สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. ÚıÙı ‡æÁ ™√’ ÿ ¡‘ µ√ Ù˜ı ¢Õß®’ π°— ∫Õ‘ π‡¥’ ¬„π ¡— ¬‚∫√“≥ ·≈– · ¥ß„Àâ ‡ÀÁ π«à “≈—Ë «À¬“߇ªì πµâ π∑“ß ¢Õ߇ â π∑“ß “¬‰À¡„πª√–‡∑»®’ π. ‡√◊Ë Õßπ’È ∂◊ Õ«à “‡ªì π°“√π”æÿ ∑∏»“ π“ ‡¢â “¡“„π®’ πÕ¬à “ß‡ªì π∑“ß°“√ ·¡â «à “ „π∑“ߪؑ ∫— µ‘ ®–°≈à “«°— π«à “æÿ ∑∏»“ π“ ‡¢â “¡“„π®’ π °à ÕπÀπâ “π—È π°«à “§√÷Ë ß »µ«√√…·≈â « Ò¯ . °“√∑’ Ë æ√–æÿ ∑∏»“ π“·æ√à À≈“¬ ·≈–¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈Õ¬à “ß¡“°„πª√–‡∑»®’ π à «πÀπ÷Ë ß‡ªì π‡æ√“–‡ªì π‡«≈“∑’Ë ∫â “π ‡¡◊ Õß·µ°·¬° ¡’ ™π‡ºà “‡√à √à Õπ®“° ¿“§‡Àπ◊ Õ‡¢â “¡“√ÿ °√“π ª√–™“™π · «ßÀ“∑’Ë æ÷Ë ß∑“ß„®, ®÷ ßπ‘ ¬¡π— ∫∂◊ Õ æÿ ∑∏»“ π“´÷ Ë ß¡’ À≈— °∏√√¡ Ÿ ß ™π‡ºà “ ‡√à √à Õπ∑’Ë ‡¢â “¡“ª°§√Õß®’ π°Á æ≈Õ¬ π— ∫ πÿ ππ— ∫∂◊ Õæÿ ∑∏»“ 𓉪¥â «¬ Ò˘ . ¡— ¬∑’Ë √“™«ß»å ‡«à ¬¿“§‡Àπ◊ Õ¡’ Õ”π“®„π ®’ π¿“§‡Àπ◊ Õª√–¡“≥§√‘ µå »µ«√√…∑’Ë Ù °Á ‡√‘ Ë ¡ √â “ß∂È ”À≈߇À¡‘ π (§.». ÙÛˆ) „°≈â ‡¡◊ Õß≈—Ë «À¬“ß ·≈–∂È ”À¬ÿ π°“ß (§.». ÙıÚ) „π¡≥±≈™“π ’ ´÷Ë ß‡ªì π ∂È ”∑’ Ë · ¥ßÕ‘ ∑∏‘ æ≈æÿ ∑∏»“ π“∑’ Ë ¥’ ∑’ Ë ÿ ¥ ·≈–®— ¥‡ªì πæÿ ∑∏»‘ ≈ª–∑’Ë ‡¥à π∑’Ë ÿ ¥„π ‚≈°·Àà ßÀπ÷ Ë ß. „π §.». ı¯Ò √“™«ß»å ÿ ¬√«¡ ª√–‡∑»®’ π„Àâ ‡ªì πÕ— πÀπ÷Ë ßÕ— π‡¥’ ¬«°— π Õ’ °§√—È ßÀπ÷Ë ß ·≈–‡¢â “§«∫§ÿ ¡‡Õ‡™’ ¬ °≈“߉¥â æ— °Àπ÷Ë ß ·µà ®’ π°Á ·µ°°— πÕ’ ° ®π√“™«ß»å ∂— ß¡“√«¡®’ π‰¥â Õ’ °§√—È ß„π §.». ˆÒ¯ ‰¥â §«∫§ÿ ¡‡ â π∑“ß “¬‰À¡ µ≈Õ¥‡Õ‡™’ ¬°≈“߉ª®π∂÷ ßÕ‘ π‡¥’ ¬·≈– ‡ªÕ√å ‡™’ ¬ ‡∑à “°— ∫‰¥â §ÿ ¡‡ â π∑“ß∑’Ë æÿ ∑∏- »“ π“‡º¬·æ√à ®“°Õ‘ π‡¥’ ¬‡¢â “¡“„π ®’ π. „π ¡— ¬¥— ß°≈à “«¡’ æ√– ß¶å ®’ π‡™à π æ√–∂— ß´— ¡®—Π߇¥‘ π∑“߉ªÕ‘ π‡¥’ ¬ ·≈– ‡¢’ ¬π∫— π∑÷ °°“√‡¥‘ π∑“߉ªµ–«— πµ° ‰«â ÒÛ Àπ— ß ◊ Õ‡≈à ¡π’ È ‡≈à “∂÷ ß°“√‡¥‘ π∑“ß µ“¡‡ â π∑“ß “¬‰À¡µ≈Õ¥®π¢π∫ ª√–‡æ≥’ ·≈–æÿ ∑∏»“ π“„πÕ‘ π‡¥’ ¬ ‰«â Ú . æ√–∂— ß´— ¡®—Π߉ª»÷ °…“æÿ ∑∏- »“ π“∑’Ë ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬π“≈— π∑“ ´÷Ë ß ‡ªì π¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬∑’Ë ¡’ ™◊Ë Õ‡ ’ ¬ß∑’Ë ÿ ¥„π Õ‘ π‡¥’ ¬ „™â ‡«≈“‰ª°≈— ∫∂÷ ß Òˆ ªï °≈— ∫¡“∂÷ ß®’ π„π §.». ˆÙı ®— °√æ√√¥‘ ∂— ߉∑®ß (§.». ˆÚ˜-ı) ∑√ß √â “ß «— ¥ŒßŒ°¬’Ë ∂«“¬ ·≈–®— °√æ√√¥‘ Õß§å µà Õ¡“§◊ Õæ√–‡®â “∂— ߇°“®ß∑√ßÕÿ ∑‘ » æ√–√“™«— ߇¥‘ ¡ √â “ß«— ¥Õ÷ ߬’Ë («— ¥¡À“- Àß å À√◊ ÕÀà “π„À≠à ) ∑’ Ë ‡¡◊ Õß´’ Õ“π∂«“¬ Õ’ °. æ√–∂— ß´— ¡®—Î ß„™â ‡«≈“∂÷ ß Ò˘ ªï ·ª≈æ√–‰µ√ªî Æ° ˜ı ™ÿ ¥ ®”π«π°«à “ Ò,Û ‡≈à ¡ ∑’Ë ∑à “ππ”¡“®“°Õ‘ π‡¥’ ¬ ‰¥â ”‡√Á ®. æÿ ∑∏»“ π“¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈„πª√–‡∑» ®’ πÕ¬à “ß°«â “ߢ«“ß Õ‘ ∑∏‘ æ≈æÿ ∑∏»“ π“ ª√“°Ø∑—È ß„π¥â “π»‘ ≈ª– «— ≤π∏√√¡ «√√≥§¥’ ·≈–Õ◊Ë πÊ Õ’ °¡“°. πÕ°®“° π—È π¡’ ºŸâ π”»“ π“Õ◊Ë πÊ ‡™à π »“ π“ §√‘ ‡µ’ ¬ππ‘ °“¬‡π ∑Õ‡√’ ¬π »“ π“ Õ‘ ≈“¡ ≈— ∑∏‘ ‚´‚√Õ“ µ√‘ Õ“π‘ ´— ¡ œ≈œ ‡¢â “¡“„πª√–‡∑»®’ πµ“¡‡ â π∑“ß “¬‰À¡π’ È ®÷ ߬— ß¡’ ™ÿ ¡™π»“ π“µà “ßÊ Õ¬Ÿ à „π®’ π®π∑ÿ °«— ππ’ È . §«“¡‡®√‘ ≠¢ÕßÕ“√¬∏√√¡®’ π„π ¡— ¬√“™«ß»å ∂— ß·≈–√“™«ß»å ´â Õßπ’È ‡¥à π‡ªì πæ‘ ‡»…®π‡√’ ¬°°— π«à “ ‡ªì π ¡— ¬ ∑ÕߢÕßÕ“√¬∏√√¡®’ 𠇪ì π ‘Ë ß∑’Ë ¥÷ ߥŸ ¥ „Àâ ™“«µà “ß™“µ‘ ∑—È ßÀ≈“¬‡¥‘ π∑“ß¡“ »÷ °…“À“§«“¡√Ÿ â À√◊ է⠓¢“¬„πª√–‡∑» ®’ π¡“°¢÷È π®π‡ªì ππ“π“™“µ‘ . °“√µ‘ ¥µà Õ√–À«à “ß‚≈°µ–«— πµ° °— ∫®’ πºà “π‡ â π∑“ß “¬‰À¡π’È ¬— ߺ≈ „Àâ ¡’ °“√·≈°‡ª≈’Ë ¬π«— ≤π∏√√¡°— π Õ¬à “ß°«â “ߢ«“ß. §«“¡‡®√‘ ≠¢Õß «— ≤π∏√√¡π—È π ‡ª√’ ¬∫‡ ¡◊ Õπ·Õà ßπÈ ” À“°¡’ °“√‰À≈∂à “¬‡∑°— π °Á ∑”„Àâ πÈ ” π—È π‰¡à ‡πà “. ‡ â π∑“ß “¬‰À¡¡’ à «π ”§— ≠„π°“√µ‘ ¥µà Õ√–À«à “ß®’ π°— ∫‚≈° µ–«— πµ°¡“·µà ¡— ¬‚∫√“≥ ·≈–¬— ߺ≈ „Àâ ‡°‘ ¥°“√·≈°‡ª≈’Ë ¬π∑“ß«— ≤π∏√√¡ Õ¬à “ß°«â “ߢ«“ߥ⠫¬. ‡Õ° “√Õâ “ßÕ‘ ß Ò. Grimal P. The civilization of Rome. London; 1964. Ú. Bingham A. History of Asia. Bos- ton; 1964. Û. Beijing Review, vol 29, No 35, Sep- tember 1986, Beijing, China. Ù. Hudson GF. Europe and China. Lon- don; 1931. ı. Yang HY. Two studies in the his- tory of foreign relations of the Chi- nese Empire. Nanking; 1947. ˆ. Yule H. The book of Ser Marco Polo. N.Y.; 1903. ˜. The travels of Marco Polo, edited by L.F. Benedetto. ¯. Grousset R. The rise and splendor of the Chinese Empire. Berkeley; 1953. ˘. Cable M, French F. Through the jade gate. London & N.Y.; 1950. Ò. Morse. Trade and administration of the Chinese Empire. Shanghai; 1908. ÒÒ. Maillart E. Forbidden journey. Lon- don; 1937.