ÕߺŸâ ‡¢’ ¬π §◊ Õ ¥√. P.J.P. Whitehead ‡§¬æŸ ¥«à “ ç∑»æ√ √Ÿâ ‰À¡ §π®’ ππà “®– ‡ªì π§π«“¥√Ÿ ªª≈“¢≥–°”≈— ß«à “¬Õ¬Ÿà „ππÈ ”µ“¡∏√√¡™“µ‘ ‡ªì 𙓵‘ ·√°¢Õß ‚≈°µ—È ß·µà »µ«√√…∑’Ë ÒÒé. §”æŸ ¥ ª√–‚¬§π’È µà Õ¡“Õ“®“√¬å §ππ’È ‰¥â „™â ‡√‘Ë ¡µâ π∫∑§«“¡‡√◊Ë Õß ç Fishes in Art and Scienceé ≈ß„π«“√ “√ çNaga: The ICLARM Quarterlyé ©∫— ∫ July Ò˘¯¯ Àπâ “ Û-Ù. ¿“æ·∫∫π’È §π¬ÿ ‚ √ª‰¡à √Ÿâ ®— °°— πÀ√◊ Õ‰¡à ∑”°— π ®π∂÷ ߪ≈“¬»µ«√√…∑’Ë Ò˘, ‚¥¬ ª√°µ‘ ∑’Ë ‡¢“∑”°— π°Á ‡ªì π°“√«“¥ª≈“ ®√‘ ß‚¥¬‡Õ“ª≈“µ— «Õ¬à “ß∑’ Ë ¡— °µ“¬·≈â « √Ÿª∑’ Ë Ú ¿“æª≈“∑Õß çKin Yueé ‚¥¬§π®’ π„𻵫√√… ∑’ Ë ÒÒ