สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 1 Jan.-Mar. 2002 «√√≥°√√¡°— ∫ — ߧ¡ : æ— π∏°‘ ®¢Õß çæ— πªÉ “é Ò˜Ù ·¡≈ßπ—È π°‘ π‡ªì πÕ“À“√ ¬— ß¡’ Õ’ °µ—È ß À≈“¬Õ¬à “ß∑’Ë ®— ∫·¡≈߇ªì πÕ“À“√ „π ≈”∏“√π’Ë °Á ¡’ π—Ë π‰ß®ä – ∑’Ë µâ π„∫À¬‘ °Ê ‡¢“‡√’ ¬°®Õ° ∫à ÕÀ«“¬ µâ π¡— π —È πÊ µ‘ ¥¥‘ π ª≈“¬¢π¡’ ¬“߇Àπ’ ¬« ”À√— ∫ ®— ∫·¡≈ß°‘ π ·≈– “À√à “¬¢â “«‡Àπ’ ¬« ∑’Ë ¢÷È πÕ¬Ÿà „µâ πÈ ”„ π—È π°Á ‡À¡◊ Õπ°— π®— ∫ æ«°‰√πÈ ”°‘ πé Òˆ ÕßÀπÿ à ¡ “«‡¥‘ π§≈Õ§Ÿ à °— π‰ª §ÿ ¬°— π‰ª ºà “π≈“π «ππ“ß ’ ¥“¡“ ®π∂÷ ß≈”∏“√‡≈Á °Ê ∑’Ë ¡’ πÈ ”„ –Õ“¥ ∑â Õß≈”∏“√‡ªì πÀ‘ π ¡’ æ— π∏ÿå ‰¡â πÈ ”À≈“¬ ™π‘ ¥¢÷È π‡¢’ ¬«™Õÿ à ¡. ºŸâ ª√–æ— π∏å ∫√√¬“¬ µà Õ‰ª«à “ ç·¥¥‡√‘ Ë ¡Õÿ à π¢÷ È π‡≈Á °πâ Õ¬ “¥ à Õ߉ª∑— Ë «∑â Õß∑–‡≈¿Ÿ ‡¢“ ‡ÀÁ π‡«‘ È ß«â “ß ∫“ß·Àà ß¡’ √Õ¬‡ß“¥”‡ªì πÀ¬à Õ¡Ê ´÷Ë ß ‡°‘ ¥®“°‡ß“‡¡¶∑— ∫∑“∫Õ¬Ÿà À¡Õ° ∫“ßʬ— ߉¡à ®“ßÀ“¬ ≈Õ¬‡√’Ë ¬Õ¬Ÿà ∑’Ë ‚πà π ∑’ Ë π’ Ë ‡∫◊ È ÕßÀπâ “ÕÕ°‰ª‡ªì π∑’ Ë ≈“π°«â “ß ¡’ À≠â “¿Ÿ ‡¢“™π‘ ¥µà “ßÊ ‡™à π À≠â “¢π ‰°à πâ Õ¬ ¥Õ° ’ πÈ ”µ“≈ À≠â “À“߇ÀÁ π À≠â “‚¢¡ß¢÷È πߥߓ¡ §≈–‡§≈â “°— π‰ª ·≈‡µÁ ¡æ◊ ¥é Ò˜ Ò.Ú ¢ÿπÀ⫬·≈–ªÉ“ —° Õ∏‘ °ÕÕ° ”√«®‰¡â „πªÉ “°— ∫ ®“¡ æ«°‡¢“À¬ÿ ¥æ— °∑’Ë ‡π‘ π ¡Õ: ç ∂“π∑’Ë µ√ßπ—È π‡°◊ Õ∫ ‡√’ ¬°‰¥â «à “‡ªì π¢ÿ πÀâ «¬‰¥â ™“«∫â “π ‡√’ ¬°°— π«à “‡π‘ π ¡Õ §”«à “ ¢ÿ πÀâ «¬ À¡“¬ ∂÷ ßµâ ππÈ ”¢Õß≈”Àâ «¬ ´÷Ë ßµ“¡ª°µ‘ ·≈â « ®–Õ¬Ÿà ‡°◊ Õ∫∂÷ ß — π‡¢“ Ÿ ß°«à “æ◊È π∑’Ë ªÉ “ „π∫√‘ ‡«≥‡¥’ ¬«°— π ∂â “‰¡à §‘ ¥‡Õ“ — π‡¢“ ‡¢â “¡“√«¡¥â «¬ Õ¬Ÿà ∫π‡π‘ π ¡Õ ¡Õß≈ß ‰ª®–·≈‡ÀÁ π¿Ÿ ¡‘ ª√–‡∑»¥â “πµË ”‰¥â ∂π— ¥ ‡ÀÁ π∑‘ «‰¡â — °‡ªì πæ◊ ™„À≠à ¬“«¡’ Õ“≥“- ‡¢µ°«â “ߢ«“ß µâ π — °‡æ‘Ë ß®–‡√‘Ë ¡·µ° „∫Õà Õπ ’ ®÷ ß ¥„ ‚ª√à ß∫“ß ‰¡à ‡¢â ¡∑÷ ∫ π— ° „∫ — °‡À≈à “π’ È „À≠à ®÷ ß·ºà √à ¡‡ªì π‡ß“ ∫— ߧ«“¡√â Õπ‰¥â Õ¬à “ß ∫“¬é Ò¯ Ò.Û ‡¢“‚Õ∫∫÷ ß ‡æ™√·≈–™ÿ ¡ “¬µ“¡®— °‰ª æ— °¬— ß∑’Ë æ— °¢Õ߇¢“∑’Ë ™–ßà Õπº“´÷Ë ß¬◊Ë π ÕÕ°‰ª„π∫÷ ß: ç≈¡Õà Õπ„πµÕπ‡™â “æ— ¥ ‡∫“Ê ∑”„Àâ ‡°‘ ¥√–≈Õ°æ≈‘ È «·ºà °√–®“¬ ‰ª °«â “ß„π∑â ÕßπÈ ”„À≠à ∑’Ë Àâ Õ¡≈â Õ¡‰ª ¥â «¬¿Ÿ ‡¢“ ¿Ÿ ‡¢“∑’Ë Àâ Õ¡≈â Õ¡√Õ∫ ∑â ÕßπÈ ”„À≠à ·Àà ßπ’È ·µà ≈–≈Ÿ ° Ÿ ß≈‘Ë «·∑ß ¬Õ¥·À≈¡‡ ’ ¬¥øÑ “ „π¬“¡√ÿà ßÕ√ÿ ≥ ‡™à ππ’ È ¡Õ߇ÀÁ π¿Ÿ ‡¢“‡À≈à “π’ È ‡ªì π ’ ¡à «ß Õà Õπ ‡ß“¢Õ߬ե·À≈¡¡Õ߇ÀÁ π‰¥â ∂π— ¥®“°æ◊È ππÈ ”„π∫÷ ß°«â “ß ’ ¢Õß ∑â ÕßøÑ “§√—È ß·√°‡ªì π ’ ·¥ß ¥ µà Õ¡“ §à Õ¬Õà Õπ‡¢â “°≈“¬‡ªì π ’ ‡À≈◊ Õß ™¡æŸ ·≈–‡∑“ (...)é Ò˘ Ò.Ù Àÿ ∫‡¢“ ≈”πÈ” ·≈– “¬√ÿ â ß ‡ ’Ë ¬ª√–°‘ µæ“À≠‘ ß “«™◊Ë Õ »“≈‘ π’ ¡“æ— °∑’Ë ∫â “π°≈“ᦐ “: ç∑’Ë π—Ë π‡À¡◊ Õπ°— ∫ «√√§å ®ß„® √â “ß„Àâ «¬ß“¡‡ªì πæ‘ ‡»… ¡— 𠇪ì πÀÿ ∫‡¢“∑’Ë Õ¬Ÿà ¿“¬„µâ º◊ πøÑ “°«â “ß ∑Õ¥µ— «§¥‡§’È ¬«¬“«‰ª‰°≈√“«°— ∫ߟ ¬— °…å µ— «¡À÷ ¡“ °â π¢ÕßÀÿ ∫‡¢“‡ªì π ≈”Àâ «¬°«â “ßæÕ„™â ·≈–¡’ πÈ ”„ ‰À≈·√ß µ“¡·π«§¥‡§’È ¬«¢Õß≈”πÈ ”°— ∫Àÿ ∫‡¢“ ¬“«π—È π ¡’ Àπâ “º“‡¢◊Ë Õπ∏√√¡™“µ‘ ¢«“ß °—È πÕ¬Ÿà ‡ªì πµÕπʉª ∑”„Àâ πÈ ”∑’Ë ‰À≈ ¡“µ“¡≈”πÈ ”π—È π ‰À≈µ°≈ß¡“‡ªì π øÕߢ“«·≈–≈–ÕÕߪ≈‘ «øÿÑ ß‡À¡◊ Õ𠓬À¡Õ°¬“¡µâ Õß· ßÕ“∑‘ µ¬å ®– ∑”„Àâ ‡ â π√ÿâ ߇≈Á °Êª√“°ØÕ¬Ÿà µ— ¥°— ∫ ’ ‡¢’ ¬«‡¢â ¡¢ÕßÀ¡Ÿà ‰¡â √‘ ¡≈”πÈ ” ·≈–∑’Ë ¢÷È π Õ¬Ÿà ‡™‘ ߇¢“≈¥À≈—Ë π‡ªì π™—È π¢÷È π‰ª®π∂÷ ß ¬Õ¥ ·≈¥Ÿ ߥߓ¡√“«°— ∫¿“æ«“¥ À√◊ Õ ¿“æ∑’Ë ‡π√¡‘ µ¢÷È π„π®‘ πµπ“°“√¡“° °«à “®–‡ªì π¿“æ∏√√¡™“µ‘ ∑’Ë ‡ÀÁ π¥â «¬µ“ — ¡º— ‰¥â Õ¬à “ß·∑â ®√‘ ßé Ú Ú. §«“¡√Ÿ â ‡°’ Ë ¬«°— ∫ªÉ “‰¡â Õ√™√-æ— π∏ÿå ∫“ß°Õ° Õ¥ ·∑√°§«“¡√Ÿâ ‡°’Ë ¬«°— ∫ªÉ “π“π“æ√√≥ ‰«â „ππ«π‘ ¬“¬‡√◊Ë Õß æ— πªÉ “ Õ¬à “ßπà “ π„®µ≈Õ¥‡«≈“ Õ“®ºà “π∫∑ π∑π“ ¢Õßµ— «≈–§√À√◊ Õ∫√√¬“¬ºà “πµ— «ºŸâ ª√–æ— π∏å ‚¥¬µ√ß ∑”„Àâ ºŸâ Õà “π‰¥â §«“¡√Ÿâ ‡æ‘Ë ¡‡µ‘ ¡πÕ°‡Àπ◊ Õ®“°§«“¡ ∫— π‡∑‘ ß„®Õ’ °¥â «¬ µ— «Õ¬à “߇™à π Ú.Ò ¬“ßπà Õß „™â Õ“∫≈Ÿ °¥Õ° ‡ªì π‰¡â ≈”µâ π ‰¡à „À≠à ¡“° º‘ «‡ª≈◊ Õ°¡ÕߥŸ ·µà ‰°≈ ‡ÀÁ π‡ªì π ’ ¢“«‡°≈’ È ¬ß‡°≈“ ¬“߇ªì πæ‘ … ¡’ ™◊ Ë Õ«‘ ∑¬“»“ µ√å «à “ Antiaris toxi- caria ·ª≈«à “ ¡’ πÈ ”æ‘ … µâ ÕßÕ“»— ¬º ¡ °— ∫¢Õß∑’Ë ∫Ÿ ¥‡πà “‡™à ππÈ ”ªí “«– ®÷ ß®– ÕÕ°æ‘ …‰¥â √«¥‡√Á « ÚÒ Ú.Ú °“√·∫à ß™— È π¢Õ߉¡â ´ÿ ß — ° „πµ≈“¥µà “ߪ√–‡∑» π‘ ¬¡·∫à ß Òˆ ‡≈à ¡Àπ÷Ë ß Àπâ “ ÒÛ˜. Ò˜ ‡≈à ¡Àπ÷ Ë ß Àπâ “ ÒÛˆ. Ò¯ ‡≈à ¡Àπ÷Ë ß Àπâ “ Ùıı-Ùıˆ. Ò˘ ‡≈à ¡ Õß Àπâ “ ÙÚ˘-ÙÛ. Ú ‡≈à ¡ “¡ Àπâ “ ÙÛ-ÙÙ. ÚÒ ‡≈à ¡Àπ÷Ë ß Àπâ “ ˆ˜.